Hipertiroidi: Etkili Tedavi Kesin Çözüm

Aşağıdaki belirtiler hipertiroidinin teşhisinde yardımcı olur:

• Tiroid bezinin büyümesi ile boyunda ortaya çıkan şişkinlik (guatr)
• Düzensiz veya hızlı atan nabız (taşikardi, çarpıntı)
• Vücutta titremeler, el titremesi
• Cildin sıcak, nemli olması
• Avuç içinin kızarması
• Tırnakların tırnak yatağından düşmesi
• Kurdeşen
• Bölgesel saç dökülmeleri
• Yüz, kol ve bacaklarda seğirmeler

Hipertiroidi aşağıdaki belirtilere de neden olabilir:

• Aşırı hareketlilik (hiperaktivite)
• Kaygı bozuklukları, asabiyet; ruh halinde değişimler
• Uykuya dalmakta zorluk
• Sürekli yorgun hissetmek
• Kas güçsüzlüğü
• Tuvalete daha sık çıkmak
• Dışkının çok yağlı olması (yağlı dışkı sifonla birlikte daha zor gider)
• Sıcağa dayanamama, aşırı terleme
• İştahın artmasına rağmen kilo kaybı (bazı vakalarda iştah çok fazla arttığı için kilo kaybı görülmeyebilir)
• Çok nadir veya az adet olmak; adetin tamamen kesilmesi
• Kısırlık
• Cinsel arzuda düşüş

Hipertiroidi neden olur? Tiroid hormonu fazlalığı hipotiroidiye neden olur.

Şeker hastası olan kişilerde aşırı susuzluk, yorgunluk gibi şeker hastalığının neden olduğu belirtiler hipertiroidi nedeni ile şiddetlenebilir.

1.Graves Hastalığı

Graves hastalığı, hipertiroidinin en sık görülen nedenidir. Graves hastalığında vücudun savunma birimleri hata ile sağlıklı tiroid bezi hücrelerine saldırmaktadır. Bu saldırı tiroid hormonu üretiminin artmasına yol açar.

• Graves hastalığı sigara içenlerde çok daha sık görülmektedir.
• Kalıtsal faktörlerin de hastalığın ortaya çıkmasında etkili olduğu düşünülüyor
• 20-40 yaş arası kadınlarda daha sık görülmektedir.
• Gözlerde rahatsızlığa, çift görmeye neden olabilir

2.Tiroid Nodülleri

Tiroid bezi üzerinde nodül adı verilen yumrular oluşabilir. Genellikle iyi huylu (kanserli olmayan) yapıdalardır. Bununla birlikte “zehirli tiroid nodülü” olarak adlandırılan bazı türleri vardır ki, tiroid dokusu barındırdıklarından dolayı hormon artışına ve hipertiroidiye neden olabilirler.

• Her 20 hipertiroidi vakasından birinin nedeni zehirli nodüller olmaktadır.
• Neden ortaya çıktıkları bilinmemektedir.

3.Çok Fazla İyot Almak

Tiroid bezi, tiroksen ve triiyodotironin isimli tiroid hormonlarını üretirken yediğimiz besinlerde bulunan iyot mineralini kullanır. Ancak çok fazla iyot almak, hormon fazlalığına ve hipertiroidiye neden olabilir.

• Sadece tiroid bezinde tiroid nodülleri olan kişileri etkiler.
• Kalp aritmisinde kullanılan amiodoron adlı ilaç, çok fazla iyot barındırdığı için aynı etkiye neden olabilir. Bu ilaç, hipertiroidinin şiddetli bir versiyonunu doğurabilmektedir.

4.Özensiz Hipotiroidi Tedavisi

Hipotiroidi (tiroid yetmezliği) hastalarına verilen yapay tiroid hormonunun dozu sağlıklı şekilde takip edilmezse hipertiroidiye yol açabilir.

5.Folliküler Tiroid Kanseri

Nadiren de olsa aşırı aktif tiroit, tiroid kanserinden kaynaklanabilir. Habis, kanserli hücreler kendileri tiroksin veya triiodotironin üretmeye başlayabilir. Tiroit bezinin nedeni bilinmeyen otoimmün bir hastalığıdır. Vücut tiroit bezine karşı TSH resetör antikoru üretir ve bu antikorlar tiroit bezini uyararak aşırı hormon üretmesine neden olur. Graves hastalında özellikle gözlerde öne doğru fırlama oluşur. Hipertirodi hastalarının %80’ninde Graves hastalığına rastlanır.  Tiroit nodülleri tiroit bezini içinde gelişen yumrulardır. Genellikle hasta tarafından boyunda şişlik olarak fark edilir. Nodüllerin yüzde 90’ı iyi huyludur. Hamilelerde de yüksek hCG seviyesi veya yüksek tiroit stimülasyonu yapan hCG’ye bağlı olarak kimi zaman hipertiroidi gelişebilir.

1.İlaç Tedavisi

Hipertiroidi kanda yüksek olan tiroit hormonlarını normal düzeye getirmek için antitiroidi ilaçları ile tedavi edilir. Geçici hipertiroidi hastalarına semptomatik tedavi (antienflamatuvarlar veya beta blokerler) uygulanır. Hipertiroidi kalıcı ise Basedow-Graves hastalığı da beraberinde geleceği için toksik otonom fonksiyone eden tiroit nodülleri ve toksik multinodüler guatr kesin tedavi gerektirir. Bazı ilaçlar sadece hipertiroidi semptomlarını tedavi etmek için kullanılır. Bu ilaçların direkt tiroit fonksiyonları üzerine etkisi yoktur. İlaç tedavisine başladıktan 6-8 hafta sonra hormonların durumuna göre ilaç dozu ayarlaması yapılır. 1,5-2 ayda bir kontroller yapılarak en az 9 ay – 1 yıl ilaç tedavisi devam eder. İlaçlar sadece doktor kontrolünde bırakılabilir.

Tionamid ilaçlar: Tiroid bezlerinin çalışmasını yavaşlatan ilaçtır. Vücutta mevcut olan tiroid hormonlarını azaltmaz, sonradan yapılacak üretimin azalmasını sağlar. Bu yüzden, etkisi 4-6 hafta sonra ortaya çıkacaktır.

• Carbimazole, propiltiourasil gibi örnekleri vardır
• Hipertiroidi kontrol altına alındıktan sonra ilacın dozu aşamalı olarak azaltılabilir.
• Her yirmi kişiden birinde başlangıçta cilt kaşıntısı veya eklem ağrısı gibi belirtilere neden olabilmektedir.

Beta bloker ilaçlar: Titreme, taşikardi ve hiperaktivite gibi hipertiroidi belirtilerinin kaybolmasına yardımcı olurlar. Hastalık teşhisi esnasında veya teşhis edilen hastalık diğer tedavilerle kontrol altına alınana kadar kullanılabilir.

• Propranolol ve atenonol gibi örnekleri vardır.
• Astım hastalarına verilmemesi gereken ilaçlardır.

2.Radyoaktif İyot Tedavisi (Radyoiyodin)

Halk arasında atom tedavisi olarak da bilinen iyot tedavisi tiroit bezinin fazla çalıştığı ve tiroit kanseri ameliyatlarından sonra uygulanmaktadır. Ağız yoluyla alınan radyoaktif iyot, mide ve bağırsak sisteminde emildikten sonra tiroit hücreleri tarafından tutulmaktadır. Alınan iyot, tiroit hücrelerinin tahrip ederek büyüme yeteneklerini köreltmektedir. Tiroit bezinin fazla çalışmasıyla ortaya çıkan guatr ve Basedow-Graves hastalığında iyot tedavisi genellikle en uygun tedavi şeklidir. Kullanılan radyoaktif iyotun dozu düşük olduğu için hastanın evine gitmesinde bir sıkıntı bulunmamaktadır. Radyoaktif iyot tedavisinde herhangi bir cerrahi işlem uygulanmadığı için iz kalmamaktadır.

• Radyoaktif iyotlar içecek formunda veya yutulacak kapsüller şeklinde verilebilir.
• Radyoaktiflik düzeyi çok düşük olduğu için güvenilir bir yöntemdir.
• Tedavi sonrasında hipotiroidi (tiroid yetmezliği) oluşması riski vardır.
• Gebeler, emziren anneler ve bazı görme bozukluğu yaşayan kişiler için uygun bir tedavi değildir.

Not: Radyoaktif iyot tedavisi alan kadınlar tedaviden sonraki en az 6 ay süre ile hamile kalmamalı, erkekler ise en az 4 ay baba olmamalıdır.

3.Cerrahi Müdahale

Ameliyatla tiroid bezinin bir kısmı veya tamamı alınabilir (total veya kısmi tiroidektomi). Tekrarlayan hipertiroidi vakaları için kesin çözümdür. Aşağıdaki koşullarda ameliyat önerilebilir:

• Tiroid bezi çok fazla şişmişse (büyük guatr oluştuysa), boyun problemlerine yol açıyorsa
• Kişi hamile olduğu için radyoaktif iyot tedavisi alamıyorsa ve ilaç tedavisi almak istemiyorsa
• Kişide Graves hastalığı ile birlikte gelişen oftalmopati (göz sorunu) varsa
• Diğer tedaviler zamanında başarı göstermiş olmasına rağmen sonrasında hipertiroidi geri dönmüşse

Hangi Tedavi Tercih Edilmeli?

İlaç tedavisinin yan etki gösterme riski daha büyüktür. Radyoaktif iyot tedavisi daha kesin sonuç veren, başarılı bir yöntemdir. Ancak ilaç tedavisinde hipotiroidi oluşması riski daha düşüktür.

Kişi tedavi kararından önce bu durumların farkında olmalı; doktoru ile yaşı, hastalık belirtileri ve tiroid hormonunun ne kadar fazla olduğu gibi konuların da masaya yatırıldığı kapsamlı bir değerlendirme yapmalıdır.

Geçmişte hipertiroidi tedavisi gören ya da ailesinde hipertiroidi olan kadınlar hamilelik öncesinde ve süresince mutlaka uzman kontörlünde tiroit hormonlarını takip etmelidir. Eğer gebelik öncesinde kişide nodül varsa hamilelikten önce biyopsi yapılması gerekir. Çünkü hamilelik döneminde nodüller büyüyebilir ve hem anne adayını hem de bebeği olumsuz etkilenebilir. Hipertiroidi düşük yapma olasılığını da hastalığın seviyesine göre artırabilir.
Hamilelikte genellikle Basedow-Grasev hastalığına bağlı olarak hipertiroidi ortaya çıkar. Hamilelikte ortaya çıkan hipertiroidi, bebeğin tiroit bezinin de fazla çalışmasına yol açar. Anne aldığı antitiroit ilaçlarla tedavi olurken bu ilaçlar plasentadan bebeğe de geçer. Ayrıca hamilelik sırasında hipertiroidi tedavisinde radyoaktif iyot uygulanmaz. Eğer ameliyat gerekiyorsa, bunun için gebeliğin 20’inci haftasını doldurması beklenir.

1.Hipertiroidi Olanlar Ne Yememeli?

Bu hastaların en dikkat etmesi gereken husus iyotlu tuz ve sigaradır. İyotlu tuz ve sigara hastalığı daha da kötüleştirir. Kullanılan ilaçların etkisini azaltır ve hastalığın iyileşmesne engel olur. Hipertiroidi tedavisi sırasında ilaç kullanımı sırasında aşırı kilo alınması durumu ortaya çıkar. Bu yüzden nişastalı, şekerli ve tatlı gıdalar tüketmeyin. Kafeinli içeceklerden uzak durun. Grip ve nezle ilaçları kullanmayın.

2.Hipertiroidi Olanlar Ne Yemeli?

Tiroid bezinin aşırı çalışması genellikle vücudun bağışıklık sisteminin zayıflığından ötürü olduğu için sarımsak, mantar ve brokoli yenmelidir. Günde bir kase yoğurt yenmeli ve yağ olarak da sıvı yağlar kullanılmalıdır. Haftada 2 defa yağlı balıklardan yiyerek alınan omega 3 asitlerinin desteği çok büyüktür. İyotsuz tuz tüketilmelidir. Örneğin kaya tuzu. İçinde selenyum, C vitamini, E vitamini olan antioksidan vitamin ilaçları faydalıdır. Hipertiroidin şiddetini azaltır ve göz büyümesini engeller. A vitamini hipertiroidide azaldığı için takviye olarak alınması tavsiye edilir.

1.Dereotu Kürü

Dereotu hipertiroidin çeşitli belirtilerini yönetmenize yardımcı olabilir. Bu özel bitki tiroid tarafından üretilen hormon miktarını azaltır. Çalışmaların sonuçlarına göre TSH düzeyini azaltmaya yardımcı olur ve tiroid hormon sentezini düzenler. Ayrıca, T4 düzeyinin dengelenmesine yardımcı olur. Bunu T3’ün T4’e dönüşümünü engelleyerek sağlar. Dereotu çayı yapılarak tüketilebilir. Yarım çay kaşığı kadar Dereotu kaynar suyun içerisine konarak 15 dakika kadar demlenmesi beklenir. Sonrasında süzülerek çayı elde edilir. Bu çay yudumlanarak yavaşça içilir. Günde bir kez içilmelidir. Ayrıca bu bitki tentür (günde 6 ml) şeklinde de alınabilir. Ancak tentür şeklinde alınmadan önce doktora danışılmasında fayda vardır.

2.Melisa

Oğul otu olarak da bilinen Melisa bitkisi, TSH düzeylerini azaltarak aşırı aktif olan tiroid bezini normale döndürmeye yardımcı olabilecek bir bitkidir. Flavonoidler, fenolik asitler ve tiroid düzenleyen diğer faydalı bileşikleri de içerisinde bulundurur. Aslında melisa bitkisi tiroidin viral olarak bozulmasını ve hipertiroidinin oluşmasını engeller. Bu bitki çayı içilerek tedavi için kullanılabilir. İki yemek kaşığı melisanın içine bir fincan kaynar su ekleyin. Yaklaşık beş dakika kadar demlenmesine izin verin. Ardından çayın biraz ılınmasını bekleyin ve süzün. Yudumlayarak yavaş yavaş bu çayı iç. Her gün bir bardak için. Bir bardaktan fazlası vücutta bazı yan etkilerin oluşmasına neden olabilir. Melisa otu çayı yaparken bir çay kaşığı kadar dozla paylaşın ve sonrasında zamanla arttırarak dozu iki yemek kaşığına kadar çıkarabilirsiniz.

3.Aslan kuyruğu

Leonurus cardiaca adıyla da bilinen aslan otu, doğal ve pürüzsüz bir görüntü sağladığı gibi aynı zamanda taşikardi (yüksek kalp hızı) ve çarpıntı önlenmesine yardımcı olur. Hipertiroidinin özelliklerinden bazılarını giderici özellikler içermektedir. Bu özelliklerini içerisinde bulundurduğu bazı enzimler yardımı ile sağlamaktadır. Yarım çay kaşığı aslan kuyruğu otu bir fincan kaynar suyun içine eklenir ve en az beş dakika kadar demlenmesi beklenir. Ilınması beklenir ve içilir. Her gün bir bardak bu çaydan içilmesi yeterli olacaktır. Herhangi bir sedatif türde ilaç kullanılıyor ise bu tedavi asla uygulanmamalıdır.

4.Lahana

Hipertiroidi beslenmesi içerisinde mutlaka lahana olmalıdır. Lahana hipertiroidi tedavisinde kullanılan en yararlı besinlerden birisidir. Lahana içerisinde bulundurduğu goitrogens bileşeni ile tiroid hormonu üretiminin azaltılmasına yardımcı olur. En iyi sonucu elde etmek için çiğ lahana yenmesi uzmanlar tarafından tavsiye edilmektedir.

5.Çilek

Çilek birçok vitamin türünü içerisinde bolca içermektedir. Vitaminler vücudun onarım ve hormon dengesinden sorumlu olduğu için çilek aynı zamanda hipertiroidi için de kullanılabilir. İçerisinde bulundurduğu bazı bileşenlerin antioksidan özellikleri sayesinde tiroid bezi iltihabının azaltılmasına yardımcı olabilir. Tabii ki bu tedavi için çilek dışında bazı besinler de kullanılabilmektedir. Bu besinler şu şekilde sıralanabilir: Yaban mersini Böğürtlen Kiraz