Kanda iltihap, kan dolaşımına çok sayıda mikrop girmesi ile ortaya çıkar. Ayrıca doku ve organlarda görülen iltihaplı hastalıkların neden olduğu CRP yüksekliği de halk arasında kanda iltihap olarak bilinmektedir.
Kanda iltihap çoğu zaman kolayca geçerken, kan zehirlenmesi durumunda ölüme yol açabilir.
Kanda İltihap Belirtileri Nedir?
Kanda iltihap belirtileri, altta yatan hastalığa bağlı olarak değişkenlik gösterecektir. Ağrı, kızarıklık, organlarda fonksiyon kaybı, şişme, döküntü vb. belirtiler ortaya çıkabilir.
Kanda iltihap, sepsis (kan zehirlenmesi) nedeni ile ortaya çıktıysa aşağıdaki belirtiler görülecektir:
- Vücut sıcaklığının 38.3 derecenin üzerine çıkması veya 36 derecenin altına düşmesi
- Nabzın dakikada 90’ın üzerine çıkması
- Soluk alıp verme hızının dakikada 20’nin üzerine çıkması
Sepsis, organ yetmezliğine yol açarsa aşağıdaki belirtilerden biri görülebilir:
- İdrar miktarının önemli ölçüde azalması
- Bilinç fonksiyonlarının anormal değişimi
- Kan değerlerinin düşmesi
- Nefes almakta güçlük
- Kalbin anormal atmaya başlaması
- Karın ağrısı
Dikkat: Sepsisten şüpheleniliyorsa 112 acili aranmalı veya bir an önce hastaneye gidilmelidir.
Kanda İltihap Neden Olur?
1) CRP Seviyesini Yükselten Etkenler
CRP (C-Reaktif Protein), iltihaplı hastalıkların varlığında karaciğer tarafından üretimi artırılan bir vücut tepkisidir. CRP yüksekliğinden kaynaklanan kanda iltihap, aşağıdaki nedenlerle görülebilir:
- Virüs, bakteri, parazit veya mantarların neden olduğu bölgesel veya tüm vücudu etkileyen bulaşıcı hastalıklar
- İltihaplı bağırsak hastalıkları
- Romatoid artrit
- Bağışıklık sistemine saldıran hastalıklar
- Fibromiyalji, Çölyak hastalığı, ankilozan spondilit, Graves hastalığı gibi, bağışıklık sisteminin hatalı tepkisi sonucu ortaya çıkan otoimmun hastalıklar
- Zatürree
- Lupus
- Tüberküloz
- Bağ doku hastalıkları
- Kalp krizi
- Kanser
2) Sepsis
Mikropların kan dolaşımına girmesi ile ortaya çıkan kanda enfeksiyon, ilerlemesi halinde kanda iltihaba ve kan zehirlenmesine (sepsis) dönüşebilir.
Sepsis, vücudun herhangi bir bölgesindeki iltihaptan kaynaklanabilir. Ancak en çok akciğer, idrar yolu, karın ve leğen kemiği bölgesindeki iltihaplardan kaynaklanıyor. Kanda iltihaba ve sepsise yol açabilecek bazı hastalıklar şunlardır:
- Zatürree
- Apandisit
- Karın zarı iltihabı
- Safrakesesi iltihabı
- Mesane, üretra veya böbrek iltihabı
- Selülit vb. cilt iltihapları
- Damar yolu açılması veya idrar sondası takılması gibi etkenlerin yol açtığı iltihaplar
- Menenjit veya ensefalit gibi beyin ya da sinir sistemi iltihapları
- Soğuk algınlığı (nadiren)
- Kemik iltihabı (Osteomiyelit)
- Kalp iltihabı (Endokardit)
Kanda İltihap Nasıl Geçer?
Kanda iltihaba hangi doktor bakar?
Kanda iltihap için enfeksiyon hastalıkları bölümüne gidebilirsiniz.
1) Hastalık Teşhisi
Kanda iltihap söz konusu olduğunda öncelikle bu durumun altında yatan neden tespit edilmelidir. Uzman doktorunuz bu amaçla kan ve idrar tahlillerinizi isteyebilir, fizik muayene yapabilir, belirtilerinizi değerlendirebilir veya hikayenizi, şikayetlerinizi dinleyebilir. Daha sonra uygun bir tedaviye başlayacaktır.
Standart olarak uygulanan kan tahlillerinin yanında, aşağıdaki değerlerin tespiti için kullanılacak kan tahlilleri, kanda iltihap nedeninin teşhisi için ayrıca faydalı olacaktır:
- C-Reaktif Protein (CRP)
- Ferritin: Demir Depolayan Protein
- Fibrinojen: Kanın pıhtılaşmasını sağlayan öncü bileşen
- Homosistein: Vücuttaki birçok dokunun yapısında kullanılan bir aminoasit türü
- İnterlökin-6: Karaciğerin CRP üretimini teşvik eden haberci bağışıklık sitemi elemanı
- Lipoprotein(a) ve Lipoprotein(b): En tehlikeli kan yağı türleri
2) İlaç Tedavisi
Aşağıdaki ilaç türlerinden biri önerilebilir:
- İbuprofen, naproksen veya aspirin gibi steroit olmayan iltihap gidericiler
- Acetaminophen ağrı kesiciler
- Kortizol vb. kortikosteroit ilaçlar
3) İltihap Giderici Etkili Bitkisel Tedaviler
Aşağıdaki bitkiler kanda iltihap vakalarında belirtilerin hafiflemesini sağlayabilir veya kesin tedavi sunabilir:
Şeytan Pençesi: Susamın akrabası olan bu bitki romatizma, yüksek ateş ve ağrı gibi kanda iltihap belirtilerinin yatışmasını sağlıyor.
Zufa Otu: Akciğer iltihabı başta olmak üzere birçok farklı iltihap için kullanılabilmektedir.
Zencefil: Güçlü bir iltihap sökücüdür. Kanı temizlerken aynı zamanda sindirim kanalı sorunlarına iyi gelir.
Zerdeçal: Zencefil ailesinden bir bitkidir. İçerdiği kurkumin gibi bileşenler sayesinde Alzheimer hastalığına ve daha birçok iltihaplı hastalığa iyi geldiği kanıtlanıştır.
Aşağıdakiler de kanda iltihabı azaltabilir:
- Balık yağı (Omega-3)
- Yeşil çay
- Vişne, beyaz veya kırmızı kiraz
4) Sepsis Tedavisi
Sepsis, hastane koşullarında tedavi edilmesi gereken tehlikeli bir sorundur. Nedeni çoğu zaman bakteri kaynaklı kanda iltihap olduğu için, tedavide ilk akla gelen unsur antibiyotiklerdir. Aşağıdaki tedaviler de uygulanabilir:
- Damar yolundan su, elektrolit vb. sıvıların verilmesi
- Vazopresör (tansiyon yükseltici) ilaçlar
- Sepsise yol açan etkenin tedavisi (apse cerrahisi vb.)
