Birçoğumuz yanımızda horlayarak uyuyan birinin etkileriyle karşı karşıya kalmışızdır. Ya da gece yanımızda horlayan kişi nedeniyle güne yorgun ve aksi bir şekilde uyandığımız da olmuştur. Bu nedenle horlama sadece horlayanı değil, aynı zamanda çevresindekileri de etkileyen bir rahatsızlıktır. Çoğu zaman bir şaka malzemesi olarak kullanılan horlama, ilişkileri zedelemeden ve horlayan kişinin ya da yanında uyuyan kişinin sağlığına zarar vermeden, bir an önce tedavi edilmelidir.
Horlama hava yollarındaki yumuşak dokuların ya da kasların titreşmesinden dolayı ortaya çıkar. Derin uykuya daldığınız sırada içe doğru bükülen dokular hava yollarınızı tıkar ve titretir. Hava yolları ne kadar daralırsa titreşim ve horlama şiddeti o kadar artar.
Horlama Nedenleri
Horlamanın birçok nedeni vardır. Bunlar:
1. Yaş
Yaşlandıkça boyun kasları sarkar ve titreşir.
2. Kilo
Fazla kilolu iseniz boynunuz daralır, dokular daha gevşek ve nefes aldığınızda titreşmeye daha meyilli hale gelir.
3. Boyun Şekli
Kalın, yumuşak damak ya da genişlemiş bademcik ya da geniz eti hava yollarınızı daraltabilir. Normalden daha uzun bir küçük dil hava yolunu daraltabilir ve nefes aldıkça titreşimleri artırabilir.
4. Burun Tıkanıklığı
Alerjilerden ya da septum deviyasyonundan (burun deliklerinin ayrım noktasında bir sapma olması) dolayı buruna doğru hava akışında sınırlanma olur. Bu da ağız yoluyla nefes almaya zorlar.
5. Alkol
Alkol ve uyuma tabletleri gibi bazı ilaçlar özellikle boyundaki kasların gevşemesiyle uykuyu etkiler.
6. Uyku Pozisyonu
Sırt üstü uyuduğunuzda diliniz boğazınıza doğru geriye kaçarak hava yollarınızı kısmen kapatır
Horlama Tedavisi
Bu genelde yukarıdaki tedaviler başarısız olduğunda önerilir.
Horlamanın tedavisi horlamaya neden olan birçok faktörün belirlenmesini içerir. Bunlar genelde kiloları azaltmaya çalşmak ve alkol alımını azaltmak gibi genel önlemlerdir. Ameliyat genelde en son seçenektir ve birbirini izleyen farklı tedavilerin kombinasyonunu içerebilir.
1. Hayat Tarzında Değişiklikler
Horlamanın bazı nedenleri yukarıda da sayıldığı gibi hayat tarzı alışkanlıklarının bir sonucu olarak ortaya çıkar. Bu alışkanlıkları değiştirerek horlamanızı durdurabilirsiniz veya en azından minimize edebilirsiniz:
– Sağlıklı beslenmeye özen gösterin ve ideal kilonuza kavuşun.
– Düzenli egzersizler kaslarınızı kuvvetlendirip, horlamayı azaltacaktır.
– Beslenmeyle ve kiloyla ilgili bilgi formları mevcuttur. Doktorunuzla konuşarak, ideal kilo ve düzenli egzersiz programı yapabilirsiniz.
– Sigarayı bırakın, çünkü sigara burun ve boğazdaki dokuları zedeleyerek horlamayı artırır.
– Uykunuzu düzenli hâle getirin. Böylece daha iyi uyuyacaksınız. Bu da horlamayı azaltacaktır.
2. Genel Önlemler
– Her zaman sırt üstü değil de yan yatarak uyumaya çalışın.
– Uyumadan önce alkolden kaçının.
– Başınızı uygun bir yastıkla yeterli derecede yükseltmek, horlamayı azaltır.
3. Boğaz Egzersizleri
Günde 30 dakika pratiği yapıldığında, boğaz egzersizleri horlamayı azaltmak için çok etkili bir yol olabilir. Bazı sesli harfleri sürekli tekrarlayarak ve dili yuvarlayarak üst solunum yollarındaki kaslar güçlendirilebilir. Bu da horlamayı azaltacaktır.
Aşağıdaki egzersizleri deneyin. Yavaş başlayın, zaman geçtikçe yaptığınız setlerin sayısını artırın. Bazı durumlarda, egzersizleri diğer aktivitelerle birleştirebilirsiniz. Yan, duş alırken, yemek pişirirken ya da spor yaparken bu egzersizleri de pratik edebilirsiniz.
– Sesli harfleri (a-e-ı-i-o-ö-u-ü) 3 dakika boyunca sesli bir şekilde tekrarlayın. Bunu günde birkaç kez yapabilirsiniz.
– Dilinizin ucunu üst dişlerinizin arkasına getirin. Sonra da dilinizi arkaya doğru hareket ettirin ve tekrar öne getirin. Bunun 3 dakika boyunca yapın.
– Ağzınız kapatın ve dudaklarınızı büzün. 30 saniye boyunca böyle kalın.
– Ağzınız açıkken çenenizi sağa hareket ettirin. 30 saniye böyle kalın. Aynı hareketi sol taraf için de yapın.
– Ağzınız açıkken, boğazınızın arka kısmındaki kası 30 saniye boyunca kasmaya çalışın. İpucu: Aynaya bakın ve küçük dilinizi aşağı yukarı hareket ettirmeye çalışın.
4. İlaç Tedavisi
Alerjileriniz ya da burun tıkanıklığınızın başka nedenleri varsa ilaç tedavisi için doktorunuza görünün. Burun tıkanıklığınız septum deviyasyonu gibi burundaki yapısal bir problemden kaynaklanıyorsa bunu düzeltebilecek cerrahi teknikler vardır.
5. Radyo Frekans Tekniği
Radyo vericilerinde kullanılan radyo dalgaları gibi dalgalar alt damağa gönderilir ve salınan enerji içteki dokuyu pıhtılaştırır. İyileşme sürecinde alt damak sertleşir ve tekrar titreşime ve horlamaya neden olmaz. Bu tekniğin en önemli avantajı kesme, dikme veya kanama ve olmaması ve tedavi sonrası çok az düzeyde bir rahatsızlık vermesidir. Bu aynı zamanda günlük aktivitelerden ve iş gücünden kayıp olmaması anlamına gelmektedir.
Tedavi özel kliniklerde ve sadece 20 dakika sürmektedir ve horlamanın kontrolü için başarı oran oldukça yüksektir.
6. LAUP
Burada fazla büyük ya da hacimli olduğunda damağı küçültmek ve tekrar şekillendirmek için lazer kullanılır. Tedavide lokal anestezi kullanılır. Nadiren görülen kusma vakalarında ya da bu işlem bademciklerin alınmasını da içeriyorsa genel anestezi altında da yürütülebilir.
Lazer tedavisi bir diş tedavisi seansına çok benzer. Lokal anesteziden sonra tedavi yaklaşık 20 dakika sürer. Operasyon sırasında çok az ağrı görülebilir.
Tedaviyi takiben çeşitli ağrı kesicilerle ve antienflamatuarlarla eve dönersiniz. Konuşma hiçbir şekilde bu işlemden etkilenmez. İzne ayrılmak çoğu zaman gerekmemesine rağmen çok güçlü ağrı kesiciler alırsanız ve bunlar sizde susuzluk yaparsa gerekli olabilir. Tedavinin başarılı olma yüzdesi % 60-70 seviyelerindedir.
7. Mandibular(Alt Çene) Geliştirme Protezi
Horlama bazen dilin boğazda geriye kaçmasından da kaynaklanabilir. Mandibular Geliştirme Protezi hava akışını artıran ve horlamayı azaltacak şekilde dili konumlandırır. Bu horlamanızda önemli bir etken ise tek başına ya da kombine edilmiş tedavilerin bir parçası olarak önerilebilir. Protez sporcuların kullandığı ağız koruma aparatına benzer ve diş hekiminiz tarafından sağlanır.
8. Tonsilektomi (Bademcik Ameliyatı)
Bademcikler sürekli nüksetmesinden ya da inmesinden dolayı alınır fakat çok büyüklerse horlamanın temel sebebi de olabilirler. Büyüklüğüne ve diğer faktörlere de bağlı olarak cerrah lazerle lokal anastezi yoluyla ya da bir gece hastane de kalarak genel anasteziyle bademciklerin boyutunu küçültmeyi tavsiye edebilir.
9. Lazer Türbinektomisi
Horlamaya burun girişini saran dokuların tıkanması da neden olabilir.
Lazer Türbinektomisi lazer kullanarak burun kemiğinin boyutunu azaltan bir prosedür içerir. Bu sadece horlamayı azaltmaz aynı zamanda nefes alma kalitesini de artırır.
Prosedür lokal anestezi altında diş hekimi kliniğinde sadece 10 dakika sürer. Tedavi sırasında hiçbir ağrı görülmez fakat proses tedavi sonrası bir süre rahatsızlık verebilir.
