İkincil Sifilis (Frengi) Nasıl Bulaşır?

Hastalığın birincil evresi için tedavi görmezseniz, ikinci aşamaya ilerleyebilir ve bu ikincil sifilistir. İkincil sifilis için tedavi edilmezseniz, hastalık muhtemelen gizli aşamaya ilerler ve hatta üçüncü aşamaya kadar ilerleyebilir.

Sifilisin ikincil aşaması medikal tedavi ile tedavi edilebilir. Hastalığın tedavi edilemeyen üçüncü aşamaya ilerlemesini önlemek için tedavi almak önemlidir. Organlarınıza zarar verebilir ve hatta bunamaya, felce ve hatta ölüme kadar varabilir.

Sifilis Nasıl Bulaşır?

Sifilise, Treponema pallidum adında bir spiroket (spiral şekilli bir bakteri) neden olur. Bakteriyi aşağıdaki şekillerde alabilirsiniz:

Bir sifilis ağrısıyla doğrudan temas (genellikle vajina, anüs, rektum, ağız veya dudaklar)
enfekte olmuş bir kişi ile vajinal, anal veya oral seks ile
enfekte olmuş bir anne, sifilisi doğmamış çocuğuna geçirebilir, bu da ciddi komplikasyonlara ve hatta doğmamış çocuğun ölümüne neden olabilir.

⇒Sifilisin birincil ve ikincil aşamaları aşırı derecede bulaşıcıdır. Sifiliz tanısı alırsanız cinsel partnerlerinize söyleyin, böylece hastalığa sahip olup olmadıklarını görmek için test yaptırılabilir.

⇒Frengi tuvalet oturakları, yüzme havuzları, kıyafetler, küvetler veya gümüş eşyalardan sifilis bulaşması mümkün değildir.

⇒HIV sifilitik yaralarla bulaşabileceğinden sifilis ve HIV arasında yüksek bir korelasyon vardır. CYBE’lerin yayılmasına yol açan davranışlar hem sifilis hem de HIV için aynı olduğundan, sifilise sahip olmak da HIV bulaşma riski taşıdığının bir göstergesidir.

İkincil Sifilisin Belirtileri Nelerdir?

Birincil sifilis genellikle kendini tek bir yara olarak gösterir. Bu ağrı genellikle ilk enfeksiyondan üç hafta sonra ortaya çıkar, ancak 10 gün ya da 90 gün gibi geç bir sürede ortaya çıkabilir. Frengi çıbanı olarak adlandırılan yara, küçük, sağlam, yuvarlak ve ağrısızdır. Orijinal enfeksiyon yerinde genellikle ağız, anüs veya genital organlarda görülür. Farkında bile olmayabilirsiniz. Tedavi edilmeyen ilk ağrı bir ay içinde iyileşir.

Semptomların bu ilk görünümünde tedavi görmezseniz, bu STI’ye neden olan bakteri kan akışınız boyunca yayılır ve kısa sürece ikincil sifilise neden olur.

İkincil sifilisin semptomları kişi sifilis ile enfekte olduktan iki ila sekiz hafta sonra gelişir. İkincil aşama genellikle kaşıntılı olmayan bir döküntü ile belirlenir.

Döküntü, vücudunuzun bir kısmı ile sınırlı olabilir veya birkaç parçaya yayılabilir. Kızarıklıkların görünümü değişir. Yaygın bir tezahürü ayaklarınızın alt kısımlarında ve elinizin avuçlarında kaba, kırmızımsı kahverengi lekelerdir.

Genellikle döküntüler pullu gibi gelir ama aynı zamanda pürüzsüz olabilir. Bazen döküntüye başka bir hastalığın neden olduğu gibi görünür, teşhisi yanıltır. Ayrıca gözden de kaçabilir.

İkincil sifilisin diğer belirtileri arasında şunlar vardır:

boğaz ağrısı
ateş
şişmiş lenf bezleri
baş ağrısı
yorgunluk
kas ağrıları
deri kıvrımları veya cinsel organlar etrafında siğil benzeri yamalar
iştah kaybı
eklem ağrısı
genişlemiş lenf düğümleri

İkincil Sifilis Nasıl Teşhis Edilir?

İkincil sifilisi teşhis etmek için doktorunuz fizik muayene yapacak ve tıbbi geçmişiniz hakkında sorular soracaktır. Yaralarınız varsa doktorunuz, yaralarınızdan alınan materyali incelemek için mikroskop kullanabilir. Sifiliz bakterileri mikroskop altında görünecektir. Bu teknik karanlık alan mikroskobu olarak bilinir.

RPR kan testi ile frengi olup olmadığınızı anlamak doktorunuz için güvenilir, ucuz bir yoldur. Vücudunuz enfeksiyonları ve yabancı istilacılarla savaşmaya çalışan antikorlar üretir. Kan testi bu sifilis antikorlarını gösteriyorsa, sifilis ile enfekte olmuşsunuz demektir. RPR testi gebe kadınlar için önemlidir, çünkü tanı konmamış sifilis, doğmamış çocuklarına geçebilir ve bebek için hayatı tehdit edebilir.

Doktorunuz ayrıca omurilik sıvınızı test ederek tersiyer sifilizinizin olup olmadığını da belirleyebilir.

İkincil Sifilis Nasıl Tedavi Edilir?

Sifilis reçetesiz tedaviler veya ev ilaçları ile tedavi edilemez. Ancak yeterince erken yakalanırsa, sadece bir penisilin enjeksiyonuna ihtiyacınız olur. CYBE ile daha uzun bir süre geçirdiyseniz, birkaç doz gerekli olacaktır.

Penisilin alerjisi olan kişiler doksisiklin veya tetrasiklin gibi başka antibiyotikler kullanabilirler. Bununla birlikte gebe kalırsanız penisilin en iyi ilaçtır, zira diğer antibiyotikler gelişmekte olan bebeğinize zarar verebilir veya sifilisten korumayabilir.

Antibiyotikler, sifilis bakterisini öldürecek ve vücudunuza daha fazla zarar vermesini engelleyecektir. Bununla birlikte antibiyotikler zaten meydana gelmiş herhangi bir hasarı onaramaz.

Sifilis tedavisi görüyorsanız, ağrılarınız tamamen iyileşene kadar seks yapmayın ve tam antibiyotik tedavisini tamamlayın. Cinsel partnerinizin durumunuz hakkında bilgi sahibi olmasını sağlayın, böylece yardım alabilir ve enfeksiyonu yaymaktan da kaçınabilirsiniz. Enfeksiyonun gidip gelmesini önlemek için onlar da tedavi edilmelidir.

Tedavi Komplikasyonları

⇒Tedavi olmadan sifilisiniz muhtemelen ilerlemeye devam edecektir. En kötü etkilerin yaşanmasından once 10 ila 20 yıl geçebilir. Sonunda tedavi edilmemiş sifilis beyne, gözlere, kalbe, sinirlere, kemiklere, eklemlere ve karaciğere zarar verebilir. Ayrıca vücutta felç, körlük, bunaklık veya his kaybı olabilir. Tedavi edilmeyen sifilis aynı zamanda ölü doğan veya geç doğan bebeklere sebep olabilir.

⇒Frengi tedavisi görseniz bile, tekrar hastalanabilirsiniz.

Sifilis tedavisi gören kişiler aynı zamanda ilk dozdan sonra 24 saat içinde Jarisch-Herxheimer reaksiyonu riski altındadır. Vücudunuz sifilis bakterisini yıkarken, bir reaksiyon tetiklenebilir. Jarisch-Herxheimer belirtileri şunlardır:

titreme
isilik
40 derece kadar ateş
taşikardi (hızlı kalp atışı)
hiperventilasyon
baş ağrısı
kas ağrıları
eklem ağrısı
mide bulantısı

⇒Jarisch-Herxheimer reaksiyonu yaygın ve potansiyel olarak ciddidir. Bu tür belirtilerle karşılaşırsanız, acil servise başvurduğunuzdan emin olun.

⇒Ek olarak açık sifiliz yaraları HIV ve diğer CYBE’lara yakalanma şansınızı arttırır. Bu nedenle ikincil sifilisiniz varsa HIV ve diğer CYBE testleri yaptırmak iyi bir fikirdir.

İkincil Sifilis Nasıl Önlenir?

⇒İkincili sifilis, evreye gelişmeden önce birincil sifilis tedavisi görerek önlenebilir. Prezervatif kullanmak gibi güvenli seks uygulamaları ile birincil sifilisi önleyebilirsiniz. Cinsel olarak aktifseniz ve korunmasız cinsel ilişkiye veya birden çok ortaklığa sahipseniz, sifilis ve diğer CYBE’lar için düzenli olarak test yaptırmalısınız.

Sifilis için düzenli olarak test edilmesi gereken kişiler şunları içerir:

hamile kadın
sifiliz riski daha yüksek olan kişiler (erkeklerle ve hapishanedeki insanlarla cinsel ilişki dahil olmak üzere)
HIV’li insanlar
sifilis olan bir cinsel partnere sahip insanlar

⇒Özellikle cinsel organlarınız veya anal bölgelerinizde sıra dışı bir yara veya kızarıklık fark ederseniz, cinsel ilişkiye son verin ve bir doktora görünün. Sifilis ne kadar erken yakalanırsa, tedavi olmak o kadar kolay ve sonucunuz o kadar iyi olur. Cinsel ortaklarınızın tümüne derhal haber verin. Sifilis çok bulaşıcı bir hastalıktır.

Uzun Vadeli Görünüm

⇒Eğer sifilis yeterince erken teşhis edilir ve ilgilenilirse, detaylıca tedavi edilebilir. Tedavi ile ikincil sifilis muhtemelen bir kaç haftadan bir yıla kadar uzaklaşacaktır.

⇒İkincil sifilis tedavi edilmezse ve belirtileriniz giderse, hala sifilisin latent formuna sahip olursunuz. Gizli aşama uzun yıllar sürecek semptomsuz bir dönemdir. Bir daha asla semptom geliştirmeyebilirsiniz.

⇒Bununla birlikte, tedavi olmaksızın, sifilisin tersiyer aşamasına ilerlemek için daha büyük bir şansınız vardır. Bu beyin hasarı ve ölüm de dahil olmak üzere birçok ciddi komplikasyona yol açabilir. Herhangi bir endişeniz olduğunda en kısa sürede test ve tedavi edilebilmeniz için doktorunuzla randevu alın.

Kaynak: Healthline