Kas Spazmı (Kramp) Nedenleri ve Tedavisi

Aniden yoğun bir ağrı hissediyorsunuz bacaklarınızda. Biliyorsunuz ki, bir kramp girdi, ya da diğer adıyla kas spazmı. Peki, durduk yere gelen bu ağrı neden oluyor? Bunu engellemek ve tedavi etmek için ne yapılabilir? Gelin, birlikte göz atalım.

Kas Spazmı Nedir?

Kas krampı ya da kas spazmı kas dokusunun aniden istem dışı kasılması ve hızlı bir şekilde gevşeyemeyen kasın sıkışması sonucu ortaya çıkan rahatsız edici bir durumdur. Kas spazmı bir grup kası ya da tüm kasları içerebilir ve bir spazm herhangi bir kasta görülmesine rağmen birçok kas grubu bundan etkilenebilir.

Kas spazmından en çok etkilenen kas grupları şunlardır:

• baldır kasları ve diz altı bölgesindeki bacak kasları
• diz ardı kirişini de içeren diz üstündeki kaslar
• el ve ayaklar

Kas spazmları ve krampları hafif ve ağrısız kasılmalardan şiddetli ve acı verici ağrılı kasılmalara kadar değişik derecelerde olabilir. Bu kasılmalar herhangi bir kasta birkaç saniye de sürebilir 15 dakika da sürebilir ve kasılan bölge gözle net bir şekilde görülebilir.

Kas spazmıyla karşılaşma riski en yüksek olanlar hasta, aşırı kilolu ve fit olmayan insanlardır. Bazı ilaçlar alan hastalar, aşırı sıcakta ve nemde yaşayan ya da çalışanlar da kramplara daha meyillidir. Kas spazmları uzun mesafe koşan atletlerde ve 65 yaş üzerinde olup da yorucu fiziksel aktivitelerde bulunan insanlarda da yaygındır.

Kas Spazmı (Kramp) Nedenleri

Elektrolit ve Su Eksikliği
Bazen kasların düzgünce çalışabilmesi için gerekli elektrolit adlı bazı kimyasalların yeterince olmamasından dolayı kas spazmları ortaya çıkabilir. Bu elektrolitlerin eksikliği sinir sinyallerinin doğru bir şekilde ilerlemesini engeller.

Örneğin bir maraton sonunda koşucularda kas spazmları görülebilir çünkü bu koşucuların vücutlarında çok uzun süre efor sarfetmelerinden dolayı su ve gerekli elektrolitler çok az seviyelere inmiştir. Vücutta elektriği ileten temel elektrolitler magnezyum, potasyum ve kalsiyumdur. Bunlardan herhangi birinin eksikliğinde kas spazmları ortaya çıkabilir.

Bazı Kaslarda ve Sinirlerde Bozukluk
Bir kası harekete geçiren sinirde bir sakatlık ya da kusur olursa kas
uygunsuz ve kontrol dışı bir şekilde kasılabilir ve kas spazmına neden olabilir. Ayrıca kaslarda görülen sakatlıklar da gerilme esneme esnasında kas spazmlarına neden olabilir.

Bazı Kimyasal Maddeler
Vücudun striknin gibi bazı zehirli kimyasallara karşı gösterdiği reaksiyonlar kasların şiddetli sarsıntı ve spazm geçirmesine neden olur. Bazı hayvanların zehirli toksinleri (yılan, akrep zehiri) de bazı sinirlerin bozulmasına neden olarak aynı etkiyi yapar.

Sakatlıklar ve Bazı Hastalıklar
Bir sakatlık ya da multipl skleroz gibi hastalıklardan dolayı omurilik ya da beyin kas spazmlarına neden olabilir.

Kasların Yorulması ve Fazla Kullanılması
Fazla ve yorucu egzersizler de özellikle zayıf kaslarda spazmlara neden olabilir.

• Yüksek sıcaklıkta ve nemde çalışmak ya da egzersiz yapmak, kan kayıpları ve aşırı miktarda alkol, uyuşturucu ve ilaç kullanmak da kaslarda spazmlara yol açabilmektedir.
• Anjin adı verilen kalp kaslarında görülen spazmlarına kalp kasının yeterli kan alamaması neden olmaktadır. Bu da damar sertliğiyle alakalı bir durumdur ve kalp kası spazmında göğüs bölgesinde zaman zaman boyun kısmına ve omuzlara doğru yayılan ağrılı sıkışmalar görülür. Eğer bu spazmlar 10 dakikadan fazla sürüyorsa kalp krizinin bir işareti olabilir.

Kas Spazmlarının Önlenmesi ve Tedavisi

1. Sıcak Uygulama (Kompres)
Kas spazmı olan bir bölgeye uygulanacak sıcak uygulama (içi sıcak su dolu bir korse kullanılabilir) spazmı gidermek için çok etkilidir. Ya da spazmlı bölgeye nemli bir ısı kaynağıyla 20 dakika kadar uygulama yapın. Nemli ısı kuru ısıya göre daha fazla tercih edilmelidir, çünkü nemli ısı deriyi nemlendirerek kan sirkülasyonunu artırır. Ayrıca sıcak bir duş da aynı olumlu etkileri gösterebilir.

2. Kalsiyum Alımını Artırın
Kalsiyum eksikliği kas spazmlarının önemli bir nedeni olarak bilinir bu nedenle yemeklerde kalsiyum içerikli besin tüketimini artırın. Düşük yağ içeren yoğurt, az yağlı süt ve peynir çok iyi kalsiyum kaynaklarıdır. Vücudumuzdaki asitler de kalsiyum emilimini engelleyebilir bu nedenle domates ve sirke gibi asitli yiyeceklerin tüketiminden vazgeçin. Sağlıklı bir diyet için doktorunuza başvurabilirsiniz.

3. Potasyum Alımını Artırın
Potasyum kaynaklı besinlerin az tüketimi de sık kas spazmlarına neden olabilir. Potasyum eksikliği özellikle de uzun mesafe koşucularında kendini gösterir ve ağrılı kas spazmlarına neden olabilir. Vücudun potasyum depoları uzun mesafe koşularında hızla tüketilir. Bu nedenle potasyum eksikliğiniz varsa potasyum içeriği yüksek besinleri daha fazla tüketmeniz gerekir. Potasyum muz, soya, buğday kepeği, kayısı ve domates gibi besinlerde bol miktarda bulunur.

4. Su ve Sıvı Takviyesi Yapın
Vücutta sıvı eksikliği kas kramplarını tetikleyici bir faktördür. Kas spazmlarını engellemek ve tedavi etmek için bol miktarda su tüketmeniz gereklidir. Amerikan Tıp Enstitüsü erkeklere günlük 3 litre (yaklaşık 13 bardak) kadınlara ise günlük 2.2 litre (yaklaşık 9 bardak) su tüketmelerini önermektedir. Çünkü insan vücudu terledikçe kaybettiği sıvıyı takviye etmek zorundadır. Eğer çok fazla terliyorsanız bu miktarların da üzerinde su tüketmeniz gerekmektedir. Vücudun susuz kalıp kalmadığını belirleyen en iyi gösterge idrar rengidir. İdrar rengi renksiz veya açık sarı ie su ihtiyacınız yok demektir.

5. Masaj
Kas spazmı olan bölgeye 20 dakika boyunca yapılacak bir masaj kas spazmını tedavi eder. Parmaklarla yapılan masaj daha etkilidir.

6. Isınma Egzersizleri
Egzersizlerden önce düzgün ısınma ve gerdirme hareketleri yapılmazsa kas spazmına yakalanma ihtimaliniz yükselir. Kanın vücudun her bölgesinde hareket etmesi gerekir özellikle de spazm görülen yerde. Kas spazmlarına meyilli iseniz örneğin, bu bölgeyi iyi bir şekilde ısıttığınızdan emin olun ve hafif gerdirme hareketleriyle bölgedeki kasların gevşemesini sağlayın. Birçok uygun ısınma hareketleri vardır bunları öğrenerek spor ve egzersizlerden önce yapın.

7. Topikal Kremler
Metilsulfonilmetane içerikli topikal kremler anti-enflamatuar ve analjezik etkileriyle kas spazmı olan bölgeye sürüldüğünde bu bölgeye kan takviyesini hızlandırır ve dokuları yumuşatır.

Uyarı: Birçok kas spazmı ciddi değildir ve yukarıdaki önlem ve tedavi yöntemleri dikkate alınarak çözülebilir. Fakat çok sık kas spazmlarına ve kramplara maruz kalıyorsanız bunlar kan pıhtılaşmasının veya ciddi bir hastalığın habercisi olabilir. Böyle durumlarda mutlaka doktorunuza başvurun.