İç kulağın denge sağlayıcı zarındaki kalsiyum karbonat kristallerinin yerlerinden koparak iç kulak sıvısına karışması durumuna kulak kristali oynaması denir. Baş dönmesine (vertigo) neden olur.
Kulak Kristali Oynaması Belirtileri
Kulak kristali oynaması (benign pozisyonel paroksismal vertigo) aniden ortaya çıkan baş dönmesine neden olur, baş hareket ettirildiğinde bu etki şiddetlenir.
Diğer belirtiler şunlardır:
- Mide bulantısı, kusma
- Denge kaybı
- Bir dakikaya kadar sürebilen kontrolsüz göz hareketleri. Bu hareket, etkilenen kulağa doğru seğirme veya titreme şeklinde olabilir.
- Nadiren baygınlık geçirme veya bayılma
- Vertigo: Çevredeki her şeyin hareket ediyor gibi algılanması şeklinde tanımlanan baş dönmesi
Kulak Kristali Oynamasının Nedenleri
Vakaların yarısının nedeni tespit edilememektedir. Aşağıdaki nedenlerle kulak kristali oynaması görülebilir:
- Başa alınan darbeler
- Başın sürekli hareket etmesi (ekran karşısında çalışan kişilerde veya dans sanatçılarında görülebilir)
- Virüs kaynaklı iç kulak iltihabı
- Sinir iltihabı (nörit)
- Kulak ameliyatı sonrasında görülen yan etkiler (yaşlılarda daha sık karşılaşılır)
- Yaşlanma ile birlikte iç kulaktaki vestibüler sistemin yıpranması
- Nadiren kemik erimesi
Kulak Kristali Oynamasının Tedavisi
1) Epley Manevraları
Kulak kristali oynamasının kesin tedavisi, kulak kristallerinin yarım daire kanalından dışarı çıkarılmasıdır. Bu sonuca ulaşmak adına başı farklı konumlara getirmek için Epley manevraları kullanılır. Epley manevralarının bir uzman eli ile uygulanması gerekir.
Epley manevrası seansı uygulandıktan sonra hasta kişi on dakika kadar bekledikten sonra ayağa kalkmalıdır.
Hasta kişi seans sonrasındaki iki gece tamamen uzanmadan uyumalıdır. 45 derecelik açı ile yatırılmış bir koltukta uyunabilir veya başın altına konulan üç beş yastık desteği ile bu açı sağlanabilir.
2) İlaç Tedavisi
Diazepam: Kusmanın önlenemediği, şiddetli baş dönmelerinin yaşandığı kulak kristali oynaması vakalarında damar yolu ile diazepam etken maddeli ilaçlar verilir. (Valium gibi).
Baş Dönmesi Önleyiciler: Hafif vakalarda kusma ve baş dönmesi giderici meclizine, dimenhidrinat, prometazin gibi etken maddeler içeren reçetesiz satılan ilaçlar kullanılabilir. Antivert, Bonine, D-Vert gibi ilaçları örnek verebiliriz.
Antivirüs İlaçlar: Hastalık nedeni virüs iltihabı ise asiklovir etken maddeli antivirüs ilaçlar kullanılır.
Steroid İlaçlar: Sinir iltihabının neden olduğu kulak kristali oynaması vakalarında prednizon etken maddeli steroid ilaçlar kullanılabilir.
3) Ev Tedavileri
- Düşmemek için önlem alarak yavaşça uzanılmalı. Baş yatma pozisyonunda iken hafifçe yüksekte tutulmalıdır.
- Yeterince su ve sıvı tüketilmelidir.
- Baş ani hareket ettirilmemelidir.
- Etkilenen kulağın üzerinde yatılmamalıdır.
- Baş pozisyonu korunamayacak yaşta olanlarda veya işte çalışanlarda boyunluk kullanımı önerilir.
