Kan normal şartlarda steril (mikroptan arınmış) bir sıvıdır. Kanda enfeksiyon çıkması; bakteri, virüs, mantar veya parazit gibi bulaşıcı zararlıların kanda görülmesi durumudur. Bazı kanda enfeksiyon vakaları hiçbir tedaviye ihtiyaç duymazken; bazıları acil hastane yatışı gerektirir.
Kanda Enfeksiyon Belirtileri Nedir
Kanda enfeksiyon, mikrobun türüne göre farklı belirtilere yol açabilir:
Bakteri Kaynaklı İse: Hafif olduğu sürece çoğu zaman herhangi bir belirtiye neden olmaz. Nadiren hafif yüksek ateşe yol açabilir.
Virüs Kaynaklı İse: Soğuk algınlığı, kızamık, kabakulak gibi virüslerden kaynaklanan kanda enfeksiyon aşağıdaki belirtilere neden olabilir:
- Yüksek ateş
- Baş ağrısı
- Deri döküntüsü
- İshal
- Kas ağrıları
- Virüs türüne bağlı olarak değişen diğer bazı sistemik (tüm vücutta görülen) belirtiler
Mantar Kaynaklı İse:
- Ciltte kaşıntı
- Yaraların geç iyileşmesi
- Yaralardan beklenmedik akıntıların gelmesi
- Yüksek ateş
- Bilinç bulanıklığı
Sepsis Belirtileri: Kanda enfeksiyon ilerler ve kanda iltihaba dönüşürse sepsis adı verilen kan zehirlenmesi ortaya çıkabilir. Acilen tıbbi müdahale gerektiren bu durum aşağıdaki belirtilere yol açabilir:
- Yüksek ateş, bazen titreme
- Kalbin hızlı atması (taşikardi)
- Hızlı nefes alıp verme
- Aşırı terleme
- Baş dönmesi, bilinç bulanıklığı veya baygınlık
- İshal, bulantı, kusma
- Cilt renginin değişmesi, soğuması
Sepsisten şüpheleniyorsanız teşhis koymaya çalışarak zaman kaybetmeden bir an önce 112 acili aramalı veya kişiyi hastaneye götürmelisiniz.
Kanda Enfeksiyon Neden Olur?
1) Açık Yaralar
Kan, damar ve deri gibi dokularla kapalı bir sistemin içinde dolaşır. Bu bütünlüğün aşağıdaki gibi etkenlerle bozulması, çevredeki mikropların kan dolaşımına girmesiyle ve kanda enfeksiyon oluşur:
- Diş fırçalamak, kağıt kesiği gibi hafif yaralanmalar(bu durumlardan kaynaklanan kanda enfeksiyon çoğu zaman bağışıklık sistemi tarafından kolayca yok edilir)
- Bir yaranın iltihap kapması
- Diş çekimi vb. diş tedavileri
- Damar yolu açılması, idrar sondası takılması
- Cerrahi müdahaleler
- Vücudun başka bölgelerinde ortaya çıkan enfeksiyonlar (akciğerlerde, idrar yollarında veya sindirim kanalında sık görülür)
- Yanıklar
2) Hasta Bireyle Temas
Enfeksiyöz hastalıklar bulaşıcıdır. Bu tür bir hastalığı olan birey aşağıdaki yollarla kanda enfeksiyonu bulaştırabilir:
- Ten teması
- Hapşırma, öksürme
- Şahsi eşyaların ortak kullanımı
- Cinsel ilişki
3) Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması
Kanda enfeksiyon, normal şartlarda akyuvar gibi bağışıklık sistemi elemanlarınca kısa sürede yok edilir. Ancak bağışıklık sistemi aşağıdaki gibi etkenlerle zayıflarsa kanda enfeksiyonun ortaya çıkma riski artar ve daha uzun sürede iyileşir:
- Stres ve uykusuzluk
- Gıda yetmezlikleri
- Egzersiz yapmamak
- İltihaplı romatizma, alerji vb. bazı otoimmün hastalıklar
- HIV (AIDS)
- Kanser
4) Antibiyotik Tedavisi
Geniş spektrumlu antibiyotik tedavisi almak, mantar kaynaklı kanda enfeksiyon vakalarına zemin hazırlayabilir.
5) Sepsis Neden Olur?
Kanda enfeksiyona neden olan mikroplar vücut genelindeki doku ve organlara hasar verebilecek kadar çok ve etkili olurlarsa sepsis (kan zehirlenmesi) ortaya çıkabilir. Sepsis büyük çoğunlukla bakteri iltihaplarından kaynaklansa da, bazen mantar veya virüs iltihaplarının kontrolden çıkması ile de görülebilir.
Kanda Enfeksiyon Tedavisi
Kanda enfeksiyona hangi doktor bakar?
Kanda enfeksiyon için enfeksiyon hastalıkları bölümüne gidebilirsiniz.
1) İlaç Tedavisi
Kanda enfeksiyon hafif yaralanma vb. etkenlerin yol açtığı geçici bakteriyel çoğalma nedeni ile görülüyorsa, çoğu zaman herhangi bir tedavi gerektirmeyecektir.
- Bazı vakalarda antibiyotik önerilebilir.
- Yüksek ateş söz konusu ise ibuprofen veya asetaminofen gibi ateş düşürücü etkili ilaçlar önerilebilir.
Virüs Tedavisi: Kanda enfeksiyon virüs kaynaklı ise, virüsün türüne bağlı olarak değişen antivirüs ilaçlar önerilebilir. Bu vakalarda belirti şiddetinin azalmasına odaklanılır; virüsü temizlemesi için bağışıklık sistemi güçlendirilir.
2) Bağışıklık Sisteminizi Güçlendirin
Aşağıdaki öneriler sayesinde bağışıklık sistemi güçlenerek kanda enfeksiyonun daha çabuk iyileşmesini sağlar:
- Sigara içmeyin.
- Meyve, sebze ve tahıl açısından zengin beslenin.
- Doymuş yağ tüketimini azaltın.
- Düzenli egzersiz yapın.
- İdeal kilonuzu yakalayın.
- Alkolü sınırlandırın.
- Tansiyonunuzu kontrol altında tutun.
- Yeterince uyuyun ve stresten uzak kalın.
3) Sepsis Tedavisi
Hastane koşullarında aşağıdaki tedavilerin biri veya daha fazlası uygulanabilir:
- Geniş spektrumlu antibiyotik
- Oksijen desteği
- Serum sıvıları (böbrek yetmezliği takibi için)
- Bazen virüs ilaçları
- Tansiyon yükseltici ilaçlar
- Kortikosteroit veya insülin ilaçlar
- Kan nakli
