Kan Şekeri Seviyenizi Kontrol Etmek için Bilmeniz Gerekenler

→Diyabet hastalığında vücut, kandaki şekeri uzaklaştıramayabilir ya da yeterli insülini üretemeyebilir. Bunun sonucunda kan şekeri yükselir. Yediğiniz yiyeceklerdeki karbonhidratlar kan şekerinin yemek yendikten sonra yükselmesine yol açar.

→Karbonhidrat içeren yiyecekler yediğinizde sindirim sırasında bu yiyecekler şekere dönüştürülürler. Bu şeker ise kana girer ve daha sonra hücrelere götürülür. Karında bulunan küçük bir organ olan pankreas, hücrelerdeki şekerle buluşması için insülin denen bir hormon üretir.

→İnsülin, köprü görevi görerek şekerin kandan hücreye girmesini sağlar. Hücre şekeri enerji için kullandığında kan şekerinin seviyesi düşer.

→Diyabet olduğunda sorun pankreasın yeterli insülin üretmemesi, hücrenin insülini kullanmaması ya da her ikisi olabilir.

Farklı diyabet türleri ve diyabetle alakalı sorunlar arasında şunlar bulunur:
Tip 1 Diyabet: Vücut insülin hormonu üretmediğinde görülür.
Tip 2 Diyabet: Genellikle pankreasın insülin üretmemesi ve hücrelerin insülini düzgün kullanmadığı insülin direnci denen iki durumun birden görülmesidir.
Prediyabet: Hücreler insülini düzgün kullanamadığında görülür.
Gebelik Diyabeti: Hamileliğin ikinci veya üçüncü trimesterinde diyabet oluşursa görülür.

Kan şekerinizi ölçmenin ve kontrol altına almanın yollarını öğrenmek için yazının devamını okuyun.

Kan şekerinizi kontrol etmek için en uygun zamanı doktorunuza danışabilirsiniz. Herkes için ideal zaman farklıdır.

Kan şekerini kontrol etmek için uygun olabilecek zamanlar:

• Yemeklerden önce veya 8 – 12 saat açlıktan sonra
• Yemeklerden önce veya sonra yemeğin kan şekeri üzerindeki etkisini anlamak için
• Tüm yemeklerden önce kontrol ederek ne kadar insülin dozu kullanmanız gerektiğini anlamak için
• Yatmadan önce

→Kan şekeri seviyenizi ölçmek için kan örneği almanız gerekir. Bunu evde kullanılabilecek kan şekeri kontrol cihazlarıyla yapabilirsiniz. Bu cihazların en yaygın olanlarında parmağın ucuna batırmanız için bir alet bulunur ve kanayan parmak test çubuğuna sürülerek kan şekeri ölçülür.

→Test çubuğu elektronik glikoz metreye sokulur. Bu cihaz, kandaki şeker seviyesini dijital bir okuma olarak yansıtacaktır.

→Bir başka seçenek ise sürekli olarak şekerin takip edilmesidir. Bunun için karın bölgesinde cildin altına küçük bir kablo bağlanır. Bu kablo, her beş dakikada bir şeker seviyesini ölçerek kıyafetinize iliştirebileceğiniz ya da cebinizde taşıyabileceğiniz cihaza değerleri yansıtır. Bu cihaz,  kan şekerinin gerçek zamanlı olarak okunabilmesini sağlar.

→Kan şekeri değerleri her bir desilitre için miligram cinsinden (mg/dL) şeklinde ölçülür.

→Amerikan Diyabet Derneği ve Amerikan Klinik Endokrinologlar Derneği’nin tip 2 diyabeti olan kişilerde hedeflenmesi gereken kan şekeri seviyesi için farklı önerileri bulunmaktadır.

Zamanlama	Amerikan Diyabet Derneği	Amerikan Klinik Endokrinologlar Derneği
Aç kaldıktan sonra veya yemeklerden önce	Hamile olmayan yetişkin bireyler için 80 – 130 mg/dL	110 mg/dL’den az
Yemeklerden iki saat sonra	Hamile olmayan yetişkin bireyler için 180 mg/dL’den az	140 mg/dL’den az

→Kan şekeri seviyenizin nerede olması gerektiğiyle ilgili doktorunuzla konuşarak daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Doktorunuz hangisini dikkate almanız gerektiği konusunda size yardımcı olacaktır. Bazı durumlarda doktorlar hastaya özel şeker seviyesi de belirleyebilir.

→Doktorunuzla bir tedavi planı oluşturmalısınız. Kan şekerinizi diyetinizde ve kilo vermek gibi hayat tarzınızda yapacağınız değişikliklerle kontrol altına alabilirsiniz. Egzersiz yapmak kan şekeri seviyesinin düşürülmesine yardımcı olur.

→Gerekli görüldüğünde ilaçlar tedaviye eklenebilir. Tip 2 diyabeti olan pek çok kişi metformin içeren ilaçlarla tedaviye başlar. Farklı şekillerde etki eden pek çok farklı diyabet ilacı bulunmaktadır.

→İnsülin iğneleri, kan şekeri seviyesini hızlı bir şekilde düşürmenin bir yoludur. Kan şekerinizi kontrol altına almanız gerekiyorsa doktorunuz size insülin yazabilir. İnsülinin nasıl enjekte edileceğine ve dozuna doktorunuz karar verecektir.

→Kan şekeriniz sürekli yüksek çıkıyorsa bu durumdan doktorunuzu haberdar etmelisiniz. Bu durum, düzenli ilaç kullanmanız gerektiği ya da tedavi planında değişiklik yapılması gerektiği anlamına gelebilir. Kan şekerinizi kontrol altına almak için doktorunuzla birlikte çalışmanız önemlidir. Kan şekerinin sürekli yüksek olması diyabetik nefropati ya da böbrek yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

→Yediğiniz yiyeceklerin kan şekeri üzerinde büyük bir etkisi vardır.

→Sağlıklı karbonhidratları, lif bakımından zengin yiyecekleri ve proteinleri beslenme düzeninize ekleyin.

Sağlıklı karbonhidratlar arasında şunlar bulunur:

• Meyveler
• Sebzeler
• Tam tahıllar
• Bakliyatlar

→Öğünlerinizde ve atıştırmalıklarınızda sağlıklı karbonhidratlar bulundurun. Sindirimi yavaşlatmak ve kan şekerinin birden fırlamasını engellemek için diyetinize protein ve sağlıklı yağları ekleyin.

→Diyetinizdeki doymuş ve trans yağları, kolesterolü ve sodyumu azaltın. Bunun yerine dengeli beslenme için çok önemli olan sağlıklı yağları diyetinize ekleyin.

Sağlıklı yağlar şu yiyeceklerde bulunur:

• Kuruyemişler
• Tohumlar
• Avokado
• Zeytin
• Zeytinyağı

→İşlenmiş yiyeceklerin tüketimini azaltın. Bu yiyecekler genellikle hızlı bir şekilde sindirilerek kan şekerini yukarıya fırlatır.

Bu yiyecekler arasında şunlar bulunur:

• Sodyum
• Şeker
• Doymuş yağlar
• Trans yağlar
• Kalorisi yüksek yiyecekler

→Sağlıklı yiyecekleri toplu bir şekilde pişirin ve tek porsiyonluk öğünler hâlinde dolapta veya buzlukta saklayın. Yemeye hazır, sağlıklı yiyeceklerin olması açken ya da aşırı bir açlık hissettiğinizde sağlıksız yiyecekler yemenize engel olacaktır.

Küçük değişikliklerle günlük rutininize daha fazla egzersiz ekleyebilirsiniz:

• Asansöre binmek yerine merdivenleri tercih edin.
• İş yerinde mola verdiğinizde çıkıp binanın etrafında yürüyün.
• Alışveriş yaparken arabanızı uzak yere park edin.

→Zamanla bu değişiklikler sağlığınız için büyük kazançlara dönüşecektir.

→Kan şekerinizi takip etmeniz, diyabeti kontrol altına almak için çok önemli bir adımdır. Kan şekeri seviyenizi bilmeniz, doktorunuzu tedavi planınızda yapılması gereken değişikliklere karşı uyaracaktır.

→Sağlıklı ve dengeli bir diyeti benimsemek, egzersiz yapmak ve ilaçları belirtildiği şekilde kullanmak kan şekerinizin normal seviyede olmasını sağlayacaktır. Diyet ve egzersiz planı oluşturmak konusunda ya da ilaçlarınızla ilgili doktorunuzla konuşarak yardım alabilirsiniz.

Kaynak: Healthline