KOAH Hastalığının Tarihi

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, KOAH’nın ABD’deki ölüm nedenleri arasında 3. sırada olduğunu belirtiyor. Dünya Sağlık Örgütü, KOAH’nın 2030 yılına kadar dünya genelinde ölüm nedenleri arasında 3. sıraya yükseleceğini düşünüyor. 2014 yılı itibariyle Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’ne göre Amerika’daki 15.7 milyon kişide KOAH olduğu raporlanmıştır.

KOAH, yeni bir hastalık değildir. Doktorlar geçmişte şu an KOAH olarak bildiğimiz hastalığı tanımlamak için farklı terimler kullanmışlardır. 1679 yılında İsveçli bir doktor olan TheophileBonet bu hastalığı “geniş kapsamlı lupus” olarak tanımlamıştır. 1769 yılında İtalyan bir anatomi uzmanı olan Giovanni Morgagni 19 adet “tumturaklı lupus” vakası raporlamıştır.

1814 yılında İngiliz bir doktor olan Charles Bahdam, kronik bronşiti engelleyici bir sağlık sorunu ve KOAH’nın bir parçası olarak tanımlamıştır. Badham, KOAH’nın neden olduğu sürekli öksürük ve aşırı mukusun olduğu durumu “nezle” olarak tanımlayan ilk kişidir.

1821 yılında stetoskopun mucidi RenéLaënnec, amfizemi KOAH’nın bir başka bileşeni olarak tanımlamıştır.

1800’lü yıllarda sigara yaygın olarak içilmezdi. Bu nedenle, Laënnec hava kirliliği ve genetik faktör gibi çevresel etkenleri KOAH’nın gelişmesindeki esas neden olarak tanımladı. Günümüzde ise sigara içmek KOAH’ya yol açan nedenlerden biridir.

1846 yılında, John Hutchinson akciğer kapasitesini ölçmek için kullanılan spirometreyi icat etti. Solunum cihazının öncüsü olan Robert Tiffeneau bu icattan 100 yıl önce KOAH’yı teşhis etmek için karmaşık bir cihaz icat etti. Spirometre günümüzde KOAH’yı teşhis etmek için hâlâ kullanılan bir cihazdır.

1959 yılında Ciba Sempozyumu’nda toplanan sağlık uzmanları günümüzde KOAH’nın tanımı ve teşhisi için kullandığımız bileşenlerin belirlenmesine yardımcı olmuşlardır.

Geçmişte KOAH, kronik solunum engeli ve kronik engelleyici akciğer hastalığı olarak isimlendirilmekteydi. Dr. William Briscoe ise kronik obstrüktifpulmoner hastalık terimini 9. Aspen Amfizem Konferansı’nda Haziran 1965’te ilk kez kullanan kişidir.

1976 yılında hayatını KOAH çalışmalarına adayan bir doktor olan Charles Fletcher “Kronik Bronşit ve Amfizemin Tarihi” adlı kitabında sigara içmekle bu hastalığı ilişkilendirmiştir. KOAH’yı inceleyen meslektaşlarıyla birlikte Fletcher sigaranın bırakılmasının KOAH’nın ilerleyişini yavaşlattığını ve sigaraya devam etmenin hastalığı hızlandırdığını bulmuştur.

Fletcher’ın çalışmaları günümüzdeki KOAH hastalarında sigarayı bıraktırma eğitiminin bilimsel temelini oluşturmaktadır.

Yakın zamanlara kadar KOAH için yaygın olarak kullanılan iki tedavi de mevcut değildi. Geçmişte, oksijen tedavisi ve steroid tedavisi KOAH’sı olan kişiler için tehlikeli görülürdü. Hastaların egzersiz yapmaları, kalbe daha fazla yük bindireceği düşünüldüğünden istenmezdi.

İnhalerlar ve tıbbi solunum cihazları 1960’ların başlarında geliştirildi. Akciğer rehabilitasyonu ve KOAH’sı olan kişiler için evde bakım anlayışı 9. Aspen Amfizem Konferansı’nda ortaya çıktı.

Oksijen tedavisi, ilk olarak 1960’lı yılların ortasında Denver’daki Colorado Üniversitesi Tıp Merkezi’nde denendi ve daha sonra 1980’li yıllarda geliştirildi. Günümüzde uzun süreli oksijen tedavileri KOAH’nın ilerleyişini değiştirmek için etkili olduğu bilinen tek tedavi yöntemidir.

1990’lı yıllarda KOAH’nın belirtilerini kontrol altına almak ve akciğer fonksiyonlarını düzeltmek için ilaç kullanılmaya başlandı. Sigarayı bırakma ve solunum yolunun temizlenmesi anlamına gelen KOAH eğitimi, hastanın kendine bakımı konusunda birincil odak oldu.

Bugün, sağlıklı yaşam alışkanlıklarının KOAH’sı olan kişilerin belirtilerini kontrol altına almaya ve düzeltmeye yardımcı olduğu bilinmektedir. Sağlık uzmanları KOAH rehabilitasyon programında diyetin ve egzersizin önemini vurgulamaktadırlar.

Yıllardır doktorlar KOAH’nın nedenlerini, teşhis edilme şeklini ve ilerleyişini anlamamıza yardımcı olmak için pek çok şey yaptılar. KOAH ne kadar erken teşhis edilirse, hastalığın gidişatı da o kadar iyi olacaktır.

KOAH’nın bir çaresi olmasa da belirtileri kontrol altına alınabilir ve bu hastalığı yaşayan kişilerin hayat kaliteleri gelişebilir.

Kaynak: Healthline