Kalça kireçlenmesi, hızlandıran bir etken olmadığı sürece ellili yaşlardan sonra ortaya çıkan ağrılı bir hastalıktır. Eklem kıkırdağında görülen yıpranma yüzünden ortaya çıkan kalça kireçlenmesine kadınlarda çok daha sık rastlanır.
Kalça Kireçlenmesi Belirtileri
Kalça kireçlenmesinin belirtileri aniden ortaya çıkmaz. Zamanla gelişir. Aşağıdaki erken dönemde görülen belirtiler uzun bir yürüyüşten veya kalçayı zorlayan hareketlerden sonra kendini hissettirir:
- Kalçada, kasıklarda ve uyluk boyunca dize kadar ağrı
- Kolayca yorulma
- Kalça ekleminde esnekliğin kaybolduğu hissi, sertleşme
Tedavi edilmeyen kalça kireçlenmesi uzun vadede aşağıdaki belirtilere yol açacaktır:
- Şiddetli ağrı
- Kalça hareketlerinde kısıtlanma; alçak zemine oturamama, çorap giymek gibi gündelik aktivitelerde zorlanma
- Hareket esnasında kalçadan gelen ses
- Bacakları yana açamama
- Son aşamada tamamen bacağı hareket ettirememe
Kalça Kireçlenmesi Neden Olur?
Kalça kireçlenmesinin asıl nedeni kalça eklemindeki kıkırdak dokunun işlevini kaybetmesidir. Aşağıdaki koşullar bu duruma zemin hazırlar:
1) Yaşlılık
Kalça ekleminin hayat boyu kullanılarak yıpranması ve vücudun zamanla kendini yenileyebilme kapasitesinin düşmesi kalça kireçlenmesinin en yaygın görülen nedenidir.
2) Kalçaya Alınan Darbeler
Kalça yapısında soruna yol açan darbe ve travmalar kalça kireçlenmesinin çok daha erken ortaya çıkmasına neden olabilir. Özellikle araba kazası gibi durumlar sonucunda uyluk ve leğen kemiği kırılmaları ve kalça çıkıklığı sık sık kalça kireçlenmesine neden olmaktadır.
3) Anatomik Sorunlar
Uyluk başı tamamen yuvarlaktır. Genetik veya gelişimsel nedenlerle bu pürüzsüz kürede sorunlar yaşanırsa veya uyluk başı kalça eklem yuvasının dışında gelişirse 20’li yaşlarda bile kalça kireçlenmesi görülebilir.
4) Aşırı Kullanım ve Baskı
Kalça kireçlenmesi kalçanın çok kullanılması veya baskı altında kalması yüzünden ortaya çıkabilir. Bu nedenle şu kişiler daha büyük risk altındalardır:
- Sporcular
- Aşırı kilolu olanlar
- Uzun süre ayakta hareketsiz kalan kişiler
- Kan dolaşımı sorunları olan kişiler
Kalça Kireçlenmesi Tedavisi
1) İlaç Tedavisi
Hastalığı yok edecek bir ilaç henüz geliştirilmemiştir. İlaç tedavisi belirtileri gidermeye odaklanır. Bu amaçla erken dönemdeki kalça kireçlenmesinde aşağıdaki ilaçlar önerilir:
- Ağrı kesiciler
- İltihap giderici ilaçlar
- Kalça civarındaki kas spazmlarını önlemek için damar genişletici ilaçlar
- Kas gevşeticiler
2) Fizyoterapi
Kalça kireçlenmesi hareket kısıtlanmasına yol açtığı için civar kas ve bağ dokularda tembelliğe ve kan dolaşımı kalitesinin düşmesine yol açabilir. Bu sorunu gidermek ve kasları kuvvetlendirmek için açma germe hareketlerine odaklanan fizyoterapi uygulanır.
3) Koruyucu Önlemler
Kalça eklemine uygulanan baskı azaltılmalıdır. Bu amaçla:
- Kişi fazla kilolarını vermelidir.
- Koşu gibi kalça eklemine çok baskı yapan sporlar yerine daha hafif egzersizler tercih edilmelidir.
- İlerlemiş kalça kireçlenmesi vakalarında kişi koltuk değneği veya baston gibi yürümesini kolaylaştıracak aparatlar kullanmalıdır.
- Kalça, uyluk ve bel bölgelerine masaj yapılabilir.
4) Cerrahi Müdahale
Yukarıdaki önlemler kalça kireçlenmesini geciktirecektir, hatta hastalık seyrine göre bazen cerrahi müdahaleye gerek bırakmayabilir. Ancak kalça hareketini önü alınamayacak derecede kısıtlayan ve çok şiddetli ağrıya neden olan kalça kireçlenmesinde cerrahi müdahale kaçınılmaz olmaktadır. Bu durumda:
- Kalça ekleminin iki ucu olan uyluk başı ve leğen kemiğinin uyum içerisinde hareket etmesini sağlayacak bir protez takılabilir. Bu tedavi ağrıyı tamamen yok edecektir.
- Kalça eklemi kıkırdak doku nakli yapılabilir.
- Artroskopik tedavi ile hasarlı kalça eklemine kişinin vücut hücrelerinden elde edilen sıvı tamponu uygulanabilir.
