Kreatinin Nedir? Düşüklüğü Neyi İfade Ediyor?

İnsan vücudu metabolizmanın tüm aktivitelerini belli bir sistematik düzen içinde gerçekleştirir. Vücutta bulunan organ ya da sistemlerin birindeki aksaklık diğer organları yada metabolizmayı olumsuz etkileyerek hastalık oluşturur. Uzmanlar, metabolizmada aksaklık olup olmadığını metabolizmanın işleyişi sonucu üretilen ve vücuttan idrarla atılan bileşenlerin seviyesini değerlendirerek anlarlar. Sağlıklı metabolizmada bu atıklar belli değerlerdedir. İşte kreatinin adı verilen bu atıklardan idrar ile atılanlar böbreklerin işleyişinin göstergesidir.

Böbrekler, kreatininin tekrar emilimine gerek duymadan idrar ile dışarı atarlar. İşte bu işleyişin sonucu olarak, idrar ve kandaki kreatinin değerleri böbrek fonksiyonunun da göstergesidir.

• Yetişkin (Erkek): 0.6-1.2 miligram/desilitre
• Yetişkin (Kadın): 0.5-1.1 miligram/desilitre
• Bebek: 0.2-1.2 miligram/desilitre
• Ergen: 0.5-1.0 miligram/desilitre
• Tek Böbrekli İnsan: 1.8-1.9 miligram/desilitre

Kreatinin değerlerinin düşüklüğü böbrek fonksiyonunun sağlıklı işleyişini gösterdiği için, bu değerlerin düşüklüğü herhangi bir hastalık ya da olumsuzlukla ilişkilendirilmez. Ancak, vücudumuzdaki doku ve sistemler bir etkileşim içerisinde olduğu için, kreatinin değerlerinin uzun bir dönemdeki iniş çıkışlarının gözlemlenmesi gerekir.

1)  Yaş

Serum kreatinin değerlerinin düşüklüğü ileri yaşlarda ortaya çıkar. Bunun nedeni genelde yaşın ilerlemesiyle ortaya çıkan düşük bazal metabolizma ve azalan kas kütlesidir. Yaş ilerledikçe metabolizmanın çalışma hızı yavaşlar. Araştırmalara göre, vücudumuzun kas kütlesinde her 10 senede yaklaşık yarım kilogramlık azalma olur. Bunun sonucunda ise serum kreatinin seviyesinde azalma olur.

2)  Hamilelik

Hamileliğin 3-6 ayları arasında, kanın incelmesine bağlı olarak serum kreatinin değerlerinde düşme olur. Ayrıca kanın seyrelmesi sonucu böbrekler daha fazla kanı filtre ederek daha fazla kreatinin vücuttan atar.

3)  Kas kütlesindeki düşüş

Myastenia gravis gibi kas bozukluğu hastalıkları kas metabolizmasını etkiler ve bunun sonucunda kas kütlesinde azalma meydana gelir. Serum kreatinin değerleri vücuttaki toplam kas kütlesi ile ilişkilidir ve serum kreatinin değerlerindeki kalıcı azalış kas metabolizma sistemindeki sistematik ya da bölgesel sorunun göstergesidir.

4)  Karaciğer Hastalıkları

Kreatinindeki yüksek serum değerleri böbreklerde ya da boşaltım sistemindeki aksaklığı gösterir. Aynı şekilde serum kreatinin değerinde belirgin bir azalma serum kreatinin salgılanmasında bir aksaklığın göstergesidir. Karaciğer vücudun toksinleri temizlediği temel organdır. Diğer tüm atık salgılar gibi azotlu bileşenlerde kas metabolizmasının aktivasyonu sonucu ortaya çıkar.

5)  Diyetten Kaynaklanan Protein eksiklikleri

Düşük kreatinin değerleri protein alımındaki eksikliğide gösterir. Protein diyetleri bunun sebebidir. Bunun sonucunda metabolizma daha az azotlu atık ortaya çıkarır ve kreatinin seviyesinde düşme olur.

Kreatinin düşüklüğü çoğu durumda ciddi bir sağlık sorunu olarak düşünülmez. Ancak, bazı durumlarda bu düşüklük tehlikeli bir hastalığın göstergesi de olabilir. Kreatinin düşüklüğü uzun bir süre devam ediyorsa takip edilecek yollar şunlardır:

Hastalık Teşhisi
Genetik test yardımıyla kişide kaslarda zayıflık, myastenia gravis gibi bağışıklık sisteminin zayıflığından kaynaklanan hastalıklar ya da kas lifi kaybı gibi olası kas sistemi hastalıkları olup olmadığı belirlenir. Eğer kas sisteminden kaynaklanan aksaklık belirtisi varsa derhal erken tedaviye başlanmalıdır.

Fizik Tedavi
Kas lifi kaybının olduğu kas distrofisi hastalıklarının erken tedavi edilmediği durumlarda fizik tedavi gereklidir. Ayrıca doktorun bulgularına bağlı olarak tedavinin uygulanması zaman içinde oluşabilecek kas tutulması, kas spazmı ve zayıflığını azaltmada önemli rol oynayacaktır. Maalesef, kas lifi kaybına sebep olan kas distrofilerinde şifa verici çok opsiyon yoktur. Ancak genel popülasyonda bu hastalıkların ortaya çıkması zaten nadir görülür.

Karaciğer Sağlığı
Eğer karaciğer kaynaklı bir şüphe varsa alkollü içeceklerden ve parankimal karaciğer hücrelerine zarar veren diğer toksinlerden uzak durulmalıdır. Hepatit hastalığı tedavisi için tıbbi yardım alınmalıdır. Karaciğer üzerinde yan etkisi olan ilaçlar kullanılıyorsa bunlar yerine alternatif başka opsiyonlar araştırılmalıdır