Gastrointestinal Perforasyon (GP): Erken Teşhis Çok Önemli

Gastrointestinal perforasyon (GP) mide, kalın bağırsak veya ince bağırsak boyunca bir delik oluşmasıdır. Apandisit ve divertikülit de dahil olmak üzere birçok farklı hastalığa bağlı olabilir. Ayrıca bir bıçak yarası ya da ateşli silah yaralanması gibi travmanın da sonucu olabilir. Safra kesesinde de bir perforasyon meydana gelebilir. Gastrointestinal perforasyonun semptomlarına benzer semptomlara sahip olabilir.

Gastrointestinal Perforasyon (GP) Kısaca

Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.

Dikkat
Normal

Endişelenmeli miyim?

Gastrointestinal perforasyon (GP) acil tıbbi bakım gerektiren bir durumdur. Bu durum yaşamı tehdit eder. Erken teşhis ve uygun tedavi ile iyileşme şansı artmaktadır.

Ne Yapmalıyım?

Sigara ve aşırı alkol kullanımı, Gastrointestinal perforasyon (GP) riskinizi artırır. Bu alışkanlıklarınızdan vazgeçmek doğru karar olacaktır.

Ne Zaman Doktora Gitmeliyim?

Normal durumunuzdan farklı olarak, özellikle karın ağrısı ve ateşiniz varsa, önemli bir değişiklik yaparsanız doktora yardımı alın.

Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?

Gastrointestinal perforasyon (GP) için İç Hastalıkları (Dahiliye), Gastroenteroloji bölümlerine gidilir.

Gastrointestinal Perforasyon

Gastrointestinal sisteminizdeki veya safra kesenizdeki bir delik peritonite yol açabilir. Peritonit, karın boşluğunu çizen zarın iltihaplanmasıdır.

Aşağıdakilerden herhangi biri karın boşluğuna girdiğinde ortaya çıkar:
Bakteriler
Safra
Nide asidi
Kısmen sindirilmiş yiyecek
Dışkı

Bu durum ayrıca bağırsakların perforasyonu veya bağırsakların delinmesi olarak da bilinir.

Gastrointestinal Perforasyonunun Belirtileri Nelerdir?

Gastrointestinal Perforasyon (GP) Belirtileri
Şiddetli mide ağrısı
Titreme
Ateş
Mide bulantısı
Kusma

Gastrointestinal perforasyon ve peritonit oluştuğunda, karın çok hassas hisseder. Ağrı genellikle birisi bölgeye dokunduğunda veya palpasyon yaparken veya hasta hareket ettiğinde daha da kötüleşir. Hala yatarken ağrı genellikle daha iyidir. Karın, normalden daha uzağa yapışabilir ve sert hissedebilir.

Gastrointestinal Perforasyon (GP) Semptomları
Yorgunluk
Daha az idrar, dışkı veya gaz geçirme
Nefes darlığı
Hızlı bir kalp atışı
Baş dönmesi

Gastrointestinal Perforasyon Nedenleri

Hastalıklar GP’ye neden olabilir:
Yaşlı insanlar arasında daha yaygın olan apandisit
Sindirim sistemi hastalığı olan divertikülit
Mide ülseri
Safra kesesi taşları
Safra kesesi enfeksiyonu
Crohn hastalığı veya daha az yaygın olan ülseratif kolit gibi iltihaplı bağırsak hastalıkları
İltihabına benzeyen ince bağırsağın konjenital anomalisi olan iltihaplı Meckel divertikülü
Gastrointestinal sistemde kanser

Durum aşağıdakilerden de kaynaklanabilir:

Karında küt travma
Karında bıçak veya tabanca yaralanması
Karın ameliyatı
Aspirin, nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar ve steroidler ( mide ülseri daha yaygın olarak) alarak mide ülserleri
Yabancı maddelerin veya kostik maddelerin yutulması

Nadiren, endoskopi veya kolonoskopiden barsak yaralanmaları nedeniyle durum ortaya çıkabilir.

Gastrointestinal Perforasyon Nasıl teşhis Edilir?

GP’yi teşhis etmek için, doktorunuz karın boşluğundaki havayı kontrol etmek için göğsünüzün veya karnınızın röntgenini isteyecektir. Perforasyonun nerede olabileceği konusunda daha iyi bir fikir edinmek için bir tomografi de yapabilirler.

Ayrıca aşağıdaki laboratuar çalışmalarını da isteyebilirler:

Yüksek beyaz kan hücresi sayımı gibi enfeksiyon belirtileri
Kan kaybınız olup olmadığını gösterebilen hemoglobin düzeyi
Elektrolitleri değerlendirmek
Kandaki asit seviyesini değerlendirmek
Böbrek fonksiyonunu değerlendirmek
Karaciğer fonksiyonunu değerlendirmek

Gastrointestinal Perforasyon İçin Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Çoğu durumda deliği kapatmak ve durumu tedavi etmek için ameliyat gerekir.

Ameliyatın amaçları şunlardır:

Anatomik sorunu düzeltmek
Peritonitin nedenini düzeltmek
Dışkı, safra ve yiyecek gibi sorunlara neden olabilecek karın boşluğundaki yabancı maddeleri çıkarmak

Nadir durumlarda deliğiniz kendi kendine iyileşirse doktorunuz ameliyattan vazgeçer ve antibiyotik reçete edebilir.

Bazen bağırsağın bir kısmının çıkarılması gerekir. Küçük veya kalın bağırsağın bir kısmının çıkarılması, bağırsak içeriğinin karın duvarına bağlı bir torbaya boşalmasını sağlayan bir kolostomi veya ileostomi ile sonuçlanabilir.

Gastrointestinal Perforasyon ile İlişkili Komplikasyonlar Nelerdir?

GP ile ilişkili komplikasyonlar şunları içerir:
Kanama
Sepsis
Karın absesi
Yara enfeksiyonu
Bağırsak enfarktüsü
Kalıcı ileostomi veya kolostomi

Bazı durumlarda yaranın bozulması meydana gelebilir. “Yara bozulması” yaranın iyileşemeyeceği veya iyileşmediği anlamına gelir.

Bunun riskini artıran faktörler şunlardır:

Yetersiz veya zayıf beslenme
Sigara içmek
Aşırı alkol kullanımı
Madde bağımlılığı
Kötü hijyen
Kan zehirlenmesi
Üremi
Şişmanlık
Hematom
Tip 2 diyabet
Bağışıklık sistemini baskılayan ve devam eden bir enfeksiyon ve gecikme teşhisini maskeleyebilen anti-enflamatuar ilaçlar olan steroid tedavisi veya kortikosteroid kullanımı
Crohn hastalığı, ülseratif kolit, romatoid artrit gibi durumlar için biyolojik ajanların kullanımı

Uzun Vadeli Görüşler Nelerdir?

Perforasyonu onarmak için yapılan ameliyatın başarısı, perforasyon veya deliğin boyutuna ve tedaviden önce geçen sürenin uzunluğuna bağlıdır. Erken tanı ve tedavi ile iyileşme şansı iyileşir.

Tedaviyi engelleyebilecek faktörler şunlardır:
İlerlemiş yaş
Mevcut bağırsak hastalığı
Kanama komplikasyonları
Yetersiz beslenme
Durumun asıl nedeninin doğası
Sigara içmek
Alkol veya uyuşturucu kullanımı
Kanser için aktif tedavi
Lupus, romatoid artrit ve benzer durumlar dahil olmak üzere steroidler veya biyolojik ajanlar gerektiren durumlar.
Kalp hastalığı, böbrek veya karaciğer problemleri ve amfizem gibi diğer tıbbi durumlar

Ağrınız ya da ateşiniz ve bir GP sahibi olma riskiniz varsa, doktorunuzu görmelisiniz. Doktorunuzu ne kadar çabuk görürseniz, prognozunuz o kadar iyi olur.

Gastrointestinal Perforasyonu Nasıl Önleyebilirim?

GP’nin birçok nedeni vardır. Örneğin altta yatan bir gastrointestinal hastalık perforasyon riskinizi artırabilir. Tıbbi geçmişinizi öğrenin ve riskinizi artırabilecek mevcut koşullar hakkında bilgi alın.

Kaynak: Healthline