Glokom Nedir? Gözlerinizi Kaybedebilirsiniz!

Glokomun en sık görülen tipi primer açık-açılı glokomdur. Artan görme kaybı dışında herhangi bir belirti veya semptom yoktur. Bu nedenle, göz doktorunuzun veya göz uzmanınızın görüşünüzdeki değişiklikleri izleyebilmesi için yıllık kapsamlı göz muayenelerine gitmeniz önemlidir.

Gözünüzün arkası sürekli olarak göz sıvısı denilen temiz bir sıvı üretir. Bu sıvı yapıldıkça, gözünüzün ön kısmını doldurur. Sonra gözünüzü kornea ve irisinizdeki kanallardan geçerek terk eder. Bu kanallar bloke edilirse veya kısmen tıkanırsa, gözünüzdeki göz içi basıncı (GİB) olarak adlandırılan doğal basınç artabilir. GİB’iniz arttıkça, optik sinir hasar görebilir. Sinirinizdeki hasar ilerledikçe gözünüzde görme kaybına başlayabilirsiniz.

Gözünüzdeki basıncın artmasına neden olan şey her zaman bilinmemektedir. Ancak, doktorlar aşağıdaki faktörlerden bir veya daha fazlasının rol oynayabileceğine inanmaktadır.

Beş ana tip glokom var. Bunlar:

1 Açık Açılı (Kronik) Glokom

Açık açılı veya kronik glokomda kademeli görme kaybı dışında herhangi bir belirti veya semptom görülmez. Bu kayıp o kadar yavaş olabilir ki, diğer belirtiler ortaya çıkmadan önce görüşünüz onarılmaz bir zarar görebilir. Ulusal Göz Enstitüsü’ne (NEI) göre, bu glokomun en sık görülen tipidir.

2 Kapalı Açılı (Akut) Glokom

Göz sıvınızın akışı aniden tıkanırsa hızlı sıvı birikmesi şiddetli, hızlı ve ağrılı bir basınç artışına neden olabilir. Kapalı açılı glokom acil bir durumdur. Şiddetli ağrı, mide bulantısı ve bulanık görme gibi semptomlara başlarsanız hemen doktorunuzu aramalısınız.

3 Konjenital Glokom

Konjenital glokomla doğan çocuklarda, gözlerinin açısında normal sıvı drenajını yavaşlatan veya önleyen bir kusur vardır. Konjenital glokom genellikle bulutlu gözler, aşırı yırtılma veya ışığa duyarlılık gibi semptomlarla kendini gösterir. Konjenital glokom aile genlerinde bulunabilir.

4 İkincil Glokom

İkincil glokom sıklıkla katarakt veya göz tümörleri gibi yaralanma veya başka bir göz durumunun bir yan etkisidir. Kortikosteroidler gibi ilaçlar da bu tip glokoma neden olabilir. Nadiren, göz ameliyatı sekonder glokoma neden olabilir.

5 Normal Gerilim Glokomu

Bazı durumlarda, artmış göz tansiyonu olmayan kişiler, optik sinirlerine zarar verirler. Bunun nedeni bilinmemektedir. Ancak, bu tür bir glokomda aşırı duyarlılık veya optik sinirinize kan akışının olmaması bir faktör olabilir.

Glokom tüm dünyada körlük konusunda ikinci önde gelen nedendir.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO)

World Health Organization (WHO)

Glokom için risk faktörleri şunlardır:

1 Yaş

60 yaşın üzerindeki kişiler glokom riskini arttırmakta, NEI’yi uyarmaktadır ve glokom riski her yaşta hafifçe artmaktadır. Afrikalı-Amerikalıysanız, risk artışınız 40 yaşında başlar.

2 Etnik köken

Afrika kökenli Amerikalılar veya Afrika kökenli insanlar, Kafkasyalılardan daha fazla glokom geliştirmeye daha yatkındır. Asya kökenli insanlar, kapalı açılı glokomda daha yüksek risk altındadır ve Japon kökenli insanlarda düşük tansiyonlu glokom geliştirme riski daha yüksektir.

3 Göz Problemleri

Kronik göz iltihabı ve ince kornealar gözünüzde artan basınca yol açabilir. Gözünüze çarpmak gibi gözünüze gelen fiziksel yaralanma veya travma, göz basıncınızın artmasına da neden olabilir.

4 Aile Geçmişi

Bazı glokom tipleri ailelerde de olabilir. Eğer ebeveyniniz veya büyükanneniz açık açılı glokom geçirdiyse, bu durumu geliştirme riskiniz artmış demektir.

5 Tıbbi Geçmiş

Diyabetli ve yüksek tansiyon ve kalp hastalığı olan kişilerde glokom gelişme riski yüksektir.

6 Belirli İlaç Kullanımı

Kortikosteroidleri uzun süre kullanmak ikincil glokom gelişme riskinizi artırabilir.

Glokomu teşhis etmek için, göz doktorunuz kapsamlı bir göz muayenesi yapmak isteyecektir. Sinir dokusu kaybı da dahil olmak üzere, bozulma belirtilerini kontrol ederler.

Aşağıdaki test ve prosedürlerden birini veya daha fazlasını kullanabilirler:

1 Detaylı Tıp Geçmişi

Doktorunuz hangi semptomları deneyimlediğinizi ve herhangi bir kişisel veya aile geçmişine sahip olup olmadığınızı bilmek isteyecektir. Ayrıca diyabet veya yüksek tansiyon gibi diğer sağlık durumlarının göz sağlığınızı etkileyip etkilemeyeceğini belirlemek için genel bir sağlık değerlendirmesi talep ederler.

2 Tonometri Testi

Bu test sınıfı gözünüzün iç basıncını ölçer.

3 Pakimetri Testi

İnce kornealı kişilerde glokom gelişme riski yüksektir. Eğer kornealarınız ortalamadan daha inceyse, bir pakimetri testi doktorunuza durumu söyleyebilir.

4 Perimetri Testi

Görme alanı testi olarak da bilinen bu test, periferik veya yan görüşünüzü ve merkez vizyonunuzu ölçerek glokomun görüşünüzü etkileyip etkilemediğini doktorunuza söyleyebilir.

5 Optik Sinirinizi İzleme

Doktorunuz optik sinirinizdeki kademeli değişiklikleri izlemek istiyorsa, zamanla yan yana bir karşılaştırma yapmak için optik sinirinizin fotoğraflarını çekebilir.

Glokom tedavisinin amacı, ek görme kaybını önlemek için göz içi basıncı azaltmaktır. Tipik olarak, doktorunuz reçete bir göz damlası ile tedaviye başlayacaktır. Bunlar işe yaramıyorsa veya daha ileri tedavi gerekirse, doktorunuz aşağıdaki tedavilerden birini önerebilir:

1) İlaçlar

Göz içi basıncı azaltmak için tasarlanmış birkaç ilaç mevcuttur. Bu ilaçlar göz damlası veya hap şeklinde mevcuttur, ancak damlalar daha yaygındır. Doktorunuz bunlardan birini veya bir kombinasyonunu reçete edebilir.

2) Ameliyat

Tıkanmış veya yavaş akan bir kanal, artmış göz içi basınca neden oluyorsa, doktorunuz sıvı için drenaj yolu yapmak veya artmış sıvıdan sorumlu olan dokuları imha etmek için ameliyat önerebilir.

Kapalı açılı glokom tedavisi farklıdır. Bu tip bir glokom tıbbi bir acil durumdur ve göz basıncını mümkün olduğunca hızlı bir şekilde azaltmak için acil tedavi gerektirir. İlaçlar genellikle açı kapanmasını tersine çevirmek için ilk önce denenir, ancak bu başarısız olabilir.       Lazer periferik iridotomi adı verilen bir lazer prosedürü de gerçekleştirilebilir. Bu prosedür, irisinizde artmış sıvı hareketine izin vermek için küçük delikler oluşturur.

Artmış göz içi basıncınız durdurulabilir ve basınç normale döndüğünde, görme kaybı yavaşlatılabilir veya hatta durdurulabilir. Ancak, glokom için bir tedavi olmadığından, göz içi basıncınızı düzenlemek için yaşamınızın geri kalanında muhtemelen tedaviye ihtiyacınız olacaktır. Ne yazık ki, glokom sonucu kaybedilen görme geri alınamaz.

Glokom Önlenebilir mi?

Glokom önlenemez, ancak erken teşhis edilmesi önemlidir. Böylece daha kötüye gitmesini önlemek için tedaviye başlayabilirsiniz. Her türlü glokomu erken teşhisin en iyi yolu, yıllık göz bakımı randevusu almaktır. Bir göz doktoruna randevu verin. Bu rutin göz kontrolleri sırasında yapılan basit testler, ilerlemeden önce görme bozukluğunun ve görme kaybının önüne geçebilir.

Multiyaşam

Kaynak: Healthline