Karaciğer Yağlanması Nedir?
Karaciğer Yağlanmasının Belirtileri
♦♦Karaciğer yağlanması genellikle bir belirtiye neden olmaz. Ancak, araştırmalar karaciğer yağlanması yaşayan kişilerin %20’sinde bu durumun giderek kötüleştiğini ortaya koymuştur. Karaciğer yağlanması giderek kötüleşirse yorgunluk veya karın ağrısı gibi belirtiler yaşayabilirsiniz. Karaciğeriniz yağlanma olduğunda biraz büyüyebilir. Bu durumun anlaşılabilmesi içinse doktorunuzun fiziksel muayene yapması gerekmektedir.
Karaciğerdeki aşırı yağ, sağlık koşullarını kötüleştirdiği gibi iltihaplanmayı da artırır. Karaciğerinizde iltihaplanma varsa şu belirtileri yaşarsınız:
- İştah kaybı
- Kilo kaybı
- Karın ağrısı
- Fiziksel zayıflık
- Yorgunluk
- Kafa karışıklığı
Karaciğer yağlanması siroza ve karaciğer yetmezliğine sebep olabilir. Bu durumda şu belirtileri yaşarsınız:
- Karnın genişlemesi ve karında su toplanması
- Sarılık
- Kafa karışıklığı
- Anormal kanamalar
Karaciğer Yağlanmasının Nedenleri
♦♦Karaciğer yağlanmasının en yaygın görülen nedeni alkol kullanmaktır. Alkol kullanmayan kişilerde görülen karaciğer yağlanmasının neden ortaya çıktığı çoğu vakada bilinmemektedir. Ancak, kilolu olmak, çok fazla şekerli gıda tüketmek, trigliserit seviyesinin yüksek olması, diyabet, hareketsizlik ve genetik bu durumda rol oynamaktadır.
♦♦Karaciğer yağı, vücudun çok fazla yağ üreterek metabolizmanın bu yağları düzgün bir şekilde katalizleyemediği zamanlarda oluşur. Aşırı yağ, karaciğer hücrelerinde depolanarak karaciğer hastalıklarına neden olur.
Alkol kullanmanın dışında karaciğer yağlanmasına neden olan durumlar:
- Obezite
- Hiperlipidemi (Kandaki yağ oranının özellikle trigliserit seviyesinin yüksek çıkması)
- Diyabet
- Genetik
- Hızlı kilo verme
- Bazı ilaçların yan etkisi
Karaciğer Yağlanmasının Türleri
Karaciğer yağlanmasının alkolden kaynaklanan ve kaynaklanmayan olmak üzere iki türü vardır.
1. Alkolden Kaynaklanmayan Karaciğer Hastalıkları ve Karaciğer Yağlanması
♦♦Alkolden kaynaklanmayan karaciğer hastalıkları, karaciğerin yağları parçalamakta güçlük çekmesi sonucunda yağların karaciğer dokularında da oluşmasıyla görülür. Bu durumun alkolle bir alakası yoktur. Karaciğerde %5’ten fazla yağ oluştuğunda alkolden kaynaklanmayan karaciğer hastalıkları teşhis edilir.
♦♦Alkolden kaynaklanmayan karaciğer yağlanması, karaciğer hastalıklarının bir türüdür. Yağ biriktikçe iltihaplanmaya neden olur. Karaciğerdeki yağ oranı %5’ten fazla olduğunda alkolden kaynaklanmayan karaciğer yağlanması ortaya çıkar.
Bu durumun belirtileri, iltihaplanmanın giderek kötüleşmesi ve karaciğerin işlevini yerine getirememeye başlamasıdır. Belirtiler arasında şunlar da vardır:
- İştah kaybı
- Bulantı
- Kusma
- Karın ağrısı
- Sarılık
♦♦Tedavi edilmediğinde karaciğer yağlanması karaciğerin yaralanmasına, karaciğer kanserine ve karaciğer yetmezliğine neden olur.
♦♦Bazen hamilelikte de, hayati risk oluşturan karaciğer yağlanması ortaya çıkabilir.
Bu durumun belirtileri genellikle hamileliğin son üç aylık döneminde ortaya çıkar. Belirtileri:
- Sürekli kusma ve bulantı
- Karnın üst bölgesinde acı
- Baş ağrısı
- Sarılık
- Genel keyifsizlik
- Yorgunluk
- İştahta azalma
♦♦Hamile kadınlar bu belirtileri yaşıyorlarsa karaciğerlerinin incelenmesi gerekmektedir. Tedavi, komplikasyonları ve erken doğumu önlemeye yöneliktir. Doğumdan sonraki birkaç hafta içinde bu belirtiler genellikle düzelir.
2. Alkolden Kaynaklanan Karaciğer Yağlanması
Alkolden kaynaklanan karaciğer yağlanması, alkolle alakalı karaciğer hastalıklarının belirtisidir. Çok içki içmek karaciğere zarar verir ve bunun sonucunda karaciğer, yağları gerektiği gibi parçalayamaz. Alkol tüketmek, karaciğerde yağ oluşumuna neden olur. Ancak, aşırı alkol kullanımı devam ederse alkolden kaynaklanan karaciğer yağlanması siroza dönüşebilir.
Karaciğer Yağlanması Kimlerde Görülebilir?
Karaciğer yağlanması, karaciğerde fazla yağın birikmesiyle oluşur. Tip 2 diyabet hastası olmak karaciğer yağlanması riskini artırır. Karaciğerde yağ birikmesi, tip 2 diyabetin en yaygın nedenlerinden biri olan insülin direnciyle de alakalı olabilir.
Karaciğer yağlanmasına neden olabilecek diğer durumlar:
- Aşırı alkol tüketimi
- Bazı ilaçların çok fazla kullanılması
- Hamilelik
- Yüksek kolesterol
- Trigliserit seviyelerinin yüksek olması
- Yetersiz beslenme
- Metabolik sendromlar
- Hareketsizlik
Karaciğer Yağlanması Nasıl Teşhis Edilir?
1.Fiziksel Muayene
2.Kan Tahlili
3.Görüntüleme Çalışmaları
4.Karaciğer Biyopsisi
Karaciğer Yağlanması Nasıl Tedavi Edilir?
♦♦Karaciğer yağlanmasını tedavi etmek için kullanılan ilaçlar üzerinde araştırmalar yapılmaktadır. Tedavinin ilk aşamasında risk faktörlerini azaltmak için bazı önerileri dikkate alabilirsiniz:
- Alkollü içeceklerin tüketimini sınırlandırın.
- Kolesterol seviyenizi kontrol altına alın.
- Şekerli ve doymuş yağ içeren gıdaları azaltın.
- Kilo verin.
- Kan şekerinizi kontrol altına alın.
♦♦Aşırı kilolu olduğunuzdan veya sağlıksız beslenme alışkanlıklarınızdan dolayı karaciğerinizde yağlanma varsa doktorunuz gün içinde daha çok hareket etmenizi ve beslenme düzeninizdeki bazı yiyecekleri çıkarmanızı önerecektir. Gün içinde yediğiniz besinlerin kalorisini azaltmanız kilo vermenize ve karaciğerinizin sağlığını geri kazanmanıza yardımcı olacaktır.
♦♦Karaciğer yağlanmasının erken aşamalarında, beslenme düzeninizden yağlı ve şekerli gıdaları çıkararak karaciğer yağlanmasını tersine çevirebilirsiniz. Taze meyve ve sebzelerden, tam tahıllardan, kuruyemiş ve avokadoda bulunan sağlıklı yağlardan oluşan bir beslenme düzenine uyun. Kırmızı eti; tavuk, hindi ve balık gibi protein kaynaklarıyla değiştirin. Tatlandırılmış içeceklerden, meyve sularından ve sodalardan uzak durmalısınız.
Karaciğer Yağlanmasının İlerlemesi
♦♦Karaciğer yağlanması çoğu zaman diğer karaciğer hastalıklarına neden olmaz. Karaciğer kendi kendini onarabilen bir organdır. O yüzden kolesterol, diyabet, sağlıksız beslenme ve obezite gibi sorunları çözdüğünüz takdirde karaciğer yağlanmasını tersine çevirebilirsiniz.
♦♦Çok alkol kullanıyorsanız, alkolü bırakın veya azaltın. Karaciğer biyopsisi, doktorunuza karaciğerinizde ne boyutta bir hasar olduğunu ve bu hasarın kalıcı olup olmadığını belirtecektir.
♦♦Karaciğer yağlanması düzelmezse, siroz veya kanser gibi karaciğer hastalıkları ortaya çıkabilir. Hastalığın siroza dönüşmesi karaciğer yağlanmasının nedenine bağlıdır. Alkolden kaynaklanan karaciğer yağlanmasında alkol kullanmaya devam etmek karaciğer hasarına neden olacaktır.
♦♦Alkolden kaynaklanmayan karaciğer yağlanmasında, karaciğer hastalıkları değişiklik gösterse de genellikle siroza veya karaciğer yaralanmasına neden olmaz. Ancak, karaciğer yağlanması tanısı konulduysa, yaralanma ve diğer hastalıkların oluşma riski yüksektir. Karaciğer yağlanması yaşayan kişilerin %20’sinde durum kötüleşerek başka karaciğer hastalıklarının ortaya çıkmasına neden olur.
♦♦Karaciğer yağlanması siroza neden olursa, karaciğer yetmezliği ve ölüm riski yükselir. Karaciğer kanserinden ve kalp hastalıklarından ölme riski de bu durumda yükselir.
Karaciğer Yağlanması Nasıl Önlenebilir?
Karaciğerinizi korumanın en iyi yolu karaciğer yağlanmasını önleyerek bu durumun sebep olacağı komplikasyonların önüne geçmenizdir. Alabileceğiniz önlemler:
- Alkol kullanımını azaltın.
- Sağlıklı beslenin.
- Diyabetinizi kontrol altına alın.
- Haftanın çoğu günü, günde en az 30 dakika spor yapın.
Bu önlemleri alarak sadece karaciğerinizin değil bütün vücudunuzun sağlığını koruyabilirsiniz.
Kaynak: Healthline
Bir cevap yazın