Fıstık alerjisi en yaygın görülen gıda alerjilerinden biridir. Fıstığın kullanım alanı çok geniş olduğu için fıstık alerjisi olan kişi tükettiği gıdalar konusunda hassas hareket etmelidir.
Fıstık Alerjisi Belirtileri
Fıstık alerjisi vakalarının en az %80’inde aşağıdaki cilt belirtileri görülmektedir:
- Kaşıntı
- Kızarma
- Kurdeşen ve benzeri döküntüler
Fıstık alerjisi aşağıdaki daha ciddi belirtilere de neden olabilir:
- Hırıltılı ses, öksürme, nefes darlığı vb. solunum sistemi sorunları
- Bulantı, kusma, ishal vb. sindirim sistemi sorunları
- Nabız yükselmesi, tansiyon düşmesi vb. kalp – damar sorunları
- Baş dönmesi, bayılma vb. sinir sistemi sorunları
- Davranış bozuklukları (özellikle çocuklarda)
Fıstık Alerjisi Neden Olur?
Fıstık alerjisinin nedeni bağışıklık sisteminin fıstığı zararlı bir madde gibi görmesidir. Belirtilerin altında bağışıklık sisteminin hata ile salgıladığı kimyasallar yatmaktadır.
Fıstık alerjisi aşağıdaki şekillerde tetiklenebilir:
1) Direk Temas
Fıstık alerjisinin en yaygın nedeni içeriğinde fıstık olan gıdaların tüketilmesidir. Bazen fıstığın cilde temas etmesi de fıstık alerjisinin görülmesine yol açabilir.
2) Dolaylı Temas
Bazı paketlenmiş ürünlerin arkasında şuna benzer uyarılar bulunur: “Dikkat, eser miktarda fıstık (veya susam, zeytinyağı…) içerebilir.” Bunun nedeni, birden fazla ürünün farklı zamanlarda da olsa aynı ortamda üretilmesi veya yan yana bulunmasıdır. Bu şekilde fıstık ile temas eden ürünleri tüketmek fıstık alerjisine yol açabilir.
3) Solumak
Fıstık tozu parçacıklarının uçuştuğu bir havayı veya fıstık yağı içeren spreyleri solumak fıstık alerjisini tetikleyebilir.
Fıstık Alerjisi Tedavisi
1) Antihistamin Tablet
Hafif fıstık alerjisi vakalarında kişi olabildiğince kısa süre içerisinde antihistamin tablet almalıdır. Bu tabletler alerji belirtilerini ortaya çıkaran kimyasalların salınmasını önler. 15-30 dakika içerisinde etki edecektir.
2) Şiddetli Vakaların Tedavisi
Anafilaktik şok gibi şiddetli belirtilere yol açan fıstık alerjisi vakalarında kişiye epinefrin iğnesi vurulmalıdır. Dolayısıyla fıstık alerjisi olan kişi gittiği her yerde yanında epinefrin iğnesi bulundurmalı, kullanımı konusunda detaylı bilgi edinmelidir.
Ayrıca;
- Astım spreyi kullanmak gerekebilir.
- Kişinin yanında mutlaka yardımcı biri olmalıdır.
3) 112 Acil
Fıstık alerjisine hazırlıksızsanız ve alerjiniz güçlü belirtilere neden oluyorsa 112 acil servisi arayarak ambulans çağırmalısınız. Hastane koşullarında aşağıdaki tedaviler uygulanabilir:
- İltihap giderici olarak steroidler verilebilir.
- Nefes darlığından kurtulmak için oksijen desteği gerekebilir.
- Güçlü antihistamin ilaçlar verilebilir.
4) Fıstıktan Uzak Durmalısınız
Fıstık alerjisi olan kişi tükettiği gıdaların fıstık içermemesine çok dikkat etmelidir. Bu amaçla dışarıda yenilen yemeklerde yemeği sunan görevli kişiden bilgi alınız. Emin olmadığınız gıdaları tüketmeyiniz ve çocukları bu konuda bilgilendiriniz.
