Kardiyojenik Şok Nedir?

Kardiyojenik şok nadirdir, ancak ortaya çıktığında ciddi bir tıbbi acil durumdur. Ulusal Sağlık Enstitüleri’ne göre geçmişte neredeyse hiç kimse kardiyojenik şoktan kurtulamamıştır. Bugün, kardiyojenik şok yaşayanların %50’den fazlası hayatta kalmaktadır. Bunun nedeni gelişmiş tedaviler ve semptomların daha çabuk tanınmasıdır.

Ancak, kardiyojenik şok göz ardı edilir ve tedavi edilmezse tahmin hala çok zayıftır. Bu durumun semptomlarından herhangi birini yaşıyorsanız hemen doktorunuza başvurmanız veya 112’yi aramanız gerekir.

Şok İşaretleri ve Belirtileri

Kardiyojenik şok belirtileri çok hızlı ortaya çıkabilir. Belirtiler aşağıdakileri içerebilir:

Kafa karışıklığı ve endişe
Terleme ve soğuk uzuvlar (parmaklar ve ayak parmakları)
Hızlı ama zayıf kalp atışı (taşikardi)
Az idrar çıkışı olması veya hiç idrar çıkışı olmaması (oligüri)
Hiperventilasyona bağlı yorgunluk
Ani nefes darlığı
Koma, eğer şoku durdurmak için zamanında önlem alınmazsa

Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, 112’yi aramak veya acil bir servise gitmek çok önemlidir. Durum ne kadar erken tedavi edilirse, o kadar iyi olur.

Kardiyojenik Şok Nedenleri Nelerdir?

Kardiyojenik şok sıklıkla kalp krizinin sonucudur. Kalp krizi sırasında, arterlerden kan akışı kısıtlanır veya tamamen tıkanır. Bu kısıtlama kardiyojenik şoka yol açabilir.

Kardiyojenik şoka neden olabilecek diğer durumlar şunlardır:

Pulmoner embolizm (akciğerdeki bir arterin ani tıkanması)
Perikart tamponadı (kalbin etrafındaki sıvı birikimi dolum kapasitesini azaltır)
Ani valvüler regürjitasyon (kanın geri akışını sağlayan valflerin hasarı)
Kalbin duvarının yırtılması (artan basınç nedeniyle)
Kalp kasının düzgün çalışmaması (veya sadece bazı durumlarda)
Ventriküler fibrilasyon (alt odacıklarda fibrilasyon olduğu bir aritmi)
Ventriküler taşikardi (ventriküllerin çok hızlı attığı bir aritmi)

Uyuşturucu doz aşımı, kalbinizin kan pompalama yeteneğini de etkileyebilir ve kardiyojenik bir şoka yol açabilir.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Kardiyojenik şok için risk faktörleri şunlardır:

Miyokardiyal enfarktüse (kalp krizi) dair tıbbi geçmiş
Koroner arterlerdeki plak birikimi
Uzun süreli kapak hastalığı (kalbin valflerini etkileyen hastalık)

Kardiyojenik Şok Nasıl Teşhis Edilir?

⇒Kalp krizi geçiren birini gördüğünüzde veya kalp krizi geçirdiğini düşünüyorsanız, hemen tıbbi yardım alın. Erken tıbbi yardım, kardiyojenik şoku önleyebilir ve kalbe verilen zararı azaltabilir. Tedavi edilmediği takdirde durum ölümcül olabilir.

⇒Kardiyojenik şoku teşhis etmek için doktorunuz fiziksel bir muayeneyi tamamlayacaktır. Muayenede nabız ve kan basıncını ölçülür. Tanınızı doğrulamak için doktorunuz aşağıdaki testleri isteyebilir:

1.Kan Basıncı Ölçümü

Bu, kardiyojenik şok sırasındaki düşük değerleri gösterecektir.

2.Kan testleri

Kan testleri, kalp dokusunda ciddi hasar, oksijen değerlerinde bir azalma olup olmadığını söyleyebilirler. Kardiyojenik şok kalp krizi nedeniyle olduysa, kalp hasarına bağlı daha fazla enzim ve kanınızda normalden daha az oksijen olacaktır.

3.Elektrokardiyogram (EKG)

Bu prosedür kalbin elektriksel aktivitesini gösterir. Test, ventriküler taşikardi veya ventriküler fibrilasyon gibi aritmileri (düzensiz kalp hızlarını) gösterebilir. Bunlar kardiyojenik şoka neden olabilir. EKG ayrıca hızlandırılmış bir nabzı da gösterebilir.

4.Ekokardiyografi

Bu kalbin yapısnını ve aktivitesinin ultrason görüntüsü, kan akışını gösteren bir görüntü sağlar. Kalbin hareketsiz bir bölümünü (kalp krizi gibi) veya kalbinizin valflerinden birindeki anormalliği gösterebilir.

5.Swan-Ganz Kateter

Bu, pompalama aktivitesini göstermek için kalbe sokulan özel bir pulmoner kateterdir. Bu sadece eğitimli bir kardiyolog tarafından gerçekleştirilmelidir.

Tedavi Seçenekleri

Kardiyojenik şoku tedavi etmek için doktorunuz şokun nedenini bulmalı ve tedavi etmelidir. Kalp krizi nedeniyse, doktorunuz size oksijen verebilir ve tıkanıklığı gidermek için kalp kasını besleyen arterlere bir kateter yerleştirebilir.

Aritminin altında yatan neden varsa, doktorunuz elektrik şokuyla aritmiyi düzeltmeye çalışabilir. Elektrik şoku, defibrilasyon veya kardiyoversiyon olarak da bilinir. Doktor ayrıca kan basıncını ve kalbin pompaladığı kan miktarını arttırmak için ilaç ve sıvı verebilir.

Kardiyojenik Şoku Önlemek İçin İpuçları

Temel nedenlerinin ortaya çıkmasını önlemek, kardiyojenik şoku önlemenin anahtarıdır. Bu hipertansiyon, sigara, obezite ve yüksek kolesterol seviyelerini içerir. Daha önce kalp krizi geçirmişseniz, doktorunuz kardiyojenik şokun önlenmesine yardımcı olabilecek ilaçlar reçete edebilir.

Hipertansiyonu veya daha önceki kalp krizi öyküsü olan kişiler kan basıncını kontrol altında tutmalı ve doktorları tarafından verilen ilaçları kullanmalıdır. Obez insanlar düzenli egzersiz yapmalı ve kilo vermeye çalışmalıdır. Yüksek kolesterolü olan kişiler diyetlerinde yağ alımını azaltmalıdır. Sigara içenler sigarayı bırakmaya çalışmalıdır. En önemlisi, kalp krizi veya kardiyojenik şok ile ilişkili semptomlardan herhangi birini yaşıyorsanız, 112’yi arayın veya acil servisi ziyaret edin. Doktorlarınız kardiyojenik şoku önlemeye yardımcı olabilir, ancak sadece ihtiyacınız olan tıbbi ilgiyi alırsanız.

Kaynak: Healthline