Gırtlak Kanseri: Sigara Ve Alkol

Gırtlak kanseri ses telleri üzerinde veya o bölgeye çok yakın dokularda ortaya çıktığı için ses kısıklığı, seste çatallaşma, boğuk seslilik gibi belirtilere neden olur. Aşağıdaki belirtiler de görülebilir:

• İyileşmeyen boğaz iltihabı
• Kalıcı öksürükler
• Yutkunma güçlüğü, yutkunma esnasında ağrı
• Kulak ağrısı
• Nefes almada güçlük
• Açıklanamayan kilo kaybı
• Kanser, yakınlarındaki lenf bezlerine yayılırsa boyunda yumru oluşumları veya şişlikler

Bu belirtilerin, gırtlak kanserinden çok daha sık görülen başka hastalıklarda da ortaya çıktığı akılda tutulmalıdır.

Gırtlak kanserinin nasıl ortaya çıktığı tüm detaylarıyla bilinmemektedir. Ancak aşağıdaki etkenler gırtlak kanseri riskini artırır:

1) Sigara

Günde 25 adetten fazla sigara içen kişilerde gırtlak kanseri görülme riski kırk kat fazladır. Bu oran, günde ne kadar sigara içtiğinden bağımsız olarak, kırk yıl boyunca sigara içmiş kişiler için de söz konusudur.

• İçilen sigara miktarı veya süresi uzadıkça risk artar.
• Alkolün etkisi de sigaranın gırtlağa yaptığı tahrişe benzer özelliktedir. Alkol tüketen kişilerde gırtlak kanseri görülme riski, tüketmeyenlere oranla üç kat fazladır.
• Alkol ve sigara bir arada tüketildiğinde risk katlanır.

Sigara ile birlikte şekerli içecek tüketmenin gırtlak kanseri riskini daha da artırabileceği düşünülüyor.

2) Genetik Etkenler

Birinci dereceden bir akrabasında (anne, baba, kardeş, evlat) gırtlak kanseri olan kişilerde gırtlak kanseri görülme riski iki kat fazladır.

3) Kızarmış Gıda Tüketmek

Yağda kızartılarak hazırlanmış gıdaların gırtlak kanseri riskini artırdığı saptanmıştır. Kırmızı et ve işlenmiş gıdalar (sosis, sucuk, fastfood yiyecekler…) tüketmek de gırtlak kanseri riskini artırmaktadır.

4) Zehirli Maddelere Maruz Kalmak

Özellikle iş ve çalışma ortamlarında sık rastlanan aşağıdaki maddeler gırtlak kanserine neden olabilmektedir:

• Asbest (gemi, uçak, otomobil ve inşaat sektöründe kullanılmaktadır)
• Kömür ve odun tozları
• Boya buharı
• Petrol, yakıt
• Nikel (paslanmaz çelik, mıknatıs, bozuk para vb. üretiminde kullanılmaktadır)
• Sülfürik asit buharı
• Formaldehit (tekstil, yalıtım gibi sektörlerde karşılaşılabilir)
• İzopropil alkol (çözücü ve temizleyici olarak kullanılmaktadır)

Gırtlak kanseri ölümcül müdür? Gırtlak kanseri yaşam süresi, gırtlak kanseri ne zaman öldürür? Gırtlak kanseri tümörün ilk başladığı göre 3 türe, ve bunlar da içinde 4 evreye ayrılır.

Supraglottis

Supraglottis gırtlağın ses tellerinin üstünde kalan bölümüne verilen isimdir.

Evre 1
Bu evrede tümör gırtlağın sadece bir kısmında yayılmıştır ve boyut olarak küçüktür.

Birinci evre supraglottis türü gırtlak kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %59’dur.

Evre 2
Bu evrede tümör gırtlağın diğer kısımlarına sıçramıştır.

İkinci evre supraglottis türü gırtlak kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %59’dur.

Evre 3
Bu evrede tümör gırtlağın tamamına yayılmış ve yakındaki lenf bezlerine de sıçramıştır.

Üçüncü evre supraglottis türü gırtlak kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %53’tür.

Evre 4
Bu evrede tümör gırtlağın yakınındaki tiroid ya da yemek borusu gibi organlara sıçramış ve daha uzaktaki lenf bezlerine yayılmıştır.

Dördüncü evre supraglottis türü gırtlak kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %34’tür.

Glottis

Glottis gırtlağın orta kısmında ses tellerinin de dâhil oldu bölüme verilen isimdir.

Evre 1
Bu evrede tümör gırtlağın sadece bir kısmında yayılmıştır ve ses tellerinin hareketini henüz etkilememektedir.

Birinci evre glottis türü gırtlak kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %90’dır.

Evre 2
Bu evrede tümör gırtlağın diğer kısımlarına yayılmaya başlamış ve ses tellerinin hareketini engellemeye başlamıştır.

İkinci evre glottis türü gırtlak kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %74’tür.

Evre 3
Bu evrede tümör gırtlağın tamamına yayılmış, ses tellerinin en az birinin hareketini tamamen durdurmuştur. Yakındaki lenf bezleri de tümörün etkisine girmeye başlamıştır.

Üçüncü evre glottis türü gırtlak kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %56’dır.

Evre 4
Bu evrede tümör gırtlaktan diğer organlara ve dokulara sıçramıştır.

Dördüncü evre glottis türü gırtlak kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %44’tür.

Hipofarinks

Alt yutak ve yemek borusunun başlangıcının olduğu bölgeye verilen isimdir.

Evre 1
Bu evrede tümör hipofarinksin bir kısmında iki santimetreden küçük boyuttadır.

Birinci evre hipofarinks türü gırtlak kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %53’tür.

Evre 2
Bu evrede tümör hipofarinksin diğer kısımlarına yayılmış ve boyut olarak iki ila dört santimetre arasındadır.

İkinci evre hipofarinks türü gırtlak kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %39’dur.

Evre 3
Bu evrede tümör dört santimetreden büyük hale gelmiş ve gırtlağın tamamına yayılmıştır.

Üçüncü evre hipofarinks türü gırtlak kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %36’dır.

Evre 4
Bu evrede tümör diğer dokulara ve organlar sıçrayarak iyice yayılmıştır.

Dördüncü evre hipofarinks türü gırtlak kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %24’tür.

1) Radyasyon Tedavisi

Radyasyon tedavisi hem erken dönemdeki hem de ilerlemiş gırtlak kanseri tedavisinde kullanılabilir. Tedavide kanserli dokuyu küçültmek veya yok etmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Cerrahi müdahalelerle eş zamanlı olarak uygulanabilir.

2) Gırtlak Kanseri Ameliyatı (Cerrahi Müdahale)

Gırtlak kanserinde aşağıdaki ameliyatlardan biri veya birkaçı gerekli olabilir:

Endoskopik rezeksiyon: Erken dönemdeki gırtlak kanserinde daha sık uygulanır. Operatör doktor hastanın ağzından girerek kanserli dokuyu lazer ile yakar veya küçük cerrahi aletler yardımı ile alır.

Parsiyel larenjektomi: Bu operasyonda hançerenin bir kısmı alınır. Ses tellerinin bir kısmı alınmazsa hasta konuşmaya devam edebilir ancak seste çatallaşma veya zayıflama oluşacaktır.

Geçici trakeostomi: Parsiyel larenjektomi ameliyatı sonrasında hastanın rahat nefes alabilmesi için, boynunda geçici bir delik açılması ameliyatıdır.

Total larenjektomi: Tüm hançerenin alınması ameliyatıdır. İlerlemiş gırtlak kanseri vakalarında uygulanması gerekebilir.

• Hasta ameliyat sonrasında ses tellerini eskisi gibi kullanamaz.
• Hastanın konuşabilmesi için geliştirilen ses protezleri, özofagus konuşması, elektrofarinks, elektronik klavye gibi yöntemler mevcuttur.
• Hastanın nefes alabilmesi için boynunda kalıcı bir delik (stoma) açılması gerekir.

Boyun disseksiyonu: Boyundaki lenf bezlerinin alınması ameliyatıdır. Gırtlak kanseri civardaki lenf bezlerine sıçramışsa uygulanır.

3) Kemoterapi

Kemoterapi tedavisinde kanserli hücrelerin öldürülmesi veya yayılmasının önlenmesi için kuvvetli ilaçlar kullanılır. İlaçlar genellikle damar yolundan verilir. İlerlemiş veya tekrar etmiş vakalarda gırtlak kanseri belirtilerinin yatışmasına yardımcı olabilir.

4) Yaşam Tarzı Önerileri

Sigarayı bırakın: Gırtlak kanseri hastasının sigarayı ve alkolü bırakması aşağıdaki nedenlerle çok önemlidir:

• Herhangi bir tedavinin daha az etkili olmasına neden olurlar.
• Cerrahi müdahale sonrasında hastanın toparlanmasını zorlaştırırlar.
• Gırtlak kanserinin yayılmasına veya başka kanserlerin ortaya çıkmasına zemin hazırlayabilirler.

Yeşil çay tüketin: 2003 yılında yayınlanan “Folia Histochemica et Cytobiologica” isimli laboratuavar çalışmasına göre, yeşil çayda bulunan epigallokateşin-3-gallat isimli bir bileşen gırtlak kanseri hücrelerinin büyümesini durduruyor.