Kabuslarınız Günlük Yaşantınızı Etkiliyorsa…

Kabuslar, korkutucu ya da rahatsızlık verici olabilir. Kabusların temaları kişiden kişiye değişse de en yaygın temalar arasında kovalanmak, düşmek, kaybolmak ya da hapsedilmek vardır.

Kabus Kısaca

Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.

Dikkat
Normal

Endişelenmeli miyim?

Kabuslar travma sonrası stres bozukluğu dışındaki durumlarda gelişimin normal bir belirtisi olup genellikle tıbbi bir duruma ya da tıbbi bir bozukluğa işaret etmezler.

Neye Zaman Doktora Gitmeliyim?

Kabuslarınız devam ettiğinde ya da uykuyu böldüğünde sorun olabilir. Bu durum, uyuyamamaya ya da gün içinde işlerin düzgün bir şekilde yapılamamasına neden olabilir. Kabuslarla baş etmek konusunda sorun yaşıyorsanız doktorunuza başvurabilirsiniz.

Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?

Kabuslar günlük yaşantınızı etkiliyorsa Psikiyatri (Ruh Sağlığı ve Hastalıkları) bölümüne gidilir.

Kabusların Nedenleri

Kabuslar çeşitli duyguların yaşanmasına neden olabilir.

Bu duygular:
Öfke
Üzüntü
Suçluluk
Korku
Endişe

Uyandıktan sonra da bu hisleri yaşamaya devam edebilirsiniz.

Her yaştan insan kabus görebilir. Ancak, kabuslar özellikle 10 yaş altındaki çocuklarda çok fazla görülür. Kız çocuklar, erkekler çocuklara göre daha çok kabus görürler.

Kabus Görülmesini Tetikleyen Durumlar

Kabusları tetikleyen çok farklı durumlar olabilir:
Korku filmleri, kitapları ya da oyunları
Yatmadan önce atıştırmak
Hastalık ya da ateş
Antidepresanlar, yatıştırıcılar ve uyku hapları
Uykuya yardımcı diğer ilaçlar
Alkol veya uyuşturucu kullanımı
Uyku hapları ya da yatıştırıcı ilaçlar bırakıldığında ortaya çıkan yoksunluk belirtileri
Stres, endişe ya da depresyon
Kabus görülmesine neden olan kabus bozukluğu
Uykuda nefes almanın bozulmasına neden olan uyku apnesi
Gün içinde aşırı sersemlik ve sonrasında hızlı bir kestirmenin veya uykuya dalmanın görüldüğü narkolepsi
Tecavüz ya da cinayet gibi travmatik bir olaya şahit olduktan veya bu tür bir olay yaşadıktan sonra görülen travma sonrası stres bozukluğu

Kabus görmenin, uyurken gezinmeye neden olan uyurgezerlikle aynı şey olmadığının bilinmesi önemlidir. Kabuslar, karabasanlardan da farklıdır. Karabasan gören çocuklar genellikle bu nöbet sırasında uykuya devam eder ve sabah bu durumu hatırlamazlar. Karabasan sırasında yatağa işeme veya uyurgezerlik görülebilir. Karabasanlar genellikle çocuk ergenliğe girdikten sonra biter. Ancak bu durum bazı yetişkinlerde de özellikle stresli zamanlarda görülebilir.

Kabusların Teşhis Edilmesi

Çoğu çocuk ve yetişkin zaman zaman kabus görür. Ancak, kabuslarınız uzun bir süre devam edip uyku düzeninizi bozuyorsa ve gün içindeki işlerinize engel olmaya başladıysa doktora görünmelisiniz.

Doktorunuz size kafein, alkol ya da yasadışı uyuşturucular gibi uyaranları kullanıp kullanmadığınızı soracaktır. Kullandığınız ilaç ve takviyeler de doktorunuz soracağı şeylerin arasındadır. Kullandığınız yeni bir ilacın kabuslarınızı tetiklediğini düşünüyorsanız doktorunuzdan alternatif bir tedavi uygulamasını isteyebilirsiniz.

Kabusları teşhis etmek için özel bir test bulunmamaktadır. Ancak, doktorunuz uyku çalışmasına girmenizi isteyebilir. Uyku çalışması sırasında geceyi laboratuvarda geçirmeniz gerekir. Vücudunuzun işlevlerini incelemek için monitöre bağlanırsınız.

İncelenecek durumlar:

Kalp atışı
Beyin dalgaları
Nefes alıp verme
Kandaki oksijen seviyesi
Göz hareketleri
Bacak hareketleri
Kas gerginliği

Doktorunuz kabuslardan şüphelenirse bu durumun altında travma sonrası stres bozukluğu veya anksiyete varsa başka testler de yapmanız gerekebilir.

Kabusların Tedavisi

Kabusları geçirmek için genellikle tedavi gerekmez. Ancak, kabuslara neden olan başka sorunlar varsa bunlar tedavi edilmeye çalışılır.

Kabuslarınıza travma sonrası stres bozukluğu neden oluyorsa doktorunuz tansiyon ilacı verebilir. Yakın zamanlarda yapılmış bir çalışma bu ilacın travma sonrası stres bozukluğunu tedavi ettiğini göstermektedir.

Şu gibi durumlar kabus görmenize neden oluyorsa doktorunuz danışmanlık almanızı ya da stresi azaltacak teknikleri öğrenmenizi isteyebilir:

Anksiyete
Depresyon
Stres

Nadir vakalarda, ilaçlar uyku düzenini bozabilir.

Kabus Görmeyi Engellemek için Yapılabilecekler

Hayat tarzınızda yapacağınız değişiklikler kabus görme sıklığınızı değiştirecektir. Şunları uygulamayı deneyebilirsiniz:

Kabuslardan kurtulmak için yapabilecekleriniz:
Haftada en az 3 kez egzersiz yapın.
Kullandığınız alkol ve kafeini azaltın.
Sakinleştirici ilaçlardan uzak durun.
Yoga ya da meditasyon gibi rahatlama tekniklerini yatağa gitmeden önce uygulayın.
Her gün aynı saatte yatağa girip, aynı saatte yataktan çıkmak gibi bir rutin oluşturun.

Çocuğunuz sık sık kabus görüyorsa gördüğü kabuslarla ilgili onlarla konuşun. Kabusların ona zarar veremeyeceğini açıklayın.

Uygulayabileceğiniz diğer teknikler:
Çocuğunuz için her gün aynı saatte uyumak gibi bir uyku rutini oluşturun.
Çocuğunuza derin nefes alma egzersizlerini öğreterek rahatlamasına yardımcı olun.
Çocuğunuzun kabuslarının sonunu tekrar yazmasına olanak sağlayın.
Çocuğunuzun gördüğü kabustaki karakterlerle konuşmasına izin verin.
Çocuğunuzun rüya günlüğü tutmasını sağlayın.
Geceleri çocuğunuzu rahatlatabilecek pelüş hayvan, battaniye gibi eşyalardan faydalanın.
Gece lambası kullanın ve çocuğunuzun odasının kapısını açık tutun.

Kaynak: Healthline