Hipofiz Bezinin Ürettiği Hormonlar
I Adrenokortikotropik Hormon (ACTH)
II Antidiüretik Hormon (ADH)
III Folikül Uyarıcı Hormon (FSH)
IV Büyüme Hormonu (GH)
V Luteinize Edici Hormon (LH)
VI Oksitosin
VII Prolaktin
VIII Tiroit Uyarıcı Hormon (TSH)
Hipopitüitarizm, hipofiz bezi bu hormonlardan birini veya daha fazlasını salgılayamadığında ortaya çıkar.
Hipofiz Bezi Neden Yetersiz Çalışır?
Travma, hipofiz bezinin yeteri kadar hormon üretmesini engelleyebilir. Örneğin, beyin ameliyatı geçirdiyseniz, beyninizde enfeksiyon varsa ya da kafa yaralanması yaşadıysanız hipofiz beziniz etkilenebilir.
Bazı tümörlerde hipofiz bezinin fonksiyonunu etkileyebilir.
| Bu tümörler arasında şunlar bulunur: |
|---|
| Beyin tümörleri |
| Hipofiz bezi tümörleri (Hipopitüitarizmin yaygın görülen bir nedeni) |
| Hipotalamus tümörleri |
| Hipopitüitarizmin diğer nedenleri arasında şunlar bulunur: |
|---|
| Sarkodoz (Kronik akciğer hastalığı) |
| Hemokromatoz (Vücutta fazla demir olmasıyla anlaşılan kalıtsal bir hastalık) |
| Histiyositoz X (Bağışıklık sisteminin organlara saldırdığı nadir görülen bir otoimmün hastalığı) |
| İnme (Serebrovasküler olay) |
| Tüberküloz |
| Lenfotik hipofizit (Hipofiz bezinde iltihaplanmanın olmasından kaynaklanan bir otoimmün hastalığı) |
| Doğum sırasında kan kaybı (Sheehan sendromu) |
| Radyasyon tedavileri |
| Yeni doğan bebeklerde, küçük bebeklerde ve çocuklarda travmatik beyin yaralanmaları |
Hipopitüitarizmin başka nedenleri de olabilir ve bazen bu duruma yol açan neden bilinemez.
Hipofiz Bezinin Yetersiz Çalışmasının Belirtileri Nelerdir?
Hipopitüitarizmin belirtileri, hipofiz bezinin hangi hormonu yeterince üretemediğine bağlıdır. Örneğin, hipofiz bezi çocuklarda yeterli miktarda büyüme hormonu üretemezse çocuk yaşıtlarına göre kısa kalabilir. Yeterli folikül uyarıcı hormon ya da luteinize edici hormon üretmiyorsa cinsel işlevlerde, menstrüasyonda ve doğurganlıkta sorunlar yaşanabilir.
Hipofiz Bezinin Yetersiz Çalışması Nasıl Teşhis Edilir?
Doktorunuz hipopitüitarizminizin olduğunu düşünüyorsa hipofiz bezinin ürettiği hormonların seviyesini kontrol etmek için kan testi yapacaktır. Ayrıca, hipofiz bezinin diğer bezleri uyararak üretilmesini sağladığı hormonlar da kontrol edilebilir.
Örneğin, doktorunuz T4 seviyesini kontrol etmek isteyebilir. Hipofiz beziniz bu hormonu üretmez ancak T4 hormonunun salgılanmasını sağlayan TSH’ı üretir. T4 seviyesinin düşük olması, hipofiz beziyle alakalı bir soruna işaret edebilir.
Doktorunuz, kan testi yapmadan önce bazı ilaçlara başlayabilir. Bu ilaçlar, vücudun belli hormonları üretmesini sağlar. Test öncesinde bu ilaçların kullanılması, doktorunuzun hipofiz bezi fonksiyonlarını daha iyi anlamasına yardımcı olacaktır.
Doktorunuz hangi hormonun düşük olduğuna karar verdikten sonra hormonların etkilediği organları kontrol eder. Bazen sorun hipofiz bezinde değil, etkilenen organda oluşur.
Doktorunuz beyninizi taramak için tomografi ya da MR gibi görüntüleme yöntemlerinden faydalanabilir. Bu testler, doktorunuzun hipofiz bezinin işleyişini etkileyen bir tümör olup olmadığına karar vermesinde yardımcı olacaktır.
Hipofiz Bezinin Yetersiz Çalışması Nasıl Tedavi Edilir?
Bu durum endokrinolog tarafından iyi bir şekilde kontrol altına alınabilir. Bu rahatsızlık birçok hormonu etkileyebileceğinden tek bir tedavisi yoktur. Genel olarak tedavinin amacı tüm hormonların seviyelerinin normale döndürülmesidir.
Bunun için hipofiz bezinin düzgün bir şekilde üretemediği hormonların yerine geçecek ilaçların kullanılması gerekir. Bu durumda doktorunuz düzenli olarak hormon seviyelerini kontrol edecektir. Böylece doktorunuz ilacı doğru dozda almanızı sağlamak için dozaj ayarlaması yapabilir.
Hipofiz bezindeki sorunlara tümör neden oluyorsa ameliyatla tümör alınarak hormon üretimi normale döndürülebilir. Bazı durumlarda tümörün alınması için radyasyon tedavisi kullanılabilir.
Kaynak: Healthline
Bir cevap yazın