Huzursuz bacak sendromu hastaları farklı tariflerle ifade edilen bacak rahatsızlıkları çeker. Hastalık dopamin eksikliğinden veya uzun dönemli hastalıklardan kaynaklanabiliyor. Kişinin yaşam tarzını daha sağlıklı hale getirmesi tedavi için büyük önem taşır.
Huzursuz Bacak Sendromu Belirtileri
Huzursuz bacak sendromu, kişiye bacaklarını hareket ettirmesi için aşırı derecede zorlayan bir dürtüye neden olur. Kişinin bacakları başka nedenlerle açıklanamayan şekilde rahatsızdır. Bu rahatsızlık hissi hastalar tarafından aşağıdaki şekillerde tanımlanabiliyor:
- Karıncalanma, yanma, kaşıntı veya zonklama
- Böcek dolaşıyormuş hissi
- Bacaktaki damarlarda asitli, köpüren bir sıvı dolaşıyormuş hissi
- Özellikle kalf (baldır) kası olmak üzere tüm bacakta kramp şeklinde ağrı
Huzursuz bacak sendromu kollarda, göğüste ve yüzde de hissedilebilmektedir. Bel ağrısına da neden olabilir.
- Rahatsızlığın şiddeti hafif de olabilir, dayanılmaz da olabilir.
- Belirtiler genellikle akşamları veya geceleri artar.
- Belirti şiddeti bacaklar hareket ettirilince veya ovulduğunda hafiflemektedir.
Huzursuz bacak sendromu uzun yolculuklarda kişiyi çok rahatsız eder. Yaşam kalitesini düşürdüğü gibi, araba kazaları vb. ciddi sonuçlara da sebep olabilmektedir.
Huzursuz Bacak Sendromu Neden Olur?
1) Dopamin Azlığı
Araştırmalar huzursuz bacak sendromu ile beynin bazal gangliya adı verilen bölgesi arasında bağlantı yakalamıştır. Bazal gangliya, dopamin isimli mutluluk hormonunu kullanarak kas hareketlerinin kontrol edilmesine yardımcı olur.
Aşağıdaki nedenlerle dopamin seviyeleri düşerse kas krampları, istemsiz bacak hareketleri ve huzursuz bacak sendromu ortaya çıkabilir:
- Stres
- Demir eksikliği anemisi
- Uyuşturucu kullanımı
- Ağır metal zehirlenmeleri
- Aşırı kilolu olmak
- Sinir hasarları
Dopamin seviyesi gün sonunda doğru (doğal olarak) azalır. Bu durum belirtilerin akşam ve geceleri şiddetlenmesinin açıklaması olabilir.
2) Şeker Hastalığı
Şeker hastalığı gibi uzun dönemli sağlık sorunları huzursuz bacak sendromuna yol açabilir. Bu sağlık sorunlarına aşağıdakileri de örnek verebiliriz:
- Kronik böbrek yetmezliği
- Parkinson hastalığı
- Eklem iltihapları, romatoid artrit
- Tiroid hormonu yetmezliği
- Fibromiyalji: Kas-iskelet sistemi odaklı bir ağrı sendromu
3) Hamilelik
Hamilelerin dörtte birinde huzursuz bacak sendromu görülmektedir. Belirtiler özellikle gebeliğin 27. haftasından itibaren ortaya çıkmakta, doğuma kadar devam etmektedir. Doğumdan sonra kaybolması beklenir.
4) Tetikleyen Etkenler
Aşağıdaki etkenler huzursuz bacak sendromuna neden olmaz ancak hastalık belirtilerinin şiddetlenmesine yol açabilir:
- Bazı ilaçlar:
- Bazı antidepresanlar
- Antipsikotikler
- Bipolar bozukluklarda kullanılan lityum
- Yüksek tansiyon ilaçları (kalsiyum kanal blokerleri)
- Bazı alerji ilaçları
- Bulantı tedavisinde kullanılan metoklopramid
- Çok fazla sigara içmek
- Çok fazla kafeinli içecek veya alkol tüketmek
- Egzersiz yapmamak
5) Genetik
Araştırmalar huzursuz bacak sendromu ile bağlantılı genler olduğunu tespit etmiştir. Özellikle 40 yaş altında görülen vakalarda genetik faktörlerin tesiri olduğu düşünülüyor.
Huzursuz Bacak Sendromu Tedavisi
1) Uykunuzu Düzene Sokun
Kaliteli bir uyku hastalık belirtilerini çok etkili şekilde yatıştıracaktır. Aşağıdakilere dikkat edin:
- Her gün aynı saatte uyanmaya çalışın.
- Gün içerisinde kestirmeyin.
- Rahatlatıcı bir uyku öncesi rutininiz olsun:
- Sıcak veya serin bir duş alabilirsiniz.
- Hafif bir ezgi dinleyebilirsiniz.
- Süt içebilir, eğlenceli bir kitap okuyabilirsiniz.
- Uykuya dalamama endişesi ile yatağa girmeyin.
- Konforlu, temiz, güçlü aydınlatmaları olmayan, gündüzleri güneş alan bir yatak odanız olsun.
2) Yaşam Tarzında Değişiklikler Yapın
Aşağıdaki öneriler de kaliteli bir uyku çekmenizi sağlayarak, uyaranlardan koruyarak ve vücudunuzu dinçleştirerek huzursuz bacak sendromunu iyileştirir:
- Her gün 30 dakikanızı egzersize ayırın. Ancak yatağa girmeden en az 4 saat önce egzersizi bırakmış olun, aksi takdirde uykuya dalmakta güçlük çekebilirsiniz.
- Sigara içmeyin.
- Alkolü azaltın veya bırakın.
- Yoga veya tai chi gibi meditasyon egzersizleri yapın.
3) Dopamin İlaçları
Aşağıdaki ilaçlar dopamin seviyesini yükselterek huzursuz bacak sendromu belirtilerini yok eder:
- Ropinirole
- Pramipexole
- Rotigotin bantları
Tedavide aşağıdaki ilaçlar da kullanılabilir:
- Bazı ağrı kesiciler (kodein, tramadol)
- Hipnotik uyku ilaçları (temazepam, loprazolam)
- Levodopa
- Demir yetmezliği anemisi varsa demir takviyeleri
Bu ilaçlar doktor tavsiyesi olmadan kesinlikle kullanılmamalıdır. Aksi takdirde belirtilerin şiddetlenmesine yol açabilir, şiddetli uyku problemlerine neden olabilirler.
4) Zihninizi Dağıtın
Başka işlere odaklanmak huzursuz bacak sendromunu hafifletir. Uyku saatiniz gelmemişse veya uyumaya çalışmıyorsanız aşağıdakileri alternatifleri değerlendirebilirsiniz:
- Bulmaca çözün
- Okuyun, bir şeyler karalayın
- Projelerinize odaklanın
- Sevdiğiniz bir arkadaşınızla sohbet edin
5) Masaj
Masaj yapmak bacak kaslarını rahatlatarak belirtilerin kaybolmasını sağlayabilir. Akupunktur tedavileri de düşünülebilir. Aşağıdaki öneriler de yardımcı olacaktır:
- Uyumadan önce açma-germe egzersizleri yapın.
- Bol bol su için. Kas kramplarını azaltır.
- Belirtiler şiddetlenirse kısa bir yürüyüş yapın.
- Ayağınızı saran, rahat ayakkabılar kullanın. Çıplak ayakla yürümek yerine terlik kullanın.
