İdrar Ozmolarite Testi Nedir?

♦♦Ozmolarite bir sıvı içerisindeki tüm partiküllerin konsantrasyonudur. Örneğin kalın ve şekerli bir şurup, bir tutam şeker atılmış bir bardak sudan daha yüksek ozmolariteye sahiptir. İdrar ozmolarite testi idrarınızda bulunan birkaç bileşiğin miktarını ölçer.

• Klorid
• Glükoz
• Potasyum
• Sodyum
• Üre

♦♦Bedeninizdeki dengeyi korumak idrarınıza bazı partiküllerin gönderilmesini veya engellemesini sağlayan böbreğinizin görevidir. Doktorunuz idrar ozmolarite testini idrarınızdaki su ve partikül seviyesini kontrol etmek için isteyebilir. İdrar ozmolarite testi böbreğinizin ne kadar iyi çalıştığını gösterir. Aynı zamanda doktorunuza bazı sorunları teşhis etmede yardımcı olur.

Çoğu durumda bir doktor aynı zamanda kan veya diğer adıyla serum ozmolarite testi isteyebilir. Kan ozmolaritesini etkileyen genel durumlar şunlardır:

• Tuz veya sodyum, kanda veya idrarda en önemli elektrolitlerden biridir
• Alkol
• Toksin
• Şeker

♦♦Doktorunuz bedeninizdeki su miktarını kontrol etmek isterse bu testi talep edebilir. Aynı zamanda bu testi idrar üretebilme yeteneğinizi test etmek için kullanabilirler. Aşağıdaki durumları yaşarsanız da doktorunuz bu testi isteyebilir:

• Anormal ölçüde yüksek veya düşük kan sodyumu seviyesi
• Aşırı idrar çıkarma
• Aşırı susuzluk
• Kafa karışıklığı
• Mide bulantısı
• Uyuşukluk
• Felç veya koma
• Dehidrasyon
• Kronik ishal

Doktorunuz bu testi aynı zamanda şunlar için kullanabilir:

• Böbreklerinizin fonksiyonunu değerlendirmek için
• Elektrolit dengenizin normal olup olmadığını ve böbreklerinizin düzgün çalışıp çalışmadığını görmek için
• İlaç tedavisini takip için
• Ozmolaritenizi etkileyecek durumların tedavisinin ne kadar etkili olduğunu görmek için

♦♦Test yapacağına güne kadar dengeli bir diyet uygulamalısınız. Bazı durumlarda doktorunuz testten 12 ila 14 saat öncesinden itibaren sıvı alınımınızı kısıtlayabilir.

♦♦Dekstran veya sakaroz gibi bazı ilaçlar idrar ozmolarite testinizi etkileyebilir. Bu sebepten ötürü doktorunuza kullandığınız tüm ilaçları bildirin.

♦♦Testin olduğu günlerde röntgen dahilinde kontrast boya veya kontrast madde kullandıysanız eğer, bunu doktorunuza söyleyiniz. İkisi de test sonuçlarınızı etkileyebilir.

Prosedür

Test temiz bir idrar örneği gerektirir. Eğer kadın iseniz labyanızı ve idrar yolunuzu temizlemeniz gerekir. Eğer erkek iseniz penisinizin başını temizlemelisiniz. Kısa bir an için tuvalete idrarınızı yapın. Hemen ardından akışı durdurun ve steril kabı hedef alarak yarısına kadar doldurun. Kapağını kapatarak kontamine olmasından kaçının.

Normal Sonuçlar

İdrar ozmolaritesi bir kilogram su başına miliozmol olarak ölçülür (mOsm/kg). Normal bir sonuç tipik olarak 500 ila 850 mOsm/kg arasında olur ama biraz aşağı veya yukarı olabilir. Tam standart değerler doktorunuza veya laboratuara göre değişir. Endişe etmeniz durumunda doktorunuza danışın.

Anormal Sonuçlar

Aşağıdaki gibi bazı durumlar yüksek idrar ozmolaritesine sebep olabilir.

• Konjestif kalp yetmezliği
• Dehidrasyon
• Yüksek glükoz
• Akut böbrek yaralanması

Bazı nadir durumlarda yüksek idrar ozmolaritesi böbrek üstü bezi yetmezliği, yani addison hastalığına işaret edebilir.

Aşağıdaki gibi bazı durumlar yüksek idrar ozmolaritesine sebep olabilir.

• Aşırı sıvı alınımı veya aşırı hidrasyon
• Böbrek yetmezliği
• Renal tubuler nekroz

Nadiren şekersiz diyabet veya aldosteronizm düşük ozmolariteye sebep olabilir. Ozmolarite beden bu duruma tepki verip geçici su dengesizliği düzeltirken dalgalanma yaşayacaktır. İdrar testi bir dengesizliğe işaret edebilir ama sebebini direk olarak gösteremez. Sonuçlara göre fazladan testlere ihtiyaç duyabilirsiniz.

Görünüş

Yüksek ve düşük idrar ozmolaritesinin de bir takım sebepleri bulunur. Bunlardan bazılarının, dehidrasyon gibi, tedavisi kolaydır. Diğerleri çok daha ciddi ve devamlı olabilir. Artmış idrar çıkışı ve yüksek ozmolarite beden bir maddeyi dışarı attığı için de olabilir, eğer diyabetseniz aşırı glükoz gibi. Doktorunuz anormal sonuçlarla neyin sebep olduğunu bulmak için sizinle birlikte çalışacak.

Kaynak: Healthline