Kreatinin Testi: Ne İçin Yapılır? Neler Beklenmelidir?
Kreatinin Testi Nedir? Kreatinin testi, kandaki Kreatinin seviyesini ölçen bir kan testidir. Kreatinin, kaslarda bulunan kreatin parçalandığında ortaya çıkan atık bir üründür. Kandaki kreatinin seviyesi doktorunuza böbreklerinizin ne kadar iyi çalıştığına dair bilgi verebilir. Her böbrekte nefron adı verilen milyonlarca küçük kanı filtreleyen birim bulunur. Nefronlar, glomerül olarak bilinen küçük damarları sürekli olarak filtrelerler. Bu yapılar atık ürünleri, fazla suyu ve kandaki diğer pislikleri arındırırlar. Toksinler mesanede depolanır ve daha sonra idrar olarak atılır. Kreatinin, böbreklerinizin normalde atık olarak ayıracağı maddelerden biridir. Doktorlar, böbrek fonksiyonunu kontrol etmek için kreatinin seviyesini kontrol ederler. Kreatinin seviyesinin yüksek olması böbreklerinizin hasar gördüğüne ya da düzgün bir şekilde çalışmadığına işaret eder. Kreatinin testi genellikle kan üre nitrojeni testi, temel metabolizma paneli ya da kapsamlı metabolik panel gibi diğer testlerle birlikte yapılır. Bu testler, rutin kontroller sırasında bazı hastalıkların teşhis edilmesi ve böbrek fonksiyonlarında herhangi bir sorunun olup olmadığının anlaşması için yapılır.
Kreatinin Kısaca
Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.
- Dikkat
- Normal
Kreatinin Nedir?
Kreatinin kas metabolizmasının ürettiği bir vücut atığıdır. Böbrekler sayesinde idrarla atılır.
Ne İçin Yapılır?
Kreatinin testi böbrekler hakkında önemli bilgiler verir. Böbreklerin normal çalışıp çalışmadığı bu testle anlaşılır.
Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?
Kreatinin düşüklüğü yada yüksekliği durumlarında İç Hastalıkları (Dahiliye) bölümüne gidilir.
Kreatinin Testi Neden Yapılır?
Doktorunuz kreatinin testini, böbrek hastalıklarının belirtilerini gösteriyorsanız kreatinin seviyesini değerlendirmek için isteyebilir.
Böbrek hastalıklarıyla ilişkilendirilen belirtiler:
Böbrek sorunları diğer hastalıklarla alakalı olabilir:
Kreatinin Testine Nasıl Hazırlanabilirim?
Kreatinin testi çok fazla hazırlık gerektirmez. Aç kalmanız gerekli değildir. Doğru sonuçları almak için normalde yiyip içtiğiniz şekilde düzeninize devam etmelisiniz. Ancak, doktorunuza reçeteli veya reçetesiz bir ilaç kullanıyorsanız belirtmelisiniz. Bazı ilaçlar böbreklerde hasara neden olmadan kreatinin seviyesini artırarak test sonuçlarını etkileyebilir.
| Şu ilaçları kullanıyorsanız doktorunuza bildirin: |
|---|
| Simetidin (Tagamet, Tagamet HB) |
| Aspirin (Bayer) ya da ibuprofen (Advil, Midol) gibi nonsteroid antienflamatuar ilaçlar |
| Kemoterapi ilaçları |
| Sefaleksin (Keflex) ve sefuroksim (Ceftin) gibi sefalosporin antibiyotikler |
Doktorunuza test öncesinde bu ilaçların dozu ya da tamamen bırakılması konusunda danışmalısınız. Bu ilaçlar, sonuçlarınızı etkilerse doktorunuz bunu göz önünde bulunduracaktır.
Kreatinin Testi Sırasında Ne Beklemeliyim?
Kreatinin testi, az miktarda kanın alınmasını gerektiren basit bir kan testidir. Kan alma uzmanı öncelikle kolunuzu sıyırmanızı isteyecektir. İğnenin batırılacağı alan antiseptikle sterilize edildikten sonra daha sonra kolunuz bağlanır. Bu işlem, damarların şişmesine ve damarın daha kolay bulunmasına yardımcı olur.
Damar bulunduktan sonra kan alınmak üzere iğne batırılır. Çoğu zaman dirseğin içindeki damar kullanılır. İğne sokulduğunda küçük bir batma hissi yaşayabilirsiniz ancak testin kendisi acı vermez. Kan alma uzmanı iğneyi çıkardıktan sonra iğnenin batırıldığı yeri bantla kapatır.
Kreatinin testi düşük risk barındıran bir işlemdir. Ancak bazı küçük riskler bulunur.
| Bu riskler: |
|---|
| Kan görünce bayılma |
| Baş dönmesi ya da vertigo |
| Ağrı ya da iğnenin yapıldığı yerde kızarıklık |
| Morarma |
| Acı |
| Enfeksiyon |
Kan alındıktan sonra kan örneği analiz yapılmak üzere laboratuvara gönderilir. Doktorunuz birkaç gün sonra sonuçları sizinle paylaşır.
Kreatinin Testimin Sonuçları Ne Anlama Geliyor?
Kreatinin, kandaki 1 desilitrede kaç miligram bulunduğuna göre ölçülür. Daha kaslı kişilerdeki kreatinin seviyesi daha yüksek olma eğilimindedir. Sonuçlar yaşa ve cinsiyete bağlı olarak da değişebilir.
Genel olaraksa normal kreatinin seviyesi 18 – 60 yaş aralığındaki kişilerde, erkeklerde 0.9 ile 1.3 mg/dL, kadınlarda ise 0.6 ile 1.1 mg/dL arasında değişir.
Kandaki yüksek serum kreatinin seviyesi böbreklerin düzgün bir şekilde çalışmadığını gösterir.
| Serum kreatinin seviyeniz şu durumlardan dolayı normalden yüksek çıkabilir: |
|---|
| İdrar yolunun tıkanması |
| Yüksek proteinli bir diyet |
| Dehidrasyon |
| Böbreklerde hasar ya da enfeksiyon gibi böbrek sorunları |
| Böbreklere giden kan akışının şok, konjestif kalp yetmezliği ya da diyabet komplikasyonlarından dolayı azalması |
Kreatinin seviyeniz gerçekten yükseldiyse ve bunun nedeni akut ya da kronik böbrek hasarıysa sorun çözülene kadar kreatinin seviyesi düşmez. Dehidrasyondan, yüksek protein içeren diyetten ya da takviye kullanımından dolayı geçici veya yanlış bir şekilde yükseldiyse, bu durumların tersine çevrilmesi kreatinin seviyesini düşürür. Ayrıca, diyalize giren kişilerde de tedavi sonrasında kreatinin seviyesi düşük olur.
Kreatinin seviyesinin düşük olması yaygın değildir ancak bu durum kas kütlesinin azalmasına neden olan durumların sonucunda açığa çıkabilir. Bu durumlar genellikle endişe gerektirmezler.
Kreatinin Testimin Sonuçlarını Aldıktan Sonra Ne Olacak?
Laboratuvarlar arasındaki ölçüm yöntemlerinin, kullanılan tekniklerin ve testlerin farklılıklarından dolayı, normal ve anormal aralıkların farklı olacağını dikkate almak önemlidir. Sonuçlarınızı detaylı olarak konuşmak için mutlaka doktorunuza görünmelisiniz. Doktorunuz gerekli görürse başka testlerin yapılması gerektiğini veya tedaviye ihtiyacınız olduğunu size belirtecektir.
Kaynak: Healthline
Yorumlar (0)