İdrarda Protein Nedir?
Protein, vücut organ ve dokularına kan ile taşınır. Böbreklerimiz ise kandaki proteinin geçişini engelleyerek kanda kalmasını sağlar. Bu işlevlerini yitirirlerse protein kılcal damarlardan idrara geçer. Yüksek kan basıncı (tansiyon) böbreklerde hasara sebep olduğu için idrarda protein kaçağının başlıca sebebidir.
İdrarda Protein Çeşitleri
3 kategorisi vardır. Uzanmaya ve ayakta durmaya bağlı olarak değişen (ortostatik) – kalıcı – geçici idrarda protein:
Ortostatik İdrarda Protein
Bu durumda ayakta iken protein kaybedilir. Genellikle uzanmış durumda iken kayıp yaşanmaz. Ergenlerin 2-5% inde ortostatik proteinli idrar görülür. 30 yaşını aşan kişilerde görülme olasılığı çok azdır. Bu kategorinin sebebi gizemini korumakta. Nadiren ölümcül olmaktadır. Herhangi bir tedavi istememektedir ve yaş ile birlikte gözden kaybolmaktadır.
Teşhisi farklı zamanlarda alınan iki idrar örneği ile yapılır. Birisi birkaç saatlik uyku sonrasında, diğeri ise gün içerisinde otururken veya ayakta iken alınır.
Kalıcı İdrarda Protein
Bu kategorideki hastalığa sahip kişilerde tıbbi bir rahatsızlık söz konusudur. Böbrek hastalığı olabilir, şeker hastalığı gibi böbreğe zarar veren bir rahatsızlık söz konusu olabilir veya aşırı protein üretimine sebep olan başka bir hastalık söz konusu olabilir.
Geçici İdrarda Protein
En sık görülen çeşidi budur. Sebebi ise genellikle egzersiz ve yüksek ateş gibi vücudun gergin olduğu durumlardır. Çözümü için tedaviye gerek yoktur.
İdrarda Protein Belirtileri Nelerdir?
Bazı zamanlarda proteinli idrarın hiçbir belirtisi görülmeyebilir. Tedavi edilmediği süre uzadıkça belirtiler de oluşmaya başlayacaktır. Bir kısmı şu şekilde:
- İdrarda değişiklik
- Kiloda değişiklik
- Köpüklü idrar
- Şişmiş karın
- Şişmiş yüz
- Şişmiş eller
Ağır Belirtiler
İdrarda protein çıkması bazen ciddi de olabilir. Aşağıdaki belirtileri görürseniz acilen tıbbi destek alın:
- Göğüste sıkışma veya acı
- Kısa süreli dahi olsa bilinç kaybı veya zihin bulanıklığı
- Nefes darlığı
- İdrar yaparken yaşanan zorluk
- İdrar yapamama
İdrarda Protein Nedenleri ve Risk Unsurları
Böbrekler fazlalıkları atarken bir yandan da protein gibi hayati besinleri vücutta tutar. Bazı tıbbi rahatsızlıklarda proteinlerin atılmamasını sağlayan kabiliyetlerini yitirebilirler. Bu durum idrarda protein görülmesine neden olur.
Geçici
Aşağıdaki maddeler protein seviyesinin geçici yükselmesine sebep olan etkenlerden bazılarıdır:
- Soğuğa maruz kalmak
- Yüksek ateş
- Duygusal stres yoğunluğu
- Ağır egzersizler
- Sıcağa maruz kalmak
Kalıcı
Aşağıdaki maddeler protein seviyesinin sürekli yüksek olmasının nedenlerinden bazılarıdır:
- Bazı özel ilaçlar
- Organlarda anormal protein birikimi (amiloidoz)
- Şeker hastalığı
- Kronik böbrek hastalığı
- Böbrek kılcal damarlarında iltihap (glomerülonefrit)
- Böbrek ve akciğerde kanama gibi belirtileri olan Goodpasture sendromu
- Kalp Yetmezliği
- Hodgkin Hastalığı
- Yüksek Tansiyon
- IgA nefropatisi (Berger Hastalığı)
- Lösemi (Kan Kanseri)
- Böbrek Enfeksiyonu
- Lupus (Deri Veremi)
- Multipl Miyeloma
- Sıtma
- Preeklampsi
- Kalp Zarı İltihabı (Perikardit)
- Romatoid Artrit
- Hamilelik
- Orak Hücreli Anemi (Kansızlık)
- Sarkoidoz
Risk Unsurları
İdrarlı proteinin en sık görülme nedenleri şeker hastalığı ve yüksek tansiyondur. Bu iki rahatsızlık böbrek hasarına yol açarak idrarda protein görülmesine neden olabilir. Her ne kadar bu iki rahatsızlık ön plana çıkıyor olsa da, idrarda proteinin başka sebepleri de vardır:
- İlaçlar
- Bağışıklık sistemindeki bozukluklar
- Toksinler
- Travma
- Enfeksiyon
Proteinin vücutta fazla üretilmesi de idrarda protein görülmesine neden olabilir. Organlardaki anormal protein birikimi (amiloidoz) ve multipl miyeloma örnek olarak gösterilebilir.
Diğer Risk Unsurları
- İleri yaşlar (65 üzeri)
- Obezite
- Genetik unsurlar (ailedeki diğer bireylerin böbrek hastalığı geçmişleri)
- Irk ve etnik yapı – Beyaz insanların bu hastalığa yakalanma oranı Afrikan Amerikanlara, İspanyollara, Pasifik Adalılara ve Kızılderililere kıyasla daha azdır.
İdrarda Protein Çıkması Nasıl Tedavi Edilir?
İdrarda protein çıkması başlı başına bir hastalık değildir, altta yatan başka bir rahatsızlığın belirtisidir. Dolayısıyla tedavi tamamen o altta yatan sebebi gidermeye yönelik olmaktadır. Böbrek hastalığından kaynaklanıyorsa uygun şekilde giderilmelidir. Bununla birlikte hafif seyreden süreçler tedaviye gereksinim duymamaktadır.
Yüksek tansiyon ve şeker hastalarına yazılan reçeteli ilaçlar iki grupta toplanabilir:
- Anjiyotensin dönüştürücü enzim içeren ilaçlar
- Anjiyotensin alıcılarını engelleyen ilaçlar
Ali özgül says
4 Şubat 2016 at 19:52bundan 25 yıl önce yani ben 27 yaşındayken bana yapılan penisilin iğnesi yüzünden 1 ay komada yattım ölümden döndüm ama komadan çıktıktan sonra yani sözde iyileştiğim için taburcu edildikten hemen sonra idrarımın değiştiğini fark ettim bu idrar değişikliğiyle beraber ağız kuruluğu ve zihin bulanıklığı yaşamaya başladım 25 yılda 4 defa bu konuda doktora gittim 2 tanesinde hiç bir şey söylemediler 1 tanesinde diyet önerdiler birtanesindede sende kolostrol var diyerek rapor çıkardılar sürekli ilaç kullanmalısın dediler 6 ay kullandım ama hiç faydasını görmediğimden bıraktım ama son olarak başka bir rahatsızlığımdan dolaya Ankara’da bir hastaneye gittiğimde tahlil sonuçlarına bakan bayan doktor senin böbreklerinde protoin kaçağı var dedi 25 yıldır bana söylenmeyen hastalık işte buydu ve bence sebebi en başta anlattığım penisilin iğnesiydi 25 yıl sonrada olsa hastalığımı öğrendiğime göre şimdi bunun tedavisinin yapılabileceği güvenilir bir sağlık kurumu bulmam gerekiyor güvenilir diyorum malesef Türkiye’de sağlık dahil hiç bir kuruma güvenmiyorum durum aynen anlattığım gibidir.
Özge says
30 Nisan 2016 at 10:36Ben inh ilacı kullandım 6 ay boyunca inh ilacı antitüberkiloz ilacı tedavi gördüğüm süreçler hastaneye kontrole gidiyordum idrar tahlilimde sürekli olarak kan var kan var diyorlardı sürekli de idrar tahlili yapıyorlardı intaniye den nefrolojiye sevk edildim o da protein eksikliğinden kaynaklanıyor dedi ve nedeni bulamadı 1 ay boyunca haftada 1 kez olarak gidip idrar tahlili verdikten sonra aynı durumlar devam ederse böbreğimden parça alacaklarını söyledi tedirginim en kötü ne olabilir?