Hamilelikte Kabızlık: Ne Zaman Başlar? Öneriler

Hamilelikle birlikte yükselmeye başlayan progesteron hormonu, kabızlık riskini artırmaktadır. Bu hormonun kasları gevşetici etkisi nedeni ile sindirim kanalı hareketliliğinin azalması sonucu kabızlık ortaya çıkabilmektedir.

• Hemen her gebe, hamileliğin ilk üç ayı içinde bu nedenle kabızlığa yakalanmaktadır.
• Hamileliğin 6. gününde bile progesteron hormonu etkisiyle hamilelikte kabızlık ortaya çıkabilir.
• Progesteron hormonunun en fazla yükseldiği zamanlar hamileliğin 9. ve 32. haftaları arasıdır. Dolayısıyla hamilelikte kabızlık şikayetinin de en fazla artması beklenen süreç bu aralıktır.

Hamileliğin Son Döneminde Kabızlık: Doğum yaklaştıkça da kabızlık şikayeti artabilir. Bu durumun nedeni ise, rahmin boyutlarının son derece büyümesi ile birlikte karın içi basıncın artmasıdır.

1.Hormon Değişimleri

Hamilelikle birlikte kasların gevşemesini sağlayan hormonlar yükselmeye başlar. Aynı etki sindirim sisteminde de ortaya çıktığı için, tükettiğimiz gıdalar sindirim sisteminde daha uzun süre bulunur. Bu sayede gıdalardan tam verim elde edilmesine rağmen, bir yan etki olarak hamilelikte kabızlık gözlemlenmektedir.

2.Gıda Tüketiminin Azalması

Hamileliğin erken döneminde ortaya çıkan kabızlığın nedeni, mide bulantıları nedeni ile yeterince su ve gıda tüketmemek olabilir. Kusma da dahil olursa, ortaya çıkan su kaybı nedeni ile dışkının sertleşmesi söz konusu olabilir.

3.Hatalı Beslenme

Hamilelikte kabızlığın başlıca sorumlularından biri, diğer zamanlarda da olduğu gibi lifsiz beslenmektir. Aşağıdaki gıdalar ya çok az miktarda lif barındırdığı ya da hiç barındırmadığı için hamilelikte kabızlığa neden olabilir:

• Kızartma, cips, hamburger, margarin, sucuk, salam, sosis vb. işlenmiş gıdalar
• Koruyucu içeren gıdalar
• Hamur işi gıdalar
• Pirinç

4.Demir Destekleri

Doğum öncesi takviyelerinden biri olan demir takviyeleri, sindirim sisteminde tam olarak emilmez. Emilmeyen demir parçaları, sindirilmeyen diğer gıda parçacıklarına bağlanarak onların yapışkan ve katran gibi olmasına yol açar. Gıdaların hareketliliği azalınca hamilelikte kabızlık ortaya çıkabilir.

Not: Doktorunuz tarafından aksi söylenmedikçe ve hamilelikte kabızlıktan daha tehlikeli belirtiler ortaya çıkmadığı sürece, önerilen demir takviyelerini kullanmayı bırakmayınız.

Hamilelikte kabızlık bebeğe zarar vermez. Ikınmanın yol açtığı baskının bebeğe zarar vereceği endişesi yersizdir. Rahim ve plasenta üzerinde herhangi bir olumsuz etki doğurmaz.

Tansiyon Düşmesi: Nadiren ıkınma esnasında annenin tansiyonu düşebilir. Bu durum da bebek için doğrudan tehlike oluşturmaz; ancak baygınlık söz konusu olursa anne veya bebeğinde travma oluşması riski yükselir.

Erken Doğum: Hamilelikte kabızlığın ve ıkınmanın yol açtığı fiziksel stres, çok nadiren de olsa doğum kasılmalarını başlatabilir. u durum söz konusu olursa ivedilikle hastaneye gidilmelidir. Henüz normal doğum için 2 haftadan uzun süre varsa, tokoliz müdahalesi ile doğumun durdurulması gerekebilir.

Hamilelikte kabızlık, yukarıdaki sorunlara çok nadiren neden olur. Ancak bu durum, hamilelikte kabızlığın tedavi gerektirmediği anlamına gelmez. Annede aşağıdaki sorunlara yol açma riski yüksek olduğu için tedavi edilmelidir:

• Basur
• Rektal kanama
• Anal fissür

Hamilelikte kabızlığa iyi gelen tedavi yöntemleri şunlardır:

1.Yeterince Sıvı Tüketin

Hamile kadının günde 10 bardak su içmesi gerekmektedir. Yani 2-2,5 litre. Mide bulantıları nedeni ile su içmeyi zor bulabilirsiniz; ancak su sayesinde mide asidi seyrelerek, mide bulantısının da azalmasını sağlayabilir.

• Meyve suları da tüketebilirsiniz. Ancak taze sıkılmış olanları tercih ediniz.
• Kafeinsiz bitki çayları tüketebilirsiniz. Yeşil çay, siyah çay ve kahvede çok miktarda kafein bulunmaktadır, günde bir bardaktan fazla tüketmemelisiniz.
• Karpuz ve salatalık gibi su oranı yüksek meyve ve sebzelere yönelebilirsiniz.
• Suyunuza bir dilim limon veya zencefil ekleyerek içimini daha keyifli hale getirebilirsiniz.

Dikkat: Yeterince su tüketimi sadece hamilelikte kabızlığın giderilmesi için değil, sizin ve bebeğinizin genel sağlığı için de çok önemlidir. Bu nedenle ne kadar su tükettiğinizin takibini günlük olarak hassas şekilde yapmalısınız.

2.Lif Tüketimini Artırın

Gebelikte günlük olarak en az 25 gram lif tüketilmelidir. Ancak gebelikte kabızlık şikayetiniz varsa bu miktardan daha fazlasına ihtiyacınız olabilir. Yeterince lifli beslenerek su tüketince, hamilelikte kabızlık şikayeti büyük ihtimalle ortadan kalkacaktır.

Bazı besinlerdeki yaklaşık lif miktarı aşağıdaki gibidir:

• Bir tabak ıspanak yemeği: 4 gram
• Orta boy havuç: 2 gram
• Armut: 6 gram
• Elma: 4 gram
• İki dilim tam tahıllı ekmek: 3,2 gram
• Bir tabak barbunya: 9 gram
• Bir tabak kuru fasulye: 7 gram

Genel olarak meyve, sebze, tam tahıllı ürünler ve bakliyat zengin lif kaynaklarıdır. Ancak yetersiz kaldığını düşünürseniz lif takviyeleri deneyebiliriniz. Hamilelikte herhangi bir gıda takviyesine başlanmadan önce kesinlikle doktorunuza veya eczacınıza danışmalısınız.

3.Egzersiz Harika Sonuç Verecektir

Egzersiz yapmak, vücut metabolizmanızı düzenleyerek ve karın kaslarını güçlendirerek hamilelikte kabızlıktan kurtulmanıza çok yardımcı olacaktır. Haftada en az beş gün hafif tempolu, hamileliğinize uygun egzersiz yapabilirsiniz.

Yüzmek Güzel Bir Tercihtir: Hamilelikte kabızlığı gidermesinin yanında, aşağıdaki yararlarından ötürü yüzmeyi tercih edebilirsiniz:

• Vücut ısınızın çok fazla yükselmemesini sağlar
• Güvenlidir. Su, egzersiz esnasında size veya bebeğinize gelebilecek travma kaynaklı tehlikelerin önüne geçer.
• Artan vücut ağırlığının yaratabileceği strese karşı bire birdir.
• Vücuttaki büyük kasların hepsinin çalışmasını sağlar.
• Suyun basıncı, hamilelikle birlikte ortaya çıkabilecek ödemin azalmasına yardımcı olacaktır.

Hamilelikte egzersizle ilgili aşağıdaki önerileri de değerlendiriniz:

• Yürüyüş yapabilirsiniz.
• Alışık değilseniz, hamlamayacak şekilde hafif tempo ile başlayın.
• Yaralanma ihtimaline karşı temas sporlarından kaçının.

4.Diğer Öneriler

Demir Destekleri İle İlgili Doktorunuza Danışın: Çoğu hamile demir takviyelerine ihtiyaç duyuyor. Ancak ihtiyaç duyduğunuzdan fazlasını almadığınızdan emin olmak için durumunuzu doktorunuzla paylaşın.

Dışkı Yumuşatıcı İlaçlar İçin Doktorunuza Danışın: Laksatif ilaçlar kullanmak hamilelik esnasında güvenli değildir. Susuzluğa ve rahim kasılmalarına yol açabilir. Ancak dışkı yumuşatıcı özellikteki güvenilir ürünler için doktorunuza danışın.

Yemekten Sonra Tuvalete Gidin: Karın içi basıncı arttığı için, yemekten hemen sonra tuvalet ihtiyacını gidermek daha kolay olabilir. Ayrıca, tuvalet ihtiyacınız geldiği zaman bekletmeyin. Geçen her dakika, hamilelikte kabızlığın şiddetlenmesine yol açar.

Hamilelik sırasında kabızlık için ilaç kullanmadan önce doktorunuza danışmanız gerekmektedir.
Kullanılabilecek ilaçların listesi:

• Metamucil
• Konsyl-D
• Modane Bulk
• Equalactin
• Fiber-Lax
• Citrucel
• UniFiber
• Anusol

Hamile bir kadının sağlıklı kalmak için günlük olarak 25-30 gram lif tüketmesi gerekir. Bunu sağlayabilmek için en iyi seçenekler:

• Taze meyveler
• Sebzeler
• Fasulye
• Bezelye
• Mercimek
• Kuru erik
• Tam tahıl ekmeği