Karaciğer Nakli Kriterleri Nelerdir?

Karaciğeriniz, hayatınızı idame ettirmek için gerekli işlevleri yerine getiremiyorsa karaciğer nakli tek seçeneğidir.

Karaciğer nakli için belli kriterleri taşımanız gerekmektedir:

1) Hastalık

Karaciğer nakli kriterlerinden ilki karaciğerin düzgün bir şekilde işlememesi ve hasarın düzeltilemeyecek boyutta olmasıdır. Karaciğeriniz hasar gördüğünde, kendini iyileştirmek için yeni dokular oluşturur. Hasar ciddi olup karaciğerdeki dokularda yaralanmaya neden olduğunda siroz denilen hastalık oluşur.

Siroz birçok rahatsızlığı da beraberinde getirir. Bunlar:

• Karaciğer yetmezliği
• Yaralanmanın kan akışını engelleyerek damarlardaki basıncı artırdığı portal hipertansiyon
• Hepatosellüler kanser

2) Sağlık Durumu

Naklin gerçekleştirilmesi için uygun bir aday olduğunuza karar verilmeden önce bazı testler yapılır.

Bu testler:

• Karaciğer hastalıkları uzmanının değerlendirmesi
• Nakli yapacak cerrahın değerlendirmesi
• Kan testi, röntgen, tomografi ve MR gibi görüntüleme testleri
• Sindirim sisteminin endoskopiyle kontrol edilmesi
• Bağırsakların kolonoskopiyle kontrol edilmesi
• Kalp için EKG ve efor testleri
• Stresle başa çıkabileceğinizi anlayabilmek için duygusal değerlendirme

Değerlendirme tamamlandıktan sonra karaciğer hastalıkları uzmanlarından, cerrahlardan ve nakil ameliyatlarına yardımcı olan hemşirelerden oluşan bir komite toplanarak testlerinizi ve değerlendirmelerinizi inceler. Bu incelemenin sonunda naklin sizin için gerekli olup olmadığına karar verirler.

Komite şu üç karardan birini verebilir:

• Hayır. Naklin oluşturacağı riskler faydadan daha fazla. Hastalık çok ilerlediği için ameliyattan sağ çıkma olasılığı yok.
• Hayır. Hasta, karaciğer naklini olmak için çok sağlıklı. Karaciğerin durumu takip edilip karaciğer kötüleşirse tekrar değerlendirilecek.
• Hasta, karaciğer nakline uygun bir aday ve bekleme listesine alınacak.

Bekleme listesine alındığınızda kan testlerine bakılarak MELD skoru oluşturulur. Çocuklarda ise PELD skoru oluşturulur. Bu bilgisayar tarafından hesaplanan skor, nakle en çok ihtiyacı olanın listenin en üstüne çıkmasını sağlar. Bu listeyi, ihtiyaç dışında hiçbir şey etkileyemez.

Bekleme listesindeyken doktorunuz sizi düzenli olarak muayene edecektir. Ameliyat için sağlık durumunuzun iyi olmasını sağlamanın yanı sıra doktorunuz MELD ya da PELD skorunu da güncel tutmaya çalışacaktır. Karaciğer nakli için ortalama 11 ay beklenmektedir.

Sizin için bir organ bağışçısı bulunduğunda hastane sizinle iletişime geçecektir. Ameliyata hazırlanmanız iki saat sürer. Nakil ameliyatı altı ile sekiz saat arasında sürebilir.

Ameliyattan sonra doktorların ve hemşirelerin sizi kolaylıkla takip edebilmesi için yoğun bakım ünitesine götürülürsünüz. Ameliyattan sonra oluşabilecek enfeksiyon, kanın pıhtı atması ya da karaciğer fonksiyonlarında azalma gibi komplikasyonlardan dolayı iki veya üç hafta hastanede kalmanız gerekir. Ameliyatın sonrasında doktorunuz sağlığınızı ve yeni karaciğerinizin durumunu kontrol etmek için testler yapmak isteyecektir.

Doktorunuz genellikle şu durumların yaşanmasından endişelenecektir:

• Nakledilen organın reddi
• Karaciğer hastalığının tekrar yaşanması
• Kanser
• Yüksek tansiyon, enfeksiyon, diyabet ve yüksek kolesterol gibi rahatsızlıklar

Karaciğer nakli için karaciğerinizin bir kısmını bağışlamanız mümkün. Bağışı yaptıktan sonra karaciğer hücreleriniz organın hem sizde hem de bağışın yapıldığı kişide olması gereken boyuta ulaşmasını sağlayacaktır.

Organ bağışı yapacak kişide şu şartlar aranır:

• Bağış tamamen gönüllü bir şekilde olmalıdır.
• Kişinin fiziksel ve akıl sağlığı yerinde olmalıdır.
• Kişinin 18 – 50 yaş aralığında olması gerekmektedir.
• Vücut kitle indeksi 35’ten az olmalıdır.
• Bağışın yapılacağı kişiyle kan grubu uyuşmalıdır.
• Kalp ya da böbrek hastalıkları gibi herhangi bir organ hastalığı olmamalıdır.
• Kanser hastalığı bulunmamalıdır.
• AIDS hastalığı olmamalıdır.
• Hepatit hastalığı olmamalıdır.
• Aktif ya da kronik enfeksiyonu olmamalıdır.
• Madde kullanımı olmamalıdır.

Kaynak: https://www.healthline.com