KOAH ve Yüksek İrtifa

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), nefes almayı zorlaştıran bir tür akciğer hastalığıdır. Bu durum tipik olarak sigara dumanı veya hava kirliliği gibi akciğer irritanlarına uzun süre maruz kalmadan kaynaklanır.

KOAH’lı kişiler genellikle nefes darlığı, hırıltılı solunum ve öksürük belirtileri yaşarlar.

KOAH’ınız varsa ve seyahat etmekten hoşlanıyorsanız, yüksek irtifanın KOAH semptomlarını daha da kötüleştirebileceğini zaten biliyor olabilirsiniz. Daha yükseklerde vücudunuzun deniz seviyesine yakın yüksekliklerde olduğu gibi aynı miktarda oksijen almak için daha fazla çalışması gerekir.

Bu akciğerlerinizi gerer ve nefes almayı zorlaştırır. Yüksek rakımlarada nefes almak, özellikle KOAH ve yüksek tansiyon, kalp hastalığı veya diyabet gibi başka bir durumunuz varsa zor olabilir .

Yüksek irtifa koşullarına birkaç günden fazla maruz kalmak da kalbi ve böbrekleri etkileyebilir.

KOAH belirtilerinizin şiddetine bağlı olarak solunumunuzu yüksek irtifada, özellikle de 5,000 metrenin üzerinde olan oksijenle takviye etmeniz gerekebilir. Böylece oksijen eksikliğinin önlenmesine yardımcı olabilir.

Ticari havayolu uçuşlarındaki standart hava basıncı deniz seviyesinin üstünde 1500 ila 2400 metredekine eşittir. Yanınızda ek oksijen bulundurmanız gerekiyorsa, uçuşunuzdan önce havayolu şirketi ile düzenlemeler yapmanız gerekecektir.

Yüksek İrtifa Nedir?

⇒Daha yüksek rakımdaki hava daha soğuk, daha az yoğun ve daha az oksijen molekülü içerir. Bu, alçak irtifalarda olduğu gibi aynı miktarda oksijen almak için daha fazla nefes almanız gerektiği anlamına gelir. Yükseklik ne kadar yüksekse, daha zor nefes alır.

⇒Cleveland Kliniği’ne göre, deniz seviyesinin üzerindeki yükseklikler şu şekilde sınıflandırılmıştır:

yüksek irtifa: 8,000 ila 12,000 feet (2,438 ila 3,658 metre)
çok yüksek irtifa: 12.000 ila 18.000 feet (3,658 ila 5,486 metre)
aşırı irtifa: 18.000 feet veya 5.486 metreden büyük

Yükseklik Hastalığı Nedir?

⇒Yüksek irtifalarda hava kalitesindeki değişikliklere uyum sırasında yükselme hastalığı olarak da bilinen akut dağ hastalığı sorunu gelişebilir. En çok deniz seviyesinden yaklaşık 8,000 feet veya 2,438 metre yükseklikte meydana gelir.

⇒İrtifa hastalığı KOAH’ı olmayan kişileri de etkileyebilir, ancak KOAH veya başka bir tür akciğer rahatsızlığı olan kişilerde daha şiddetli olabilir. Fiziksel olarak kendilerini zorlayan kişilerde de yüksek irtifa hastalığına yakalanma olasılığı daha yüksektir.

⇒İrtifa hastalığı hafif ila şiddetli olabilir. Erken belirtileri şunları içerebilir:

nefes darlığı
baş dönmesi
yorgunluk
baş dönmesi
baş ağrısı
mide bulantısı
kusma
hızlı nabız veya kalp atışı

⇒İrtifa hastalığı olan kişiler daha yüksek seviyelerde kaldıklarında semptomlar daha şiddetli hale gelebilir ve akciğerleri, kalbi ve sinir sistemini etkileyebilir. Bu olduğunda belirtiler ortaya çıkabilir:

kafa karışıklığı
kan birikmesi
öksürme
göğüste sıkışma
bilinç azalması
oksijen eksikliği nedeniyle solgunluk veya cilt renk değişikliği

⇒Ek oksijen olmadan irtifa hastalığı yüksek irtifa, serebral ödem (HACE) veya yüksek irtifa pulmoner ödem (HAPE) gibi tehlikeli koşullara yol açabilir.

⇒HACE akciğerlerde çok fazla sıvı biriktiğinde, HAPE beyinde sıvı birikmesi veya şişme nedeniyle gelişebilir.

⇒KOAH’lı kişiler uzun uçak seferleri sırasında veya dağlara yaptıkları yolculuklarda her zaman ek oksijen getirmelidirler. Bu irtifa hastalığının gelişmesini engelleyebilir ve KOAH semptomlarının daha şiddetli olmasını önleyebilir.

Doktorunuzla Ne Zaman Konuşmalısınız?

⇒Seyahat etmeden önce yolculuğunuzun KOAH belirtilerinizi nasıl etkileyebileceğini tartışmak için doktorunuzla görüşmeniz önemlidir. Doktorunuz rakım hastalığının nefes almayı nasıl etkileyeceğini ve nasıl daha iyi hazırlanabileceğinizi açıklayabilir.

⇒Seyahatleriniz sırasında ilaveten ek ilaçlar almanızı veya yanınızda oksijeni beraberinizde getirmenizi söylerler.

⇒KOAH semptomlarınızın yüksek irtifa koşullarında şiddetli hale gelebileceğinden endişe ediyorsanız, doktorunuza yüksek irtifa hipoksi ölçümü yapmasını isteyin. Bu test daha yüksek rakımlardakilere benzeyecek şekilde simüle edilen oksijen düzeyinde nefesinizi değerlendirecektir.

KOAH’lı Kişiler Yüksek İrtifa Alanlarına Taşınabilir Mi?

⇒Genel olarak KOAH hastaları için deniz seviyesine yakın şehirlerde veya kasabalarda yaşamak en iyisidir. Hava yüksek irtifalarda incelir ve nefes almayı daha da zorlaştırır. Bu özellikle KOAH hastaları için etkilidir.

⇒Akciğerlerine süzülen ve zamanla diğer sağlık koşullarına yol açabilen akciğerlerine yeterince hava almak için daha fazla çaba göstermeleri gerekir.

⇒Doktorlar genellikle yüksek irtifa bölgelerine taşınılmasına karşı çıkarlar. Çoğunlukla KOAH hastaları için düşük yaşam kalitesi anlamına gelir. Ancak yüksek rakımın KOAH semptomları üzerindeki etkileri kişiden kişiye değişebilir.

⇒Yüksek bir şehirde bir şehre veya kasabaya kalıcı olarak yerleşmeyi düşünüyorsanız doktorunuzla konuşun. Böyle bir hareketin risklerini ve KOAH semptomlarınız üzerindeki etkisini tartışabilirsiniz.

Kaynak: Healthline