KOAH’da Yaşam Süresi ve Hastalığın İlerleyişi

→Yıllardır araştırmacılar, KOAH’sı olan kişilerin sağlık durumunu değerlendirmek için farklı yöntemler geliştirmektedirler. Şu an en yaygın şekilde kullanılan yöntem, spirometre akciğer fonksiyon testi sonuçları ile kişinin belirtilerini bir araya getirmektedir. Bu sonuçlar, hastanın geriye kalan ömrünü ve KOAH için uygun tedavinin belirlenmesine karar vermektedir.

→Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı için Global İnsiyatif (GOLD), KOAH’yı sınıflandırmak için en çok kullanılan sistemdir. GOLD, KOAH’sı olan kişiler için bakım sağlayan doktorlar için düzenli olarak prosedürleri ve genel kuralları güncelleyen uluslararası sağlık uzmanlarından oluşan bir gruptur.

→Doktorlar, GOLD sistemini kullanarak KOAH’sı olan kişilerde hastalığı sınıflandırırlar. Sınıflandırma, hastalığın ciddiyetini ölçmenin bir yoludur. Bu yöntem, zorlu ekspirasyon volümü (FEV1) denilen ve kişinin bir saniye içinde mümkün olduğunca güçlü üflemesini gerektiren ve KOAH’nın ciddiyetinin anlaşılması için yapılan bir testtir.

→FEV1 için oluşturulan en son kurallar, değerlendirmenin bir parçasıdır. FEV1 skorunun yanı sıra GOLD puanı da alırsınız.

Aşamalar şu şekilde belirlenir:

→Değerlendirmenin ikinci aşaması, solunum güçlüğü gibi belirtilere dayanır ve hastalığın şiddeti ile derecesine göre hastaneye yatırılma gerekli görülebilir.

→Bu kriterlerin dışında KOAH A,B,C ve D gibi 4 gruptan birine ait olabilir.

→Hiç alevlenme yaşamayan bir kişi ya da hastaneye yatırılmayan biri geçmiş yıllarda A veya B grubunda olabilir. Bu durum, nefes almayla ilgili belirtilerin değerlendirilmesine de bağlıdır. Daha çok belirti yaşayan kişiler B grubunda olurken daha az belirti yaşayan kişiler ise A grubunda olabilir.

→En az bir alevlenme yaşayan kişilerin hastanede yatırılması gerekebilirken, en az iki alevlenme yaşayan ya da geçmişte hiçbir şekilde hastaneye yatırılmamış kişiler C ya da D grubunda olabilir. Nefes alma belirtileri daha çok olan kişiler D grubunda olurken, daha az belirti gösterenler C grubunda olabilir.

→Yeni kurallar altında GOLD skoru 4. Derece olan kişiler yani D grubundakiler en ciddi KOAH sınıfındadırlar. Teknik olarak bu kişilerin GOLD 1. Derece, A grubunda olan kişilere göre beklenen yaşam süreleri daha kısadır.

→KOAH durumunun ve yaşam süresinin belirlenmesi için FEV1’den başka kullanılan değerlendirme yöntemlerinden biri de BODE indeksidir.

BODE’nin açılımı şunları ifade etmektedir:

• Vücut kitle indeksi
• Solunum yolundaki engel
• Solunum güçlüğü
• Egzersiz kapasitesi

→BODE, KOAH’nın hayatınızı nasıl etkileyeceğine dair bir fikir verecektir. BODE indeksi bazı doktorlar tarafından kullanılsa da, araştırmacılar hastalıkla ilgili daha çok bilgi edindikçe bu indeksin değeri azalabilir.

1 Vücut Kitle İndeksi

Vücut kitle indeksi, boy kilo oranına bağlı olup kişinin aşırı kilolu veya obez olduğuna karar verilmesinde kullanılır. Vücut kitle indeksi bir kişinin aşırı zayıf olduğuna karar vermek için de kullanılabilir. KOAH’sı olan kişiler çok zayıf olup dışarıdan bakıldığında sağlıksız durabilirler.

2 Solunum Yolundaki Engel

Bu durum GOLD sisteminde olduğu gibi FEV1’i ifade etmektedir.

3 Solunum Güçlüğü

Daha önceden yapılmış çalışmalar nefes almada güçlük yaşanmasının KOAH’nın gidişatını etkilediğini göstermektedir.

4 Egzersiz Kapasitesi

Bu test, egzersizi ne kadar tolere edebildiğinizi ölçer. Genellikle 6 dakikalık yürüyüş testi olarak da bilinir.

→KOAH, sistemik bir iltihaplanmadır. Kan testi, bu iltihaplanmanın belli belirtilerinin anlaşılmasına yardımcı olabilir.

→Uluslararası Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Dergisi’nde yayınlanan araştırmalara göre nötrofil lenfosit oranı ve eozinofil bazofil oranı KOAH’nın ciddiyetini önemli ölçüde gösterir. Bu makalede, rutin kan testinin KOAH’nın işaretçilerini ölçtüğü belirtilmiştir. Ayrıca, nötrofil lenfosit oranı beklenen yaşam süresini belirlemek için çok yardımcı olabilir.

→KOAH ya da kanser gibi her ciddi hastalıkta olduğu gibi muhtemel yaşam süresi büyük oranda hastalığın ciddiyetine ya da aşamasına bağlıdır.

Eskiden sigara kullanan kişilerde yaşam süresi şu şekilde kısalmaktadır:

Hiç sigara içmeyen kişiler için yaşam süresi şu şekilde kısalmaktadır:

Eskiden sigara kullanan veya hiç sigara içmeyen kişilerin 0. Aşama ile 1. Aşamadaki kişilere göre yaşam süreleri arasındaki fark, sigara içenlerle bu gruptakilerin arasındaki farka göre çok önemli boyutta değildir.

→Yaşam süresini belirlemek için kullanılan bu yöntemlerin sonucu nedir? KOAH’nın ilerleyişini ne kadar durdurabilirseniz o kadar iyi olur.

→Hastalığın ilerleyişini durdurmanın en iyi yolu, sigara içiyorsanız sigarayı bırakmanız olacaktır. Ayrıca, pasif içicilikten ve hava kirliliği, toz ve kimyasallar gibi maddelerden de uzak durmalısınız.

→Çok zayıfsanız iyi beslenme ile ve besin alımını artıracak küçük ancak sık sık yemek yemek gibi tekniklerle sağlıklı bir kiloya gelmelisiniz. Dudaklarınızı büzerek nefes almak gibi egzersizlerle nefes alış verişinizi geliştirin.

→Akciğer rehabilitasyon programına da katılmak isteyebilirsiniz. Bu programda egzersizler, nefes alma teknikleri ve sağlığınızı geliştirecek diğer stratejileri öğrenebilirsiniz.

→Egzersiz ve fiziksel hareketlilik nefes alma sorunu yaşarken zor olabilse de akciğerlerinizin ve vücudunuzun geri kalanının sağlığı için yapabileceğiniz en iyi şey budur.

→Egzersiz yapmak için güvenli bir yol öğrenmek istiyorsanız doktorunuzla görüşebilirsiniz. Nefes alma sorunlarının uyarıcı işaretlerini ve ufak alevlenmeler sırasında ne yapabileceğinizi doktorunuzdan öğrenin. Doktorunuzun tavsiye edeceği KOAH tedavilerine harfiyen uymalısınız.

→Sağlık durumunuzu geliştirmek, hayat kalitenizi artırıp daha uzun yaşamanızı sağlayabilir.

KOAH Amerika’da ölüm nedenleri arasında 3. sırada yer almaktadır.

Amerika Akciğer Derneği’ne göre

Kaynak: Healthline