Kronik Yorgunluk Sendromu: Daha Kötüye Gitmesin

Kronik yorgunluk sendromunun ana belirtisi yorgunluktur, ancak bütün gece ayakta olmak, çok yüksek seviyede stres yaşamak ya da yoğun bir iş günü sonrasında beklediğinizden daha farklı bir yorgunluktur. Buna karşılık, uyuma sonrası geçmeyen, zihinsel ve fiziksel aktiviteler ile daha da kötü hale gelen, bunaltıcı ve şiddetli bir yorgunluk türüdür. Etkilenen kişinin bu rahatsızlıktan önceki iş hacmini ve genel dayanıklılığını ciddi bir şekilde azaltabilir. Bu yüzden, eğitim, iş, sosyal ve kişisel etkileşimini etkileyebilir.

Ayrıca, kronik yorgunluk sendromu teşhisi konulan bireyler yaklaşık 6 ay boyunca aşağıda sıralanan başka belirtiler gösterebilirler:

• Zihinsel ya da fiziksel aktivitelerden sonra çok hasta ve tükenmiş hissetme
• Uyumada güçlük
• Kronik kas ağrısı
• Konsantrasyon ve hafıza sorunları
• Eklem ağrısı
• Koltuk altındaki ya da boyundaki lenf bezlerinin şişmesi
• Boğaz ağrısı
• Baş ağrısı

Teşhis konulurken kullanılmayan ancak rahatsızlıktan muzdarip insanları yaşadığı diğer kronik yorgunluk belirtileri şunlardır:

• Baş dönmesi, baygınlık, dengede ya da dik durma sorunları
• Bilinç bulanıklığı
• Huzursuz bağırsak
• Kokulara, kimyasallara, gıdalara, seslere veya ilaçlara duyarlılık ya da alerji
• Gece terlemeleri ya da üşümeleri
• Depresyon, ruh halinde ani değişmeler, asabiyet, panik ataklar ya da kaygı gibi ruh hali sorunları

Eğer bu belirtileri gösteriyorsanız, kronik yorgunluk sendromu ya da başka bir rahatsızlığa sahip olup olmadığınızı öğrenmek ve kronik yorgunluk sendromu tedavisi almak için doktorunuzu gördüğünüzden emin olun.

Kronik yorgunluk sendromu ayrıca miyaljik ensefalomiyelit (ME) olarak da adlandırılır. Miyaljik kas ağrısıyla ilgilidir. Ensefalomiyelit, omurilik ve beyin iltihabı anlamına gelir.

Kronik yorgunluk sendromunun sebebi tam olarak anlaşılmamasına rağmen, bazı insanlarda diğerlerine oranla daha fazla görüldüğü belirtilmektedir. Kronik yorgunluk sendromunun ortaya çıkmasında payı olabilecek bazı durumlar aşağıda sıralanmıştır:

Viral Enfeksiyon
Bazı bireylerde, bir virüs nedeniyle hasta olduktan sonra kronik yorgunluk sendromu teşhisi koyulduğundan, yatkınlığı olanlarda bazı viral enfeksiyonların kronik yorgunluk sendromunu harekete geçiriyor olması mümkündür.

Sonuçlar kesinlik kazanmamasına rağmen, altıncı hastalık, fare lösemi virüsü ve Epstein-Barr’ın dahil olduğu bazı belirli viral enfeksiyonlar ve kronik yorgunluk sendromu arasındaki bağlantılar araştırılmaktır.

Bağışıklık Sistemi Sorunları
Kronik yorgunluk sendromu teşhisi koyulan insanlarda bağışıklık sisteminde zayıflama eğilimi olsa da, bunun kronik yorgunluk sendromunun sebebi olup olmadığı bilinmemektedir.

Hormonal Dengesizlikler
Kronik yorgunluk sendromu teşhisi koyulan bazı insanlara yapılan test sonuçları, böbrek üstü, hipotalamus ya da hipofiz bezindeki anormal hormon seviyelerini işaret etmektedir, ancak bu iki rahatsızlığın bağlantılı olup olmadığı bilinmemektedir.

Yaş
Kronik yorgunluk sendromu çoğu zaman 40’larındaki ya da 50’lerindeki insanlarda görülür ama her yaştan insan bu hastalığa yakalanabilir.

Stres
Stresle başa çıkmada sorun yaşayan insanların kronik yorgunluk sendromuna yakalanmalarının daha muhtemel olduğunu öne süren kanıtlar vardır.

Kronik yorgunluk testi: Kronik yorgunluk sendromunu saptamak için tanısal bir test olmamasına rağmen, doktorunuz aynı belirtilere neden olan başka tıbbi rahatsızlıkları elemek için bazı testler isteyebilir. Kronik yorgunluk sendromu tedavisi, hastanın belirtilerini hafifletmek ve azaltmak ile yaşam kalitesini iyi halde tutmaya odaklıdır.

Kronik Yorgunluk Sendromu Tanı Kriterleri:

Belirti Yönetimi

Ağrı Kesiciler: Eklem ve kas ağrıları can sıkıcı olduğunda, ağrı kesiciler rahatlama sağlayabilir. Ayrıca, mide bozukluğunu azaltmak için daha küçük ve sık öğünler de faydalıdır. Belirli bir beslenme düzeninin, belirti yönetiminde faydalı olduğuna dair bir kanıt yoktur.

Antidepresanlar: Kronik yorgunluk sendromuna sahip insanlar depresyondan muzdarip olabileceğinden ve depresyon kronik yorgunluk sendromu belirtilerini daha kötü hale getireceğinden, antidepresanlar faydalı olabilir.

Yaşam Kalitesi Yönetimi

Uyku Düzenini Sağlamak: Uyku düzeninizi kontrol etmeniz önemlidir, çünkü çok fazla ya da çok az uyumak gibi uyku düzeni değişiklikleri, daha yorgun hissetmenize neden olabilir. Gündüz, kısa uykulardan kaçınmak ve uyku düzeninizde aşama aşama düzeltmeler yapmak iyi bir fikir olabilir.

Dinlenmek: Yeteri kadar dinlenmek önemlidir. Gün içerisinde, yarım saati geçmeyecek şekilde her gün için dinlenme aralıkları planlayın.

Gevşeme Teknikleri: Uyku sorunlarına yardımcı olmada, kaygı, şiddet ve ağrıyı azaltmada etkili olan gevşemeye, zaman ayırdığınızdan emin olun. Derin nefes alma ve güdümlenmiş görsellik gibi gevşeme teknikleri çok etkili olabilir.

Beslenme Düzeni İyi dengelenmiş bir perhiz seçin ve hassas olduğunuz yiyecek ve içeceklerden kaçının. Nişasta bakımından zengin, küçük öğünlerle beslenmeye çalışın.

Masaj, Yoga, Akupunktur: Etkili olduğuna dair kesin kanıt olmamasına rağmen, bazılarınca kronik yorgunluk sendromu belirtilerini rahatlatmada, alternatif tıp tavsiye edilir. Çünkü ruh hali kronik yorgunluk sendromunu etkiler ve her gün değişebilir. Kronik yorgunluk sendromu kaynaklı ağrının; masaj, yoga, tai chi ya akupunktur ile üstesinden gelinebilir.

Psikoterapi ve Fizik Tedavi: Kronik yorgunluk sendromu teşhisi konulmuş olan insanlara faydalı olabilecek iki tedavi türü kanıtlanmıştır. Psikoterapi, belirtilerinizle başa çıkmanıza yardım edebilir ve fizik tedavi, değerlendirme ile kademeli egzersiz tedavisi olarak bilinen, zamanla yoğunlaşan bir egzersiz planının tavsiyesiyle faydalı olabilir.