KOAH Belirtilerini Kontrol Altına Almanın Yolları

KOAH, nefes alma yeteneğinizi etkiler. KOAH’sı olan bazı kişiler günlük aktivitelerini kısıtlamaları gerektiğini fark ederler. Bazı kişiler ise egzersiz bile yapamayacak hâle gelirler. KOAH, önceden keyif aldığınız şeyleri yapmanıza engel olacağından kendinizi kötü hissedebilirsiniz. Yeni hayat tarzınıza uyum sağlarken kendinizi şu şekilde hissedebilirsiniz:

• Üzgün
• Kızgın
• Hüsrana uğramış gibi
• Kaygılı
• Depresif

KOAH’nın sosyal ve duygusal kısımlarını kontrol altına almak, fiziksel belirtilerini kontrol altına almak kadar önemlidir. Fiziksel belirtilerinizi, hayat tarzınızı ve duygularınızı nasıl kontrol altına alacağınızı öğrenin.

Belirtilerinizi kontrol altına almak için atılacak ilk adım fiziksel belirtilerinizin ne olduğunu öğrenmeniz olacaktır. Doktorunuz, size şu tedavi seçeneklerini önerebilir:

• Solunum yolunun etrafındaki kasları rahatlatacak bronkodilatörün kullanılması
• Solunum yolundaki dokulardaki şişliği ve mukus üretimini azaltan kortikostreroidlerin kullanılması
• Alevlenmelere neden olan bakteriyel veya viral enfeksiyonlarla mücadele etmek için antibiyotik kullanılması
• Burnunuzdan ya da maske kullanarak daha fazla oksijen almanızı sağlayacak oksijen tedavisi (Bu durumda gün içinde ya da sürekli olarak oksijen maskesine bağlı olmanız gerekebilir.)
• KOAH belirtilerini kontrol altına almanızı öğretecek, tıbbi olarak gözden geçirilmiş egzersizlerden oluşan akciğer rehabilitasyonu

Belirtilerinizi kontrol altına almayı asla ertelemeyin. Doktora ne kadar çabuk giderseniz ve KOAH teşhisi ne kadar erken konulursa, tedavi de o kadar hızlı başlar. Buna bağlı olarak hastalığın gidişatı da düzelir. Doktorunuzun önerdiği tedavi planını kullanmanız akciğer fonksiyonlarının azalmasını yavaşlatacaktır.

İlaç kullanımının, oksijen terapisinin ve akciğer rehabilitasyonunun dışında doktorunuz hayat tarzınızda değişiklikler yapmanızı önerebilir. Günlük alışkanlıklarınızda değişiklikler yapmanız fiziksel belirtilerinizi azaltmak için çok önemli bir rol oynayabilir:

1.Sigarayı Bırakmak

Sigara içiyorsanız KOAH belirtilerinin daha da kötüleşmesini engellemek için yapabileceğiniz en iyi şey sigarayı bırakmanız olacaktır. Sigarada, solunum yolunu tahriş eden ve akciğer dokularına zarar veren zararlı kimyasallar bulunur. Sigarayı bıraktığınızda nefes alış verişiniz ve ilaçlara karşı tepkileriniz gözle görülebilir bir şekilde düzelir.

Doktorunuz bir plan oluşturmanıza yardımcı olabilir. Bu gibi durumlarda doktorunuz sigarayı bıraktırma programlarını, ilaçları ya da danışmanlıkları tavsiye edebilir.

2.Besleyici Bir Diyet Yapın

Aşırı kilolu ya da zayıf olmak, nefes alma kalitenizi etkileyebilir. KOAH’nız olduğunda nefes almak daha çok enerji harcamanıza neden olabilir. Cleveland Clinic’e göre, nefes almak için kullandığınız kaslar, bu durum olmadan nefes almanızla kıyaslandığında 10 kat daha fazla kalori yakmanıza neden olur. Özellikle aşırı kiloluysanız sağlığınızı desteklemek için gerekli olan kalorileri almanız önemlidir.

Aşırı kiloluysanız kilo vermek, solunum kasları ve diyaframın üzerindeki baskıyı azaltır ve buna bağlı olarak nefes darlığı rahatsızlığınızda düzelme görebilirsiniz. Daha küçük öğünler yemeniz ve fiziksel hareketliliğinizi artırmanız, sağlıklı bir kiloda olmanıza yardımcı olabilir.

3.Hareketli Kalın

Nefes darlığını önlemek için fiziksel hareketleri kısıtlamak cazip gelebilir ancak KOAH’nın kontrol altına alınabilmesi için egzersiz önemlidir. Düzenli egzersiz yapmak akciğerlerinizi, kalbinizi ve kaslarınızı güçlendirir. Böylece daha kolay nefes alırsınız.

Harekete yavaş başlamak önemlidir. Yeni bir egzersize başlamadan önce doktorunuzla konuşmalısınız. Doktorunuza, ne tür aktivitelerin güvenli olduğunu sorabilirsiniz. Bazı teknikler, egzersizi sizin için daha rahat bir hâle getirecektir. Örneğin, yavaş nefes almaya, nefes alırken dudaklarınızı büzmeye ve egzersiz yaparken nefesinizi tutmamaya odaklanmalısınız.

4.Güvenli Bir Çevrede Bulunun

Bazı çevresel faktörler, belirtileri kötüleştirebilir. Belirtilerinizi hafifletmek için aşırı hava kirliliğinin olduğu yerlerden uzak durun. Hava kirliliği; solunum yolundaki tahrişi, öksürüğü ve göğüs sıkışmasını tetikler. Evinizde ve iş yerinizde oluşan zararlı dumanları azaltmak için önlemler alın.

Grip ve soğuk algınlığı gibi bulaşıcı hastalıklardan uzak durmak için de önlemler almalısınız. Ellerinizi düzgünce ve sık sık yıkayın, düzenli olarak grip aşısı yaptırın ve enfeksiyon riskinin yüksek olduğu kalabalık alanlardan uzak durun. Hasta olmak, KOAH belirtilerini kötüleştirebilir.

5.Duygularınızı Kontrol Altına Alın

KOAH belirtilerini kontrol altına almak için yapacağınız düzenlemeler kontrol altına alınması güç bazı duyguları gün yüzüne çıkarabilir. Bu durum, uyurken ya da cinsel yakınlık kurarken sorunlara yol açabilir. Bu hisleriniz üzerinde çalışıp, onlarla nasıl başa çıkılacağını öğrenmek için kendinize vakit ayırmanız önemlidir. Duygularınızı kontrol altına almak için şu adımları takip edin:

• Stresi ve Kaygıyı Azaltın

Stres ve kaygı, nefes darlığı yaşamanıza neden olabilir. Nefes darlığı da daha çok kaygı ve korku yaşamanıza yol açacaktır. Doktorunuz ilaç tedavisi, psikoterapi ya da hem stresi, hem de kaygıyı azaltmak için her ikisinin bir arada kullanımından oluşan bir tedavi yöntemi önerebilir. Stresi ve kaygıyı kontrol altına almak için sağlıklı alışkanlıkları benimsemelisiniz.

Örneğin meditasyon ve nefes egzersizleri yapabilir, sizi üzen stres kaynaklarından uzaklaşabilir ve keyif aldığınız aktivitelerle vakit geçirebilirsiniz.

• Depresyonu Çözmeye Yönelin

Bazı kişiler, KOAH teşhisiyle birlikte hayatlarında oluşan değişiklikler konusunda üzülüp, bunalabilirler. Bu son derece normaldir. Ancak, sık sık ağlıyorsanız ya da düzenli olarak birkaç hafta boyunca üzgün ya da çaresiz hissediyorsanız doktorunuzla konuşmalısınız. Bu durumda, depresyonda olabilirsiniz.

Doktorunuz belirtilerinizi tedavi etmek için hayat tarzınızda değişiklikler yapmanızı, ilaç kullanmanızı ya da terapi görmenizi isteyebilir. Bireysel ya da aile terapisi, teşhise alışılmasına ve durumun anlaşılmasına yardımcı olacaktır.

• Yeterince Uyuyun

KOAH ile ilişkili olan pek çok durum uykunuzu bölebilir. Bu durumlar:

Stres, anksiyete ve diğer duygusal sorunlar

Nefes almanıza engel olacak bir pozisyonda uyumak

• Bazı ilaçların yan etkileri

KOAH ile ilişkili uyku sorunlarını azaltmak için basit adımlar atabilirsiniz. Her gün aynı saatte yatağa gidip, her gün aynı saatte uyanmak için düzenli uyku takvimi oluşturun. Yatağın içinde uyanık bir şekilde uzanmaktansa uyuyamadığınız zamanlarda yataktan kalkıp rahatlatıcı bir şeyler yapın. Örneğin bir kitap ya da dergi okuyabilirsiniz. Gün içinde kestirmeyin, geceleri parlak ışıklara bakmayın ya da yatmadan önceki iki saat içerisinde çok aktif veya sizi uyaran şeyler yapmayın.

KOAH gibi ciddi bir hastalık ile yaşamayı öğrenmek zorlu bir süreç olabilir. Bu durum, rutininizde gerekli ayarlamaları yapmak için sabır ve zaman ister.

Belirtilerinizi, hayatınızdaki alışkanlıkları ve duygularınızı kontrol altına almak için atacağınız adımlar daha aktif ve sizi doyuracak bir hayat yaşamanıza yardımcı olacaktır. Fiziksel belirtilerinizi kontrol altına almak için doktorunuzun size önerdiği tedavi planına bağlı kalmalısınız. Yapabilecekleriniz arasında şunlar bulunur:

• Sigara içiyorsanız sigarayı bırakın.
• Besleyici bir diyet yapın.
• Düzenli egzersiz yapın.
• Hava kirliliğinden ve bulaşıcı hastalıklardan uzak durun.
• Duygusal ihtiyaçlarınızı karşılayacak adımlar atın.

Kaynak: Healthline