Forsepsle Doğum: Oluşturduğu Riskler ve Bu Yöntemin Kullanılmasının Önlenmesi

Forsepsle Doğumun Riskleri

Tüm forseps türlerinde bazı riskler ya da yaralanmalar yaşanabilir. Doğumdan sonra doktorunuz sizi ve bebeğinizi muayene edip, oluşmuş olabilecek yaralanmaları ve komplikasyonları takip edecektir.

I Bebek için Riskler

Forsepsle doğum sırasında bebekte oluşabilecek bazı riskler:
Forsepsin uyguladığı basınç yüzünden yüzde oluşabilecek ufak yaralanmalar
Yüz kaslarının geçici zayıflığı ya da yüz palsisi
Karatası kırılmaları
Kafatasının kanaması
Nöbet

Bebeklerin çoğu, forseple doğum sırasında sorun yaşamaz. Forsepsle doğurtulan bebeklerin yüzlerinde doğumdan sonra kısa süre boyunca küçük izler olabilir. Ciddi yaralanmalar nadiren görülür.

II Anne için Riskler

Forsepsle doğum sırasında annede oluşabilecek bazı riskler:
Doğumdan sonra vajina ve anüs arasındaki dokuda ağrı
Alt genital bölgede yaralar ve yırtılmalar
Mesanede ve idrar yolunda yaralanmalar
İdrara çıkarken ve mesaneyi boşaltırken yaşanan sorunlar
Kısa süreli inkontinans yani idrar kaçırma
Doğum sırasında kan kaybından dolayı anemi ya da alyuvar hücrelerinin sayısının azalması
Her ne kadar nadir de görülse rahmin ya da rahim duvarının yırtılması, bebeğin veya plasentanın anne karnına doğru iteklenmesine neden olması
Pelvik organları destekleyen kasların ve dokuların zayıflığı sonucunda pelvik bölgenin sarkması

Forseps Ne Zaman Kullanılır?

Forsepsin kullanılabileceği durumlar:
Bebek, beklendiği gibi rahim kanalına ilerlemiyorsa
Bebeğin sağlığıyla ilgili endişeler varsa ve doktorunuz bir an önce bebeği doğurtmak istiyorsa
Anne, doğum sırasında bebeği itemiyorsa veya itmemesi söyleniyorsa

Forsepsle Doğum Önlenebilir mi?

Doğum sancısının ve doğumun nasıl olacağının tahmin edilmesi zordur. Ancak genel olarak komplikasyonların olmadığı bir doğum için sağlıklı bir hamilelik geçirmeye çalışın. Bunun için düzenli egzersiz yapmalı, doktorunuzun kilo alma konusunda söylediklerine uyarak sağlıklı beslenmeli ve doğumdan sonra tam olarak ne beklediğinizi anlamak için doğum kurslarına katılmalısınız. Hazırlıklı olmanız, doğum sancısı ve doğum sırasında daha sakin kalmanıza yardımcı olabilir. Normal bebeklerden daha kilolu bir bebek doğurduysanız forseps kullanılması için risk artacaktır.

Bunun dışında doğumda komplikasyon oluşturabilecek pek çok şey yaşanabilir. Bebeğiniz beklenenden büyük olabilir ya da bulunduğu pozisyon kendi başına çıkabilmesini imkânsız hale getiriyor olabilir. Sadece basit bir şekilde vücudunuz çok yorulmuş da olabilir.

Vakumla Forsepsle Doğumun Karşılaştırılması

Kadınlara, vajinal doğum sırasında yardımcı olan iki yöntem bulunur. İlki bebeği çekmek için vakumu kullandığından buna vakumla doğum denir. İkinci yöntemde ise bebeği doğum kanalından geçirmek için forseps kullanılır.

Hangisi Tercih Ediliyor?

Doktorlar gerekli olduğunda bebeğe yardımcı olmak için vakumu tercih ediyorlar. Vakumla doğum, anne için daha düşük komplikasyon riski barındırıyor. Bu iki yöntemi karşılaştıran çalışmalar, forsepsin bebeği çıkarmasında daha yüksek bir başarı oranı gösterdiğinden kafa karıştırıcı olabilir. Ancak, aynı zamanda daha yüksek sezaryen doğum oranına da sahiptir. Bu oranların ifade ettiği şey ise doktorların önce vakum daha sonra forseps kullanmasıdır. Bu iki yöntem işe yaramazsa sezaryenle doğum gerekir.

Vakumun yardımcı olduğu doğumlarda annenin yaralanma riski daha düşüktür. Bebeğinizin yardıma ihtiyacı varsa ve doğum kanalından önce kafalarının üstü değil de yüzleri çıkacak şekilde geliyorlarsa doktorlar vakum kullanamazlar. Bu durumda sezaryen doğumun dışında tek seçenek forsepsin kullanılmasıdır.

Forsepsle Doğum Sırasında Ne Beklemelisiniz?

Forsepsle doğum sırasında bacaklarınızı açarak uzanmanız istenir. Doktorunuz uzandığınız sedyenin her iki tarafında bebeği iterken sizi destekleyecek tutacaklardan tutmanızı isteyebilir.

Kasılmaların arasında doktorunuz, bebeğin kafasını hissetmek için elini sokabilir. Doktorunuz, bebeğin yerini bulduktan sonra forsepsin ağzını açarak bebeğin kafasının etrafına geçirir. Forsepsin kilidi varsa, bebeğin kafasını güzelce kavraması için kilit kapatılır.

Bir sonraki kasılmada siz iteklerken doktorunuz forsepsle bebeğinizi doğum kanalına doğru yönlendirir. Doktorunuz, forsepsi bebeğin başını aşağı, yüzünü yukarıya bakacak şekilde döndürmek için de kullanabilir.

Doktorunuz bebeği forsepsle güvenli bir şekilde tutamazsa, bebeği dışarı çekecek bir vakum kullanabilir. Forseps ve vakum bebeği 20 dakika içinde çekemezse doktorunuzun sezaryen yapması gerekebilir.

Forsepsle Doğumdan Sonra İyileşme

Forsepsle doğum yapan kadınlar, doğumdan sonraki birkaç ay boyunca biraz acı ve rahatsızlık yaşamayı bekleyebilirler. Ancak, acı çok şiddetliyse veya birkaç haftadan sonra geçmediyse doktorunuzla iletişime geçmelisiniz. Şiddetli ve kalıcı ağrılar, acil tedavi gerektiren ciddi durumların belirtisi olabilir.

Forseps Türleri

Vajinal doğuma yardımcı olması için geliştirilmiş 700’den fazla forseps türü bulunur. Bazı forsepsler, sadece bazı doğum şekillerine uygun olduğundan hastaneler genellikle farklı forsepsleri ellerinin altında barındırırlar. Her forseps türü özel bir duruma yönelik geliştirilmiş olsa da tasarımsal olarak hepsi birbirine benzer.

Forsepsin Tasarımı

Forseps, bebeğin kafasını tutacak iki uca sahiptir. Bu uçlara genellikle ağız denir. Sağ ağız ya da sefalik uç, sol ağızdan yani pelvik uçtan daha derindir. Sefalik ucun bebeğin kafasına oturması, pelvik ucunsa annenin doğum kanalına oturması gerekir. Bazı forsepslerin sefalik ucu daha yuvarlaktır. Bazı forsepslerde ise uç daha uzundur. Kullanılan forsepsin türü, bebeğin kafasının şekline bağlıdır. Hangi türün kullanıldığından bağımsız olarak, forseps bebeğin kafasını sıkıca tutmalı ancak bu tutuş çok sıkı olmamalıdır.

Forsepsin iki ağzının kesiştiği orta noktaya eklem denir. Forsepslerin çoğunda, eklem kısmında kilit bulunur. Ancak, iki ağzın birlikte kayarak açılmasına izin veren forseps türleri de vardır. Kullanılan forsepsin türü, bebeğin pozisyonuna bağlıdır. Sabit bir kilidi olan forsepsler, bebeğin kafası zaten aşağıya doğru bakıyorsa, çok az döndürme gerekliyse ya da hiç döndürme gerekli değilse kullanılır. Bebeğin kafası aşağıya bakmıyorsa ve bebeğin kafasının biraz döndürülmesi gerekiyorsa kaydırmalı forsepsler kullanılır.

Tüm forsepslerin ucundan bağlı olduğu tutacakları vardır. Uç kısımları uzun olan forsepsler, döndürmenin gerekli olduğu durumlarda kullanılır. Doğum sırasında doktorunuz tutacaklarla bebeğin kafasını tutup, bebeği doğum kanalından çeker.

Forseps Türleri

Yüzlerce farklı forseps türü vardır.

En yaygın kullanılan forsepsler:
Uzun sefalik ağzı olan Simpson forsepleri, bebeğin kafası annenin doğum kanalında koni şeklinde sıkıştığında kullanılır.
Yuvarlak sefalik ağzı olan Elliot forsepsi, bebeğin kafası yuvarlaksa kullanılır.
Çok dar bir pelvik ağzı olan ve kaydırmalı kilidi olan Kielland forsepsi bebeğin döndürülmesi gerektiğinde en çok kullanılan forseps türüdür.
Kısa ucu ve ağzı olan Wrigley forsepsi, rahim yırtılması denilen ciddi bir komplikasyon riskini en aza indirmek için kullanılır. Bu forseps, genellikle bebek doğum kanalına çok uzak olduğunda kullanılır. Sezaryen doğum sırasında da bu forsepsten faydalanılabilir.
Piper forsepsin aşağıya doğru eğimli bir ucu vardır ve bebeğin sırt kısmına uyum sağlar. Bu forseps, doktorların ters doğum sırasında bebeğin başını tutabilmesini sağlar.

Kısacası

Doğum tahmin edilemez bir olaydır. Bu nedenle doktorların yardıma ihtiyaç duyduklarında gerekli ekipmanları vardır. Bazı doktorlar forseps kullanmazlar. Bu nedenle doğumdan önce doktorunuzla forseps hakkında konuşmanız gerekebilir. Kafanızdaki endişeleri her zaman doktorunuzla paylaşmalısınız.

Soru:

Vakum veya forsepsle doğum istenmiyorsa ne yapılmalıdır?

Cevap:

Öncelikle bu konuyu doktorunuzla konuşarak, karar vermeden önce bu tür uygulamaları yapmak konusunda doktorunuzun eğitimini ve rahatlığını görmelisiniz. Operatif vajinal doğumdan kaçınmak isteyen her kadının doğumdan önce doktoruyla konuşması gerekir. Doğum anında forsepsle veya vakumla doğum başladığı anda da bu işlemi istemediğinizi belirtebilirsiniz. Forseps ve vakum sadece vajinal doğum sırasında yardıma ihtiyaç duyulduğunda kullanılabildiğinden bu seçeneği reddettiğiniz takdirde, doğum için sezaryenin tercih edileceğini anlamanız gerekir.

Kaynak: Healthline