Listeria Nereden Bulaşır?
| Bu bakteri şunlarda bulunabilir: |
|---|
| Toprak |
| Toz |
| Su |
| İşlenmiş yiyecekler |
| Çiğ et |
| Hayvan dışkıları |
Listeriyoz vakalarının çoğu, bakterinin bulaştığı yiyeceklerin yenmesinin sonucunda görülür. Listeriyoz, çoğu kişide hafif bir hastalığa neden olur. Ancak, doğmamış bebeklerde ve yeni doğanlarda anne hamileyken enfeksiyon kaptıysa ciddi sorunlara yol açabilir. Bebeğin enfeksiyon kapması, düşüğe ya da ölü doğuma neden olabilir. Yeni doğanın enfeksiyon kapması zatürreye ve ölüme neden olabilir. Bu nedenle, listeriyozun hamilelik sırasında önlenmesi son derece önemlidir.
Listeria Hamile Kadınlar için Neden Bu Kadar Ciddi Bir Rahatsızlık?
Sağlıklı ve hamile olmayan yetişkinlerde bakterinin bulaştığı yiyecekleri yemek genellikle sorunlara neden olmaz. Listeriyoz, hamile olmayan sağlıklı yetişkinlerde nadiren görülür ama bu enfeksiyon Obstetriks ve Jinekoloji Dergisi’ne göre hamile kadınlarda %20 daha fazla görülmektedir. Hamile kadınların çoğunda enfeksiyonun neden olduğu belirtiler ya da sorunlar görülmez. Enfeksiyon plasentaya yayılabilir. Listeriyoz olarak bilinen Listeria enfeksiyonu ciddi olup genellikle bebek için ölümcüldür.
Listerianın Belirtileri
Belirtiler, bakteriye maruz kalındıktan sonraki iki gün veya iki ay içinde herhangi bir zaman diliminde görülebilir. Hamile olmayan sağlıklı yetişkinler genellikle hiçbir belirti göstermezler.
Hamile kadınlarda görülen belirtiler grip ve nezleye benzer olabilir.
| Bu belirtilerin arasında şunlar bulunur: |
|---|
| Ateş |
| Baş ağrısı |
| Kas ağrıları |
| Üşüme |
| Bulantı |
| Kusma |
| Boyun sertliği |
| Kafa karışıklığı |
Listeriyozun Nedenleri
Listeriyoz, Listeria monocytogenes adlı bakterinin bulaştığı yiyeceklerin yenmesinin sonucunda oluşur. Bu bakteri genellikle suda, toprakta ve hayvanlarda bulunur. Sebzeler, topraktan bakteriyi alabilir.
Bu bakteri, hayvanlarda, onları hasta etmeyen Listeria bakterilerinin bulunmasından dolayı pişmemiş etlerde ve pastörize edilmemiş süt ürünlerinde bulunabilir. Listeria, pişirme ve bakterileri öldürmek için sıvıların çok yüksek sıcaklığa çıkarılarak ısıtılması işlemi olan pastörizasyonla öldürülebilir.
Genellikle buzdolabınızla aynı sıcaklıkta olan yerlerde büyüdüklerinden bu bakterilere nadir olarak rastlanır.
| Şu yiyecekleri tüketen kişiler listeriyoz yaşarlar: |
|---|
| Yemeye hazır kırmızı et, balık ve kümes hayvanlarının etleri |
| Pastörize edilmemiş sütler |
| Yumuşak peynir ürünleri |
| Topraktan ya da gübre olarak kullanılan hayvan dışkılarından dolayı kontamine olan sebze ve meyveler |
| Hijyenik olmayan koşullarda paketlenen yiyecekler |
Risk Altında mıyım?
Bazı durumları yaşayan kadınlarda enfeksiyon riski biraz daha yüksek olur.
| Bu durumlar: |
|---|
| Diyabet |
| Steroid kullanımı |
| HIV |
| Bağışıklık sisteminin zayıflaması |
| Splenektomi |
| Bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçların kullanılması |
| Kanser |
| Alkol bağımlılığı |
Listeriyoz vakalarının çoğu hamile kadınlarda yaşanır. Hispanik kökenli hamile kadınlar, genel nüfusa göre 24 kat daha fazla etkilenmektedir.
Listeria Nasıl Teşhis Edilir?
Hamileyken ateş veya grip benzeri belirtiler yaşıyorsanız doktorunuz listeriyozdan şüphelenebilir. Listerianın teşhis edilmesi zordur. Doktorunuz, bakterinin varlığını test etmek için kan testi yapacaktır. Yaşadığınız belirtiler ve son zamanlarda yediğiniz şeyler de sorulabilir.
Kültürün büyümesi iki günü bulabilir. Bu hastalık bebek için çok ciddi olacağından doktorunuz sonuçları almadan tedaviye başlayabilir.
Hamilelikte Listerianın Komplikasyonları
| Hamileyseniz ve listeriya enfeksiyonu yaşıyorsanız şu riskleri taşırsınız: |
|---|
| Düşük |
| Ölü doğum |
| Erken doğum |
| Düşük doğum kilolu bebekler |
| Bebeğin anne karnında ölmesi |
| Bazı vakalarda hamile kadınlarda görülen enfeksiyon komplikasyonlara neden olabilir: |
| Bakteriyel menenjit (Beyni çevreleyen zarın iltihaplanması) |
| Kan zehirlenmesi |
| Yeni doğan bebeklerde enfeksiyon şunlara neden olabilir. |
| Zatürre |
| Kan zehirlenmesi |
| Bakteriyel menenjit |
| Ölüm |
Hamilelikte Listerianın Tedavisi
Listeria, antibiyotiklerle tedavi edilir. Doktorlar genellikle penisilin verir. Penisilin alerjiniz varsa trimetoprim/sulfametoksazol kullanılabilir. Bu antibiyotikler, listeriyoz yaşayan bebeklere verilebilir.
Listeriyozun İlerleyişi
Listeria enfeksiyonu genellikle bebeklerde çok ciddidir. Obstetrik ve Jinekoloji Dergisi’nde yapılan bir incelemeye göre bu hastalıktan dolayı ölüm oranı %20 – 30 arasındadır. Antibiyotiklerle erken tedavinin yapılması bebekte enfeksiyon ve diğer komplikasyonların yaşanmasına engel olur. Enfeksiyon kapan tüm bebekler sorun yaşamazlar.
Hamile Kadınlarda Listeria Önlenebilir mi?
| Şu yiyeceklerden uzak durmalısınız: |
|---|
| Sosisli sandviçler, işlenmiş etler ya da soğuk servis edilen veya yeterince pişirilmeyen yiyecekler (Hazır sandviçler satan yerlerden bir şeyler yememeniz tavsiye edilir.) |
| Soğutulmuş etler |
| Çiğ et |
| Güzel yıkanmamış çiğ ürünler |
| Pastörize edilmemiş süt |
| Soğutulmuş füme deniz ürünleri |
| Pastörize edilmemiş feta ya da Brie peyniri gibi yumuşak peynirler (Cheddar ve mozzarella gibi sert ya da orta sertlikte peynirlerle pastörize edilmiş peynirlerin tüketilmesinde sorun yoktur.) |
| Bu kurallar: |
|---|
| 1- Meyveleri ve sebzeleri, kabukları soyulacak olsa bile temiz suyla yıkayın. |
| 2- Kavun ya da salatalık gibi meyve ve sebzeleri temiz bir fırçayla ovun. |
| 3- Ürün etiketlerin okuyun. |
| 4- Son kullanma tarihlerine dikkat edin. |
| 5- Ellerinizi sık sık yıkayın. |
| 6- Mutfak tezgâhını temiz tutun. |
| 7- Buzdolabının soğukluğunu 7oC’nin altında tutun. |
| 8- Buzdolabınızı sık sık temizleyin. |
| 9- Yiyecekleri uygun sıcaklıklarda pişirin. Yiyeceklerin 70oC’nin üzerinde piştiğinden ve ısıtıldığından emin olmak için yiyecek termometresi edinin. |
Sağlık Bakanlığı, yiyeceklerin güvenli olduğunu düzenli olarak kontrol eder. Bakterilerle et ürünlerinin kirlenmiş olma riski olduğunda bu et ürünlerinin kaynağı toplanır.
Kaynak: Healthline
Bir cevap yazın