Hipertansif Retinopati: Bir An Önce Tıbbi Yardım Alın

Retina, gözün arkasında bulunan dokudur. Bu doku, ışığı sinir hücrelerine iletir ve buradan da algılanan ışığın yorumlanması için beyne gönderir. Tansiyonunuz yüksek olduğunda retinadaki damarların duvarları kalınlaşabilir. Bu durum damarların daralmasına neden olabilir. Buna bağlı olarak da kanın retinaya gitmesi engellenir. Bazı durumlarda retina şişebilir. Yüksek tansiyon zamanla retinanın damarlarına zarar verebilir, retinanın fonksiyonunu azaltabilir ve görme sinirinde baskı oluşturarak görüşle ilgili sorunlara yol açabilir. Bu duruma hipertansif retinopati denir.

Hipertansif Retinopati Kısaca

Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.

Dikkat
Normal

Endişelenmeli miyim?

Hipertansif retinopati retina damarlarına zarar veren ciddi bir rahatsızlıktır. Belirtiler görüldüğü anda tıbbi yardım alınmalıdır.

Ne Zaman Doktora Gitmeliyim?

Tansiyonunuz yüksekse ve görüşünüzde ani değişiklikler olduysa bir an önce tıbbi yardım alın.

Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?

Hipertansif retinopati için Göz Hastalıkları bölümüne gidilir.

Hipertansif Retinopatinin Belirtileri

Hastalık ciddileşene kadar herhangi bir belirti yaşamama ihtimaliniz yüksektir.

Yaşanabilecek belirtiler arasında şunlar bulunur:
Görme bozukluklarının artması Gözün şişmesi Damarın patlaması Baş ağrısıyla birlikte çift görme

Hipertansif Retinopatinin Nedenleri

Uzun süredir devam eden yüksek tansiyon, hipertansif retinopatinin temel nedenidir. Yüksek tansiyon, kanın atardamarlarda çok fazla baskıya neden olduğu kronik bir hastalıktır. Kanın damarlara pompalandığı zamanlarda baskı oluştuğu kadar atışlar arasında kalp dinlenirken de bu baskı oluşur. Kan, yüksek basınçla vücutta ilerlediğinde damarlardaki dokular gerilir ve zamanla hasar görür. Bu durum ise sorunlara neden olmaya başlar.

Hipertansif retinopati, uzun süre kan basıncının yüksek olmasının sonucunda ortaya çıkar.

Kan basıncını yani tansiyonunuzu şu durumlar etkileyebilir:
Fiziksel hareket eksikliği Aşırı kilolu olmak Çok fazla tuz yemek Stresli bir hayat

Yüksek tansiyon, ailede görülen bir durumdur.

Yüksek tansiyon oldukça yaygın görülen bir hastalıktır. Amerika Birleşik Devletleri’nde her 3 kişiden birinde yüksek tansiyon görülmektedir. Genellikle herhangi bir belirtiye neden olmadığından yüksek tansiyona sessiz katil de denmektedir.

Kimlerde Hipertansif Retinopati Riski Bulunur?

Şu durumların varlığında hipertansif retinopati riski yüksektir:
Uzun süreli yüksek tansiyon Kalp hastalıkları Ateroskleroz Diyabet Sigara içmek Yüksek kolesterol Aşırı kilolu olmak Sağlıksız beslenmek Aşırı alkol tüketimi

Ayrıca, özellikle Afro-Karayip başta olmak üzere Afrika kökenli insanlarda bu hastalık daha sık görülmektedir. Kadınların, erkeklere göre damar hasarından etkilenme olasılığı daha yüksektir.

Hipertansif Retinopatinin Teşhis Edilmesi

⇒Oftalmoskop

Doktorunuz retinanızı incelemek için oftalmoskop adı verilen bir cihaz kullanabilir. Bu cihaz, gözün arkasındaki damarların daraldığına dair belirtilerin incelenmesi ve damarlardan sızıntı olduğunun görülmesi için ışık gönderir. Bu işlem acı vermez ve tamamlanması 10 dakikadan kısa sürer.

⇒Floresin Anjiyografisi

Bazı durumlarda retinadaki kan akışının incelenmesi için floresan anjiyografi adı verilen özel bir test yapılır. Bu işlem sırasında doktorunuz gözbebeklerinizi büyütmek için özel bir damla kullanır ve sonrasında gözün görüntülerini alır. Görüntüler alındıktan sonra doktorunuz flöresin denilen bir boyayı damarlarınıza enfekte eder. Bu işlem genellikle dirseğin içinden yapılır. Sonrasında boya gözdeki damarlara ilerlerken gözün görüntüleri alınır.

Hipertansif Retinopatinin Sınıflandırılması

Retinopatinin boyutu ve ciddiyeti genellikle 1 ve 4 arasında ölçeklerle temsil edilir. Ölçeğe Keith-Wagener-Barker Sınıflandırma Sistemi denir.

Dereceler hastalığın şiddetine göre artar:

Dereceleri:	Durumu:
Evre 1	Retinadaki damarlarda hafif bir daralma görülür.
Evre 2	Evre 1’e benzer ancak bu aşamada retina damarlarında daha ciddi ve daha sıkı daralmalar görülür. Bu duruma arteriyovenöz denmektedir.
Evre 3	Evre 2’deki belirtiler görülür ancak aynı zamanda retinada ödem, mikroanevrizma, retinada kabarık beyaz yaralar ve retinada kanama da görülmektedir.
Evre 4	Evre 3’teki belirtilerle birlikte papilödem denilen optik disklerde şişlik ve maküler ödem görülür. Bu aşamadaki kişilerde inme riski yüksektir ve böbrek ya da kalp hastalıkları görülebilir.

!En düşük evreyi yaşıyorsanız hiçbir belirtiniz olmayabilir. Ancak evre 4’te optik sinirler şişmeye başlayabilir ve sonrasında ciddi görme sıkıntıları yaşayabilirsiniz. Yüksek dereceli retinopati ciddi tansiyon sorunlarının varlığına işaret eder.

Hipertansif Retinopatinin Komplikasyonları

Hipertansif retinopatisi olan kişilerde komplikasyon görülme riski bulunur.

Bu komplikasyonlar:	Durumu:
İskemik optik nöropati	Yüksek tansiyon gözlerdeki kan akışını normal bir şekilde sağlayamadığında ve buna bağlı olarak optik sinirlere zarar verdiğinde görülür. Optik sinir, göze gelen görüntülerin beyne iletilmesini ve yorumlanmasını sağlar.
Retina arter tıkanıklığı	Retinaya kan taşıyan atardamarlar kan pıhtılarıyla tıkandığında görülür. Bu durumda retina yeterli oksijeni ve kanı alamaz. Buna bağlı olarak ise görme kaybı yaşanabilir.
Retina damar tıkanıklığı	Retinadan kanı taşıyan damarlar kan pıhtılarıyla tıkandığında görülür.
Sinir lifi tabakası iskemisi ya da sinir lifi hasarları	Retinada kabarık beyaz yaraların oluşmasına neden olabilir.
Malign hipertansiyon	Tansiyonun aniden artmasına, görmeyi engellemesine ve hatta ani görme kaybına neden olan nadir yaşanan bir rahatsızlıktır. Bu durum hayati risk oluşturan bir rahatsızlıktır.

Hipertansif retinopatisi olan kişilerde inme ve kalp krizi riski yüksektir. Hipertansif retinopatisi olan kişiler üzerinde yapılan bir çalışmada, daha önceden inme geçirmiş kişilerde bu hastalık riskinin çok daha yüksek olduğu bulunmuştur. Bu durum, tedaviyle yüksek tansiyonu kontrol altına alınan kişilerde bile geçerlidir. Yapılan bir başka çalışma ise hipertansif retinopatisi olan kişilerde, inme ve kalp damar hastalıkları riskinin arttığını göstermektedir.

Hipertansif Retinopati Tedavisi

Hipertansif retinopatinin etkili bir şekilde tedavi edilebilmesi için ilaçların kullanılması ve yaşam tarzının değiştirilmesi ile yüksek tansiyonun kontrol altına alınıp düşürülmesi gerekir.

⇒Yaşam Tarzında Yapılabilecek Değişiklikler

Meyve sebze bakımından zengin bir beslenme düzenine sahip olunması tansiyonun düşürülmesine yardımcı olabilir. Düzenli olarak fiziksel hareket, tuz kullanımının azaltılması, içilen kafeinli ve alkollü içecek miktarının sınırlanması tansiyonun sağlıklı seviyede tutulmasına yardımcı olacaktır. Sigara kullanıyorsanız bırakmaya çalışın. Aşırı kiloluysanız, kilo vermek yüksek tansiyonunuzu kontrol altına almak için etkili bir strateji olacaktır.

⇒İlaçlar

Doktorunuz diüretikler, beta blokerler, anjiyotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri gibi tansiyon ilaçları kullanmanızı isteyebilir.

Tansiyonu kontrol altına alarak hipertansif retinopatiyi de kontrol altına alabilirsiniz. Ancak, hastalığınız şiddetliyse ve kalıcı görme sorunlarına yol açtıysa gözünüzde geri döndürülemez hasar olabilir.

Hipertansif Retinopatide İyileşme

Hastalık ileri aşamalarda ise iyileşme oranı daha kötüdür.

3. ve 4. evrelerde şu durumların görülme riski çok daha yüksektir:
İnme Kalp krizi Konjestif kalp yetmezliği Ölüm

Retinal Physician dergisine göre, kontrol altına alınamayan yüksek tansiyonu olan ve bazen malign evre olarak da adlandırılan 4. evre hipertansif retinopatisi olan hastalarda hayatta kalma oranı genellikle düşüktür.

!Retinadaki atardamarlardaki yapısal değişiklikler genellikle geri döndürülemez. Tedavi alınsa bile, hipertansif retinopati tanısı konulan hastalarda, retinal arter ve damar tıkanıklığı ve retinada görülen diğer sorunların görülme riski yüksektir.

Hipertansif retinopatiniz ya da yüksek tansiyonunuz varsa aile hekiminizin ve göz doktorunuzun size uygun bir tedaviye karar verebilmek için birlikte çalışması önemlidir. Durumunuzu gözlemlemek için de birlikte çalışabilirler.

Hipertansif Retinopatiyi Önlemenin Yolları

Hipertansif retionapatiyi önlemek için yüksek tansiyonu önleyebilecek adımlar atmalısınız:
Tansiyon ilaçlarınızı düzenli kullanın. Düzenli egzersiz yapın. Dengeli beslenin. Sigara içmeyin. Tansiyon değerlerinizin normal olduğundan emin olmak için düzenli olarak muayeneye gidin.

Kaynak: Healthline