KOAH Beslenme Rehberi: Kronik Obstrüktif Akciğer Hastaları için 5 Püf Nokta

1) Yağ Bakımından Zengin, Karbonhidrat Bakımından Fakir Yiyecekler Sizin için En İyisidir

Diyetinizden karbonhidratların azaltılması, karbon dioksit üretiminin azaltılmasını sağlar. Bu durum, KOAH’sı olan kişilerin belirtileri daha kolay kontrol altına almalarını sağlayacaktır.

2003 yılında yapılan bir çalışma ise KOAH’sı olan kişilerin yağlı ve düşük karbonhidratlı diyet yapanların, yüksek karbonhidrat içeren diyetleri uygulayan kişilere göre düzelmeler yaşadığını göstermektedir.

Karbonhidratları azaltsanız bile sağlıklı bir diyette çeşitli yiyecekler olmalıdır. Bu nedenle, diyetinize şunları eklemeye çalışın:

I Protein Bakımından Zengin Yiyecekler

→Yaylım beslenen hayvanın eti, serbest gezen kümes hayvanlarının etleri ve somon, uskumru ve sardalya gibi yağlı balıklardan gelen yüksek protein içeren kaliteli yiyecekler yiyin.

II Kompleks Karbonhidratlar

→Diyetinize karbonhidratları ekleyecekseniz kompleks karbonhidratları eklemeye çalışın. Bu yiyecekler lif açısından zengin olduğundan sindirim sisteminin ve kan şekerinin kontrol edilmesine yardımcı olurlar.

Diyetinize ekleyebileceğiniz karbonhidratlar:

• Bezelye
• Kepekli tahıllar
• Kabuklu patates
• Bakliyatlar
• Kinoa
• Fasulye
• Yulaf
• Arpa

III Taze Ürünler

→Taze meyveler ve sebzeler temel vitaminleri, mineralleri ve lifleri içerir. Bu besinler, vücudunuzu sağlıklı tutmak için gereklidir. Bezelye, patates ve mısır gibi nişasta içermeyen yiyecekler karbonhidrat açısından düşüktür. Bu nedenle, tüm diyetlere dâhil edilebilirler.

→Bazı meyveler ve sebzeler diğerlerinden daha uygundur. Hangi yiyecekleri yememeniz gerektiğini bir sonraki maddede bulabilirsiniz.

IV Potasyum Açısından Zengin Yiyecekler

→Potasyum, akciğer fonksiyonları için çok önemlidir. Potasyum eksikliği, nefes almayla ilgili sorunlara yol açabilir. Daha çok potasyum barındıran yiyecekler yemeye çalışın.

Potasyum içeriği yüksek olan yiyecekler:

• Avokado
• Koyu yeşil yapraklı sebzeler
• Domates
• Kuşkonmaz
• Pancar
• Patates
• Muz
• Portakal

→Doktorunuz diüretik ilaç kullanmanızı istediyse potasyum açısından zengin yiyecekler çok daha faydalı olabilir.

V Sağlıklı Yağlar

→Kızarmış yiyecekler yerine yüksek yağ içeren bir diyeti benimsemeniz ve atıştırmalıklarınızla öğünlerinizde avokado, kuruyemiş, tohumlar, Hindistan cevizi ve Hindistan cevizi yağı, zeytin ve zeytinyağı, yağlı balıklar ve peyniri tercih edin. Bu yiyecekler genel anlamda daha besleyicidir.

2) Neleri Yememeniz Gerektiğini Bilin

Bazı yiyecekler gaza ve şişkinliğe neden olur ya da besin değeri çok azdır. Tüketimini azaltmanız gereken yiyecekler:

I Tuz

→Diyette bulunan çok fazla tuz ya da sodyum vücudun su tutmasına neden olur. Bu ise nefes alma yeteneğinizi etkiler. Masanızdan tuzluğu kaldırın ve yemekleri pişirirken tuz eklemeyin. Yemekleri tatlandırmak için tuz yerine başka baharatlardan faydalananın.

→Tuzun yerine geçebilecek düşük tuzlu ve sodyumlu alternatifler için doktorunuza veya diyetisyeninize danışabilirsiniz. Tuz ve sodyum içeren yiyecekler sağlığınızı olumsuz olarak etkileyebilir.

→Çoğu insanın inandığının aksine, sodyum tuz tüketmekle gelmez. Sodyum, yenilen yiyeceklerin içinde bulunur.

→Satın aldığınız yiyeceklerin ürün etiketlerini kontrol ettiğinizden emin olun. Atıştırmalıklarınızın porsiyon başına 300 miligramdan fazla sodyum içermemesi gerekir. Öğünlerde ise 600 miligramdan fazla sodyum olmamalıdır.

II Bazı Meyveler

→Elma, şeftali ve kayısı gibi çekirdekli meyveler ve kavun içeriklerinde bulunan fermente edilebilir karbonhidratlar yüzünden bazı kişilerde gaza ve şişkinliğe neden olabilir. Bu durum, KOAH’sı olan kişilerde nefes almayla ilgili sorunlara yol açabilir.

→Bu meyveleri tüketmek yerine fermente edilebilirliği düşük olan çilek, böğürtlen gibi orman meyvelerini, ananas ve üzümü tercih edebilirsiniz. Ancak, bu yiyecekleri sadece size ve diyetinizdeki amaçlara uygun olduğu takdirde beslenme düzeninize ekleyebilirsiniz.

III Bazı Sebzeler ve Bakliyatlar

→Şişkinliğe ve gaza neden olduğu bilinen sebze ve bakliyatların uzun bir listesi vardır. Önemli olan vücudunuzun nasıl çalıştığıdır.

Aşağıdaki yiyecekleri tüketirken dikkat etmek isteyebilirsiniz. Ancak, bu yiyecekleri yediğinizde herhangi bir sorun yaşamıyorsanız yemeye devam edebilirsiniz:

• Fasulye
• Brüksel lahanası
• Lahana
• Karnabahar
• Mısır
• Pırasa
• Bazı bakliyatlar
• Soğan
• Bezelye

→Soya fasulyesi de gaza neden olabilir.

IV Süt Ürünleri

→Bazı kişilerde süt veya peynir gibi süt ürünlerinin balgamı yoğunlaştırır. Ancak, süt ürünlerini tüketmeye devam ederseniz balgamla ilgili sorunlarınız kötüleşmez.

V Çikolata

→Çikolata kafein içerir ve kafein ilaçların etki etme şeklini değiştirebilir. Kafein tüketiminin ilaçlarınızı nasıl etkilediğini ve ne kadar kafein tüketebileceğinizi doktorunuzdan öğrenebilirsiniz.

VI Kızarmış Yiyecekler

→Kızarmış ve yağlı yiyecekler gaza ve sindirim sorunlarına yol açabilir. Çok baharatlı yiyecekler de rahatsızlığa neden olarak nefes almanıza engel olurlar. Mümkün oldukça bu yiyeceklerden uzak durmalısınız.

3) İçtiğiniz Şeylere Dikkat Etmeyi Unutmayın

4) Kilonuza Dikkat Edin

I Aşırı Kiloluysanız

→Aşırı kilolu olduğunuzda kalbiniz ve akciğerleriniz zorlanarak çalışır ve nefes almanızı daha güç bir hâle getirir. Vücudunuzda fazla kilonun olması oksijen alımını artırır.

→Doktorunuz ya da diyetisyeniniz beslenme planına bağlı kalarak sağlıklı kilonuza nasıl ulaşacağınızı anlatabilir.

II Aşırı Zayıfsanız

→KOAH’nın iştah kaybı, depresyon ya da kendini iyi hissetmeme gibi bazı belirtileri aşırı zayıf olmanıza neden olabilir. Aşırı zayıf olduğunuzda kendinizi zayıf ve yorgun hissedebilirsiniz ya da enfeksiyonlara karşı daha korumasız olabilirsiniz.

→KOAH, nefes alırken daha çok enerji harcamanıza neden olur. Cleveland Clinic’e göre, KOAH’sı olan biri KOAH’sı olmayan birine göre nefes alırken 10 kat daha fazla kalori yakar.

Aşırı zayıfsanız diyetinize sağlıklı ve yüksek kalorili yiyecekler eklemelisiniz. Market listenize şu yiyecekleri de ekleyin:

• Süt
• Yumurta
• Yulaf, kinoa ve fasulye
• Peynir
• Avokado
• Kuruyemiş ve kuruyemişlerden yapılan ezmeler
• Yağ
• Granola

5) Yemekler için Hazırlık Yapın

Aşırı zayıfsanız yemek saatlerinde yaptığınız hazırlıkları kolaylaştırmak ve iştahınızı artırmak için şu önerileri takip ederek sağlıklı beslenme programına bağlı kalın:

I Küçük Öğünler Yiyin

→Günde üç büyük öğün yemek yerine beş ya da altı küçük öğün yiyin. Daha küçük öğünler yemeniz midenizi çok fazla doldurmanızı engeller ve akciğerlerinizin genişlemesi için daha fazla alanları olmasına müsaade eder. Böylece daha kolay nefes alabilirsiniz.

II Kahvaltınızı Erken Yapın

→Günün ilk öğününü erken saatlerde yemeye çalışın. Bunu yapmanız, günün geri kalanında enerji seviyenizi yükseltecektir.

III Çabuk ve Kolay Hazırlanacak Yiyecekleri Tercih Edin

→Çabuk ve kolay hazırlanacak yiyecekleri tercih etmeniz enerjinizi harcamanızı engelleyecektir. Yemeklerinizi oturarak hazırlayın böylece kendinizi çok yorgun hissetmezsiniz. Gerekli görürseniz ailenizden ve arkadaşlarınızdan yardım isteyebilirsiniz. Eve yemek siparişi de verebilirsiniz.

IV Rahat Edin

→Yemek yerken sırtı destekleyen bir sandalyede oturun. Böylece yemek yerken akciğerleriniz üzerinde çok fazla baskı oluşturmamış olursunuz.

V Fazla Yemek Pişirin

→Yemek pişirirken büyük porsiyonlar pişirin. Böylece arta kalan yiyecekleri dolaba kaldırabilir veya dondurabilirsiniz. Bunu yapmanız, yorgun olduğunuz zamanlarda kolayca besleyici yiyecekler yemenizi sağlayacaktır.

Kaynak: Healthline