Hiperaktiviteye Genel Bakış

⇒Hiperaktif olan insanlar sabit durma ya da konsantre olmada sorun yaşadıkları için başka problemler geliştirebilirler. Örneğin hiperaktivite okulda veya işte zorluklara yol açabilir ve arkadaşlarınızla ve ailenizle ilişkilerde zorlanabilirsiniz. Kaza ve yaralanmalara yol açabilir ve bu da alkol ve uyuşturucu kullanımı riskini artırır.

Hiperaktivitenin birçok karakteristik özellikleri vardır:

• Devamlı hareket
• Saldırgan davranış
• Dürtüsel davranış
• Kolayca dikkati dağılmak
• Hiperaktivite, sıklıkla değişen akıl hastalıkları ve medikal gibi başka bir temel nedenin belirtisidir.

⇒Hiperaktivite ile ilişkili ana bozukluklardan biri dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu veya DEHB’dir. DEHB aşırı aktif, dikkatsiz ve dürtüsel olmanıza neden olan bir bozukluktur. Bu durum genellikle genç yaşta teşhis edilir, ancak bazı kişilerde DEHB yetişkinken de görülür.

⇒Hiperaktivite tedavi edilebilir. En iyi sonuç için erken tespit ve erken tedavi gereklidir.

Hiperaktivite, zihinsel ve fiziksel bozukluklardan kaynaklanabilir. En yaygın olanları şunlardır:

• DEHB
• Hipertiroidizm veya çok fazla tiroid hormonu var
• Beyin bozuklukları
• Sinir sistemi bozuklukları
• Psikolojik bozukluklar

Çocuklarda hiperaktivite okulda yoğunlaşmaya neden olabilir. Ayrıca dürtüsel davranışları da gösterebilirler:

• Yersiz konuşmak
• Düşünmeden konuşmak
• Diğer öğrencilere vurmak
• Aşırı aktif olmak

Hiperaktivite gösteren yetişkinler aşağıdaki durumları gösterebilir:

• İşte yoğunlaşma zorluğu
• Kısa konsantrasyon süresi
• İsim, sayı veya bilgi bitini hatırlamakta zorluk
• Durumunuz hakkında sıkıntı yaşıyorsanız, kaygı ve depresyon gelişebilirsiniz. Hiperaktiviteye sahip olan yetişkinler muhtemelen bu semptomları çocukken de göstermekteydi.

⇒Siz veya çocuğunuz hiperaktivite belirtileri gösteriyorsanız, doktorunuzla konuşun. Doktorunuz semptomlarınız hakkında sizi sorgulayacaktır, semptomlar başladığında ve genel sağlığınızdaki son değişikliklere odaklanacaktır. Ayrıca tıbbi ya da zihinsel sağlık durumlarını tedavi etmek için herhangi bir ilaç alıp almadığınızı da soracaktır.

⇒Bu soruların cevapları, doktorunuzun ne tür bir hiperaktivite sergilediğinizi ve bunun yeni veya kötü bir durum olup olmadığını veya sadece ilacın yan etkisi olup olmadığını belirlemesine yardımcı olacaktır.

⇒Durumunuzu etkili bir şekilde tedavi etmek için doktorunuzdan doğru bir teşhis almanız önemlidir.

⇒Doktorunuz hiperaktivitenizin altta yatan bir durumdan kaynaklandığını düşünürse, bu durumu tedavi etmek için ilaçları reçete edebilir. Vücudunuzun aşağıdaki kısımlarını etkileyen koşullar sıklıkla hiperaktiviteye katkıda bulunur:

• Tiroid
• Beyin
• Sinir sistemi

⇒Hormon seviyelerini kontrol etmek için doktorunuz kan veya idrar örneği alabilir, çünkü hiperaktivite hormonal dengesizlikten de kaynaklanabilir. Örneğin tiroid hormonunuzda veya diğer hormonlarınızda bir dengesizlik olabilir.

⇒Hiperaktivite ayrıca duygusal bir bozuklukla da ilişkili olabilir. Bu durumda, bir ruh sağlığı uzmanı önerilecektir. Uzmanınız, hangi durumun mevcut olabileceğini belirlemek için semptomlarınızı gözden geçirecektir. Bir durum teşhis edildikten sonra, hiperaktivitenizi kontrol etmeye yardım etmek için ilaç veya terapi verilebilir.

Terapi

⇒Bilişsel davranışçı terapi ve konuşma terapisi, hiperaktiviteyi tedavi etmek için kullanılan yaygın uygulamalardır.

⇒Bilişsel davranışçı terapi, düşünme ve davranış kalıplarınızı değiştirmeyi amaçlar. Konuşma terapisi, belirtilerinizi bir terapistle tartışmayı içerir. Terapistiniz size durumunuzla nasıl başa çıkacağını ve etkilerini nasıl azaltacağını öğretebilir.

İlaç

⇒Terapi yeterli olmadığında, semptomları kontrol etmek için ilaç almanız gerekebilir. Bu ilaçlar sakinleştirici bir etkiye sahiptir ve hem çocuklar hem de yetişkinler için reçete edilir. Bu ilaçlar şunları içerir:

• Deksimetilfenidat (Focalin)
• Dekstroamfetamin ve amfetamin (Adderall)
• Dekstroamfetamin (Dexedrine, Dextrostat)
• Lisdeamfetamine (Vyvanse)
• Metilfenidat (Ritalin)

⇒Bu ilaçların bir kısmı bağımlılık oluşturur. Doktorunuz veya akıl sağlığı uzmanı ilaç kullanımınızı yakından gözleyecektir.

⇒Belirtileri tetikleyebilecek uyarıcılardan kaçınmanız da tavsiye edilebilir. Kaçınılması gereken ortak uyarıcılar kafein ve nikotindir.

Kaynak: Healthline