Diğer gelişmiş ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de obezite oranı artıyor. TÜİK’in verilerine göre 15 yaş üstü bireylerin %17.2’si obez yani aşırı kilolu, %34.8’i ise fazla kilolu. Bunun sonucu olarak, birçok insan çeşitli yöntemlerle kilo vermeye çalışıyor. Diyet, egzersiz, ameliyat, ilaçlar ya da bunların bir kombinasyonu bu süreçte deneniyor. Kilo almak çok uzun zamana yayılmasına rağmen, çoğu insan hızlı kilo vermye çalışıyor. Aşırı egzersiz yaparak veya çok düşük kalorili diyetler yaparak istenmeyen kilolara karşı savaş açılıyor. Her ne kadar bu şekilde hızlı kilo vermek mümkün olsa da, bunun sağlığa uzun vadede olumsuz etkisi olabilir.
Yağsız Vücut Kitlesi ve Hormonların Uyarılması
Vücut yağı seviyeniz leptin hormonunun direkt olarak ilişkilidir. Leptin düzeyi beynin hipotalamus bölümü tarafından kontrol edilir. Bu hormon iştahı kontrol eder, metabolizmayı ayarlar ve yağ yakımına öncülük eder. Eğer yağ düzeyi çok hızlı bir şekilde düşerse, leptin düzeyinde de hızlı bir düşüş olacaktır. Leptinin azalması beynin uyarılarak, açlık tepkisinin (cevabının) oluşmasına neden olacaktır.
Açlık Tepkisi
“Açlık tepkisi” vücuttaki hızlı leptin düşüşlerini ifade etmek için kullanılır. Açlık tepkisi metabolizma hızını azaltır, açlık hissini artırır ve kasların yakılarak, enerji elde etme işlemini uyarır. Böylece günlük enerji harcaması azalır. Açlık tepkisi ayrıca kaybettiğiniz yağları tekrar elde etmenizi garanti eder ve başka bir yiyecek kısıtlaması ihtimaline karşı ek yağ depolanmasına neden olur. Bu da kilo verdikten sonra dahi kilo almaya sebebiyet verir.
Sağlık Riskleri
Hızlı kilo verdiren düşük kalorili diyetler genellikle temel besin maddeleri açısından tehlikeli derecede yetersizdir. Vitamin eksiklikleri birçok sağlık problemine davetiye çıkarır. Bağışıklık sistemi zayıflar, cilt ve saçlar kötüleşir. Kronik mineral eksiklikleri de sağlığınız üzerine uzun süreli etkilere neden olur. Bu durumlarda vücut sıvılarında dengesizlikler, kalpte aritmi, kas krampları ve kemik dokusunda azalma meydana gelebilir.
Psikolojik Komplikasyonlar
Düşük kalori diyetleri başta hızlı kilo vermeyi sağlar ama birçok diyetisyen bunun çok sürdürülemeyeceğini belirtmektedir. Açlık düzeyi ciddileştiğinde, diyet yapan kişi başta hiç yemeyip, sonra çok yemek gibi bir döngünün içine girebilir. Böyle diyetler ayrıcı anoreksiya ve bulimiya gibi yeme bozukluklarına neden olabilir.
Güvenli Kilo Verme
Hızlı kilo vermekten kaçınmak için, birçok diyet uzmanı orta seviye yiyecek azaltımı ve fiziksel aktivitede orta düzey bir artış tavsiye ediyor. Günde 250 kalori daha az yiyerek ve 250 kalorilik ilave egzersiz yaparak, günde 500 kalori kaybedebilirsiniz. Bu da iki haftada 7000 kalori yani 1 kilo eder. Bu yavaş ve derece derece kilo verme sürdürülebilir olmasının yanısıra, açlık tepkisini tetiklemez ve sağlığa olumsuz etki etmez.
