Karnın Sağ Alt Tarafında Ağrı Neden Olur?

Karnın sağ alt tarafında ağrı, hastaların acil servise gelmesinde en çok rol oynayan durumlardan biridir. Ağrının başladığı sağ alt tarafta birçok yapı bulunmaktadır. Bu alandaki iç organlardan bazıları kalın bağırsağın kısımları olan çekum, apandis, kalın bağırsağın son kısmı, ince bağırsağın bir kısmı, sağ yumurtalık, sağ fallop tüpü ve idrar kanalı sayılabilir. Bu organlardan birinde meydana gelen herhangi bir rahatsızlık ya da anormallik karnın sağ alt tarafında ağrıya yol açar.

Karnın Sağ Alt Tarafında Ağrı Nedenleri

Apandisit
Karnın sağ alt tarafındaki ağrının en yaygın sebebi apandisin iltihaplanması yani apandisittir. Apandisit herhangi bir yaşta görülebilir olmasına rağmen nüfusun yüzde onunda ve çoğunlukla 10 – 30 yaşları arasındaki insanlarda meydana gelir.

Apandisitin nedeni iltihaplanmaya ve şişmeye neden olan enfeksiyon ya da tıkanıklık olabilir. Belirtiler genel olarak göbek deliği etrafında ya da karnın üst tarafının orta kısmında sürekli aynı düzeyde hissedilen ağrı olarak başlar ve daha sonra karnın sağ alt tarafına geçer. Bu ağrı, birkaç saat sonra daha da artar ve o bölgeye bastırıldığında hassaslık ve ağrı hissedilir. Karnın sağ alt tarafına elle iyice bastırılıp çekildiğinde keskin ağrı hissedilir. Bunun yanında düşük dereceli ateş, mide bulantısı, kusma, iştahsızlık ve kabızlık ya da ishal de diğer belirtileridir. Bu belirtiler görülüyorsa acilen doktora başvurmak gerekir.

Yumurtlama (Ovülasyon) Ağrısı
Yumurtlama ya da iki adet arası ağrısı (Mittelschmerz) karnın hem sağ hem de sol alt kısmında meydana gelebilir. Bu durumda genellikle tıbbi yardıma gerek olmaz. Bununla birlikte, aynı bölgede meydana geldiği için bazen apandisitin belirtileriyle karıştırılabilir.

Yumurtlama ağrısı, yumurta, yumurtalıktan çıktıktan sonra bir dahaki adet döneminden iki hafta önce başlar. Bu ağrı, donuk ağrı, krampa benzer ya da keskin ağrı veya ani ağrı olabilir. Bu ağrı genellikle şiddetli değildir ama bununla beraber vajinal kanama da meydana gelebilir. Genellikle dinlenmeyle ve ağrı kesicilerle rahatlama görülür fakat ateş veya mide bulantısı olursa apandisit gibi enfeksiyon ihtimali göz önüne alınmalıdır.

Sağ Böbrek Taşları
Özellikle idrar çok yoğun hale geldiğinde böbrek içinde küçük, kristal biçiminde birikintiler oluşur. Böbrek taşları, böbrekten mesaneye kadar idrar yolunun her bölümünden geçebilir. Taşlar kalıcı hasara neden olmasa da bu durum çok ağrılı olabilir.

Sağ ve arka kaburgaların alt tarafında hissedilen şiddetli ağrı, karnın sağ alt tarafına ve kasığa yayılabilir. Ağrının şiddeti dalga dalga artıp azalabilir. Diğer belirtileri de idrar yaparken ağrı olması, pembemsi, kırmızımsı ve kahverengimsi idrar olması ve bunun bulanık ve ağır kokulu olması, mide bulantısı, kusma, titremeli ateş ve idrara sık sık çıkmadır.

Bazen çok su içerek ve ağrı kesici alınarak ağrılar hafifletilebilir. Bununla birlikte, eğer şiddetli ağrı varsa, taşı düşürmek için doktora görünmek gerekir.

Sağ Böbrek Enfeksiyonu
Mesanede ya da idrar yolunun herhangi bir bölgesindeki enfeksiyon böbreğe yayılabilir ve bu da iltihaba ve ağrıya neden olabilir. Karnın alt tarafında, arka ve yan tarafta, ya da kasıklarda ağrı hissedilmesi bu durumun karakteristik özelliğidir. Acil olarak idrara çıkma ihtiyacı hissedilir ve idrar yapma ağrılı olabilir. İdrarda iltihap veya kan görülebilir. Genellikle ateş görülür.

Böbrekte meydana gelen enfeksiyon tedavi edilmezse genele yayılabilir ya da böbrekte hasara yol açabilir. Bu yüzden, komplikasyonları engellemek için doktora antibiyotik tedavisi için başvurmak en iyi yoldur.

Sağ Yumurtalık Kisti
Yumurtalık bazen yüzeyinde içi sıvı dolu kese üretir ve bu kese büyüyerek rahatsızlık verir. Genellikle zararsız olmasına ve kendi kendine çözülebilir olmasına rağmen, kese büyüyüp bükülebilr ve karnın alt bölgesinde ağrı meydana getirebilir. Bu keseler, sürekli ya da kesik kesik hissedilen donuk ağrı veya kalça kemiği ağrısına neden olabilir ve sırtın alt tarafıyla kalçaya yayılabilir. Kalça kemiği ağrısı adet döneminin başlangıcına ya da bitişine yakın hissedilir. Adet dönemleri düzensiz olabilir. Karnın alt tarafındaki ağrıyla beraber karında ağrılık ya da doluluk hissi, mide bulantısı, kusma ve mesanede ya da rektumda baskı hissedilebilir.

Çoğu yumurtalık kisti kendi kendine geçse de, ateş ve kusmayla beraber karnın alt kısmında ani, şiddetli ağrı ya da kalça kemiği ağrısı varsa doktora başvurmakta fayda vardır.

Kabızlık
Karnın sağ veya sol alt tarafında görülen ağrının en yaygın nedenlerinden biri de kabızlıktır. Bu durum düzenli şekilde ve kolayca dışkılanamadığı zaman meydana gelir ve bunun yerine haftalık üç kereden az sert dışkılama olur. Ağrıyla beraber rektumda gerilme, şişme ve baskı oluşur. Dışkılama sonrası ağrı gider ve başka bir belirti olmayabilir. Kabızlık genellikle beslenme alışkanlığının düzenlenmesiyle ve dışkı yumuşatıcı ya da kabızlık giderici ilaçlarla hafifler.

Dış Gebelik
Dış gebelik, rahmin dış kısmına döllenmiş yumurtanın aşılanmasıyla meydana gelir. Döllenmiş yumurta, sağ yumurtalığa, fallop tüplerine ya da karın boşluğuna takılır ve şiddetli ağrıya neden olur. Eğer sağ tarafta meydana gelirse apandisitle karıştırılabilir. Bununla birlikte, genellikle ayırt edilir. Çünkü bununla beraber periyodun gecikmesi, erken hamilelik belirtileri ve vajinal kanama görülür.

Bu durumda acilen tıbbi yardıma başvurulmalıdır. Çünkü fallop tüpleri parçalanabilir ve bu durum hayati tehlikeye neden olan ağır kanamaya yol açabilir.

Daha Az Yaygın Olan Sebepler
Karnın sağ alt tarafında görülen ağrının daha az yaygın olan nedenleri şunlardır:

Kolon Kanseri: Yaşlı hastalarda görülür ve kabızlık veya bağırsak hareketlerinde değişiklik, kronik karın ağrısı ve aşırı kilo kaybı belirgin özelliklerindendir.

Kalça Kemiği İltihaplanması Hastalığı: kadın üreme organlarını da içeren cinsel yollardan geçen bakteri enfeksiyonudur. Karın ağrısıyla beraber pis kokulu ağır vajinal akıntı, adet döneminde düzensizlikler, ateş, bel ağrısı ve cinsel ilişki sırasında ağrı görülür.

Endometriyozis: Rahmin içindeki dokunun rahmin dışında gelişmesi durumudur. Örneğin sağ yumurtalıkta, fallop tüplerinde ya da bağırsaklarda gelişir ve adet kanamasıyla beraber şiddetli ağrıya neden olur.

Bağırsaklarda İltihaplanma Hastalığı: Sindirim yolunun tamamının ya da bir kısmının kronik iltihaplanma hastalığıdır. Crohn hastalığı ve ülseratif kolit (kolonun kontrolsüz iltihaplanması sonucu olan bir hastalık) bunlardandır. Bu durumlar kişiyi ağrılı ve takatsiz bırakır ve kronik ishal ve kilo kaybı belirgin özelliklerindendir. Bazen de hayati tehlikesi olan sorunlara yol açabilir.