Kanserle İlgili Bilmek İstedikleriniz

Sağlıklı bir vücutta, vücudun günlük işlevlerini sürdürebilmesi için ihtiyaç duyduğu büyüyen ve bölünen trilyonlarca hücre vardır. Sağlıklı hücrelerin, hücre türleri tarafından belirlenmiş üreme ve ölme döngüsünden oluşan özel bir yaşam döngüleri vardır. Yeni hücreler, yaşlanan ya da hasar gören hücreler ölürken onların yerini alırlar. Kanser, bu sürece engel olur ve hücrelerde anormal bir büyümeye neden olur. Bu duruma DNA’daki değişimler ya da mutasyonlar neden olur.

DNA, her hücrede bulunan eşsiz genlerdir. Hücreye ne tür fonksiyonları yerine getireceğine, nasıl büyüyeceğine ve bölüneceğine dair yönergeler verir. DNA’da mutasyonlar sık sık olur ama hücreler bu hataları düzeltir. Bir hata düzeltilmediğinde hücre kanserli olabilir.

Mutasyonlar, hücrelerin ölmek yerine hayatta kalmasına ve ihtiyaç olmamasına rağmen üretilmeye devam etmesine neden olabilir. Fazla olan bu hücreler kontrol edilemeyen bir şekilde bölünerek tümör denen büyümelerin oluşmasına neden olabilirler. Tümörler vücudun neresinde geliştiklerine bağlı olarak çok çeşitli sağlık sorunlara yol açabilirler.

Ancak, tüm tümörler kanser hücresinden oluşmaz. İyi huylu tümörler kanserli değildir ve yakındaki dokulara yayılmazlar. Tümörler bazen çok fazla büyüyerek yakınlarında bulunan organlarda ve dokularda baskı oluşturabilirler. Kötü huylu tümörler ise kanserlidir ve vücudun diğer kısımlarına yayılabilirler.

Bazı kanser hücreleri kan akışıyla veya lenf sistemiyle vücudun daha uzak bölgelerine ilerleyebilirler. Bu sürece metastaz ya da kanserin yayılması denir. Yayılan kanserler, yayılmayan kanser türlerine göre daha ilerlemiş olarak düşünülür. Metastatik kanserlerin tedavi edilmesi daha zordur ve bu kanser türleri daha ölümcüldür.

Kanserler, vücudun diğer kısımlarına yayılsalar bile ilk başta bulundukları bölgeye ve hücre türlerine göre isimlendirilirler. Örneğin, akciğerlerde başlayan ve karaciğere yayılan kanser, akciğer kanseri olarak isimlendirilmeye devam eder.

Genel kanser türlerini ifade etmek için kullanılan klinik terimler de bulunmaktadır:

Kanserin nedeni, hücrelerdeki DNA’larda değişimlerin ve mutasyonların olmasıdır. Genetik mutasyonlar kalıtsaldır. Doğumdan sonra, çevresel faktörlerin sonucunda da oluşabilirler.

Beslenme düzeni ve fiziksel aktivite seviyesi gibi hayat tarzıyla ilgili seçimler

Kanser riski, yaşla birlikte artma eğilimindedir. İltihaplanmaya neden olan var olan bazı sağlık sorunları da kanser riskini artırabilir. İltihabi bağırsak hastalığı olan ülseratif kolit bu hastalıklara örnektir.

Kansere katkısı olabilecek faktörlerin bilinmesi, kanser riskini azaltabileceğiniz bir hayat yaşamanıza yardımcı olabilir.

1Tütün ürünleri kullanmayın ve pasif içiciliğe maruz kalmayın.

2Sağlıklı ve dengeli beslenin.

• İşlenmiş et tüketmeyin.
• Sebze, yağsız et ve sağlıklı yağların kullanımına odaklanan Akdeniz diyetini benimseyin.
• Alkolden uzak durun.

3Sağlıklı bir kiloda kalın ve günde en az 30 dakika hareket edin.

4Güneşten korunun.

• Güneşe çıkarken uygun kıyafetler giyinin, güneş gözlüğü ve şapka takın. Güneş koruyucu kullanın.
• Sabah 10 ile öğlen 2 arasında güneşe çıkmaktan kaçının. Bu zamanlar güneş ışınlarının en güçlü olduğu saatlerdir.
• Dışarıda olduğunuzda mümkün olduğunca gölgede kalın.
• Solaryum ve güneşlenmek cildinize zarar vereceğinden mümkün olduğunca uzak durun.

5Kansere neden olabilecek hepatit B ya da insan papillom virüsü gibi viral enfeksiyonlara karşı korunmak için aşı yaptırın.

6Riskli davranışlara girmeyin. Cinsel ilişki sırasında korunun ve ilaçlarınızı kullanırken iğnelerinizi başkalarıyla paylaşmayın. Dövme yaptıracaksanız lisanslı yerlerde yaptırın.

7Çeşitli kanser türlerinin taranması için düzenli olarak doktorunuza görünün. Bunu yapmanız, var olan kanseri mümkün olduğu kadar kısa sürede tespit etme olasılığınızı artıracaktır.

Kanser tedavisinin, ne tür bir kansere sahip olduğunuza ya da kanserin ne kadar ilerlediğine göre farklı amaçları vardır.

I Ameliyat

Kanser hücrelerinin mümkün olduğunca büyük bir miktarının ameliyatla alınmasıdır.

II Kemoterapi

Hızlı bir şekilde bölünen kanser hücrelerini öldürmek için zehirli ilaçların kullanılmasıdır.

III Radyasyon Tedavisi

Vücudunuzdaki kanser hücrelerini öldürmek için brakiterapi yani içeriye ya da eksternal ışın tedavisi yani dışarıya güçlü radyasyon ışınlarının gönderilmesidir.

IV Kök Hücre Nakli

Hasar gören kemik iliği sağlıklı kök hücre ile iyileştirilir. Kök hücre, belirleyici özellikleri olmayan ama çeşitli fonksiyonları olan hücrelerdir. Bu nakil, doktorların kanseri tedavi etmek için yüksek dozda kemoterapi kullanmasına izin verir.

V İmmünoterapi (Biyolojik Terapi)

Vücudun bağışıklık sisteminin kanseri tanıyıp savaşması için antikorları kullanır.

VI Hormon Terapisi

Bazı kanserleri güçlendiren hormonları engelleyerek kanser hücrelerinin büyümesine engel olur.

VII Hedeflenen İlaç Terapisi

Kanser hücrelerinin büyümesine ve hayatta kalmasına yardım eden bazı moleküllere engel olan ilaçların kullanılmasıdır.

VIII Klinik Denemeler

Kanseri tedavi etmek için yeni yöntemler dener.

IX Alternatif Tedaviler

Kanserin belirtilerini ve kanser tedavilerinin bulantı, yorgunluk ve ağrı gibi yan etkilerini azaltmak için kullanılır.

Alternatif tedaviler arasında şunlar bulunur:
Akupunktur
Hipnoz
Masaj
Yoga
İlaç
Rahatlama teknikleri

Kaynak: Healthline