Kolesterol Düşürücü İlaçlar

Kolesterol kanda bulunan bir yağdır. Karaciğer tarafından üretilir ve et, kümes hayvanları ve tam yağlı süt ürünleri gibi hayvansal kaynaklardan elde edilen gıdalarda bulunur. Vücudun organların büyümesini ve düzgün çalışmasını sağlamak için biraz kolesterole ihtiyacı vardır. Bununla birlikte kandaki çok fazla kolesterol arterleri tıkayabilir ve ciddi sağlık durumlarına yol açabilir.

İki ana kolesterol türü vardır: yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) ve düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL). HDL kolesterol “iyi” kolesterol tipi olarak kabul edilir. Kolesterolü kan hücrelerinden çıkarmaya yardımcı olur ve idrar yoluyla vücuttan atıldığı karaciğere geri taşır. Öte yandan LDL, “kötü” kolesterol tipi olarak kabul edilir. Bu kolestrol kan damarlarına yapışabilir ve kan akışını engelleyebilir. Bu tıkanıklık kalbi gerekenden daha fazla zorlar. Yüksek LDL seviyelerine sahip insanlar bu nedenle yüksek kalp hastalığı, kalp krizi ve inme riski altındadır. Bu yüzden kandaki LDL miktarını azaltmanın önemi kritiktir.

Sağlıklı beslenme tercihleri ve egzersiz yapmak genellikle kolesterolü düzeltmenin ilk adımıdır. Bununla birlikte diyet ve yaşam tarzı düzenlemeleri sadece bazıları için etkisiz olabilir. Bu durumlarda doktorlar LDL kolesterolünü düşüren ya da HDL kolesterolünü yükselten ilaçlar kullanmasını tavsiye edebilirler. Yüksek kolesterolü tedavi etmek için kullanılabilecek bazı ilaçların bir dökümü aşağıdadır.

1.Statinler
Statinler karaciğerde kolesterol üretimini azaltır ve kan damarlarından fazla kolesterolü çıkarmaya yardımcı olur. Statinler LDL kolesterol seviyelerini düşürmede çok etkili iken, HDL kolesterol düzeylerini hafifçe artırırlar. Statin örnekleri şunları içerir:

atorvastatin (Lipitor)

fluvastatin (Lescol)

lovastatin (Altoprev ve Mevacor)

pitavastatin (Livalo)

pravastatin (Pravachol)

rosuvastatin Kalsiyum (Crestor)

simvastatin (Zocor)

Karaciğer hastalığınız varsa veya hamileyseniz statin almaktan kaçının. Ayrıca bu ilacı kullanırken greyfurt suyu içmekten kaçınmalısınız.

Statinlerin yan etkileri şunlardır:

kabızlık

ishal

baş dönmesi

gaz

baş ağrısı

mide rahatsızlığı

kas ağrısı

Statinler diğer kolesterol düşürücü ilaçları birleştiren ilaçlarda da bulunabilir. Bunlar şunları içerir:

niacin ile lovastatin (Advicor)

ezetimibe ile simvastatin (Vytorin)

amlodipin ile atorvastatin (Caduet)

Hamileyseniz veya emziriyorsanız veya karaciğer hastalığınız varsa Vytorin veya Advicor’u kullanmamalısınız. Statinler gibi, bu kombinasyon ilaçlarını alırken greyfurt suyu içmeyin. Yan etkiler şunları içerebilir:

baş ağrısı

mide rahatsızlığı

yüz ve boyunda kızarıklık

kalp çarpıntısı

terlemek

titreme

2.Safra-Asit Bağlama Reçineleri

Reçineler vücudun LDL kolesterolü atmasına yardımcı olur. Vücudunuz sindirim sürecinde kullanılan safra oluşturmak için kolesterol kullanır. Adından da anlaşılacağı gibi bu ilaç sınıfı safraya bağlanır. Bu safranın sindirim sırasında emilmesini önler. Vücut daha fazla kolesterole daha fazla safra yaparak tepki verir. Daha fazla safra vücudun kullandığı daha fazla kolesterol demektir. Bu kan dolaşımınızdaki kolesterol miktarını azaltır. Safra asit bağlayıcı reçinelerin örnekleri şunlardır:

kolestiramin (Locholest, Prevalite ve Questran)

colesevelam (Welchol)

colestipol (Colestid)

Karaciğer veya safra kesesi sorunları olan kişiler bu ilaçları kullanmaktan kaçınmalıdır. Yan etkiler şunları içerebilir:

kabızlık

gaz

mide ekşimesi

hazımsızlık

mide bulantısı

3.Seçici Kolesterol Absorpsiyon İnhibitörleri
Seçici kolesterol emilim inhibitörleri bağırsakların emilimini engelleyerek LDL kolesterolünün daha düşük olmasına yardımcı olur. HDL kolesterolü artırmada da mütevazı bir etkisi olabilir. Bu sınıfın ilk ilacı olan ezetimibe (Zetia) ilk olarak 2002 yılında onaylanmıştır. Karaciğer hastalığı olan kişiler bu tür ilaçları almamalıdır. Yan etkiler şunları içerebilir:

karın ağrısı

yorgunluk

eklem ağrısı

ishal

baş dönmesi

baş ağrısı

boğaz ağrısı

burun akması

hapşırma

4.Fibratlar
Fibratlar tek başlarına veya başka ilaçlarla kombinasyon halinde kullanılabilir. Trigliseritleri düşürerek ve HDL kolesterolü yükselterek kolesterolü geliştirmeye yardımcı olurlar. Fibrat örnekleri şunları içerir:

klofibrat (Atromid-S)

gemfibrozil (Lopid)

fenofibrat (Antara, Lofibra ve Triglide)

Böbrek sorunları, safra kesesi hastalığı veya karaciğer hastalığı olan kişiler fibrat kullanmamalıdır. Yan etkiler şunları içerebilir:

kabızlık

ishal

baş dönmesi

baş ağrısı

karın ağrısı

Not: Statinler ile beraber alındığında fibratlar ,kas problemleri olasılığını artırabilir.

5.Omega-3 Yağ Asidi (Balık Yağı)

6.Niasin (Nikotinik Asit)
Aynı zamanda vitamin B-3 olarak da bilinen ve reçete mukavemeti olan niasin HDL’yi artırarak ve LDL ve trigliserit seviyelerini düşürerek kolesterolü geliştirmeye yardımcı olabilir. Statinlerle birlikte kullanıldığında niasin, HDL seviyelerini %30 veya daha fazla artırabilir. Reçetesiz niasin alabilmenize rağmen reçetesiz dozlar yüksek kolesterol tedavisinde etkili değildir. Yan etkilerden dolayı niasin, genellikle statin tedavisine tahammül edemeyenler için ayrılmıştır. Reçete dayanımlı niasin örnekleri şunları içerir:

Niacor

Niaspan

Slo-Niasin

Şeker hastalığı kan şekeri seviyelerini artırabileceğinden diyabetli kişiler niasin almaktan kaçınmalıdır. Diğer yan etkiler şunları içerebilir:

yüz ve boyun kızarma

mide bulantısı

kusma

ishal

sarılık (gözlerin ya da cildin sararması)

artan karaciğer enzimi seviyeleri (kan testi ile bulunur)

peptik ülserler

kaşıntı

bacaklarda ve ayaklarda karıncalanma hissi

7.PCSK9 İnhibitörleri
PCSK9 inhibitörleri, bir tür biyolojik ilaç olan monoklonal antikorlardır. Bu ilaçlar yüksek kolesterolü olan kişileri tedavi etmek için kullanılan yeni bir ilaç sınıfıdır. Proprotein konvertaz subtilisin kexin 9 adlı proteini hedefleyerek ve inaktive ederek kolesterolü düşürmeye yardımcı olurlar. Bu özel protein, LDL kolesterolü kandan alan karaciğer üzerindeki reseptör sayısını azaltır. PCSK9 bir PCSK9 inhibitörü tarafından devre dışı bırakıldığında, LDL kolesterolü kandan yok etmek için daha fazla reseptör yaratır. Sonuç olarak kolesterol seviyesi düşer. Bu ilaçlar ailesel hiperkolesterolemi gibi en şiddetli yüksek kolesterol koşulları için diğer tedavilere eklenir.

2015 yılında ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ilk PCSK9 inhibitörlerini onayladı: Praluent (alirocumab) ve Repatha (evolocumab). Her ikisi de, diğer ilaçları kullanarak kolesterolünü düşüremeyen kişileri tedavi etmek için kullanılabilecek enjeksiyonlardı. Çalışmalar PCSK9 inhibitörlerinin kolesterol seviyelerini düşürmede ve genel sağlığı iyileştirmede çok etkili olduğunu göstermektedir.

Bununla birlikte, tüm ilaçlar gibi PCSK9 inhibitörlerinin dezavantajları vardır. Hem Praluent hem de Repatha’nın her 2 ila 4 haftada bir enjekte edilmesi gerekiyor. Bu birçok insan için rahatsız edici olabilir. Bu ilaçlar oldukça pahalıdır da, resmî tahminlere gore bir yıllık değer 120 bin $’a varabilmektedir. PCSK9 inhibitörleri ayrıca bazı kişilerde yan etkilere neden olabilir: enjeksiyon yerinde kaşıntı, şişme, ağrı veya morarma

sırt ağrısı

kafa karışıklığı

odaklanma zorluğu

soğuk algınlığı

grip

döküntü ve kurdeşen gibi alerjik reaksiyonlar

Sonuç

⇒Çoğu ilaç ciddi yan etkilere neden olmadan kolesterolü düşürebilir. Ancak her ilacın etkinliği kişiden kişiye değişir. Sizin ve doktorunuzun hangi ilaç sınıfının sizin için uygun olduğunu belirlemeniz gerekir. Bazı ilaçlar, kolesterol düşürücü ilaçların etkinliğini etkileyebileceğinden, aldığınız diğer ilaçları doktorunuza bildirdiğinizden emin olun.

⇒Reçetenizi aldıktan sonra, ilacınızı tam olarak belirtildiği gibi almanız önemlidir. Herhangi bir yan etki yaşarsanız doktorunuza bildirin. Doktorunuz sizi başka bir ilaca yönlendirebilir veya dozunuzu azaltabilir. Doktorunuz size talimat vermediği sürece ilacınızı almayı asla bırakmayın.

Kaynak: Healthline