Lenfoma (Lenf Kanseri): Vakit Kaybedilmemesi Gerekiyor!

Lenf kanserinin ilk dönem belirtileri grip ve nezle gibi hastalıklara çok benzer. Bu yüzden teşhisi gecikebilir. Yaygın görülen belirtiler şunlardır:

• Lenf bezi şişmesi: Sık sık boyun ve koltuk altında bulunanlar şişmektedir. Kulak, karın ve kasıkta da şişlik olabilir ancak çoğu zaman kişi bu şişlikleri fark etmez.
• Lenf bezlerinin şişerek baskı yaptığı organlarda ağrı (örneğin basit bir sırt ağrısı gibi hissedilebilir)
• Karın bölgesinde kramplar
• Gece terlemeleri, yüksek ateş
• Açıklanamayan kilo veya iştah kaybı
• Titreme
• Alışık olunmayan kaşıntılar
• Genel halsizlik
• Kalıcı öksürük, göğüs ağrısı
• Bademcik şişmesi
• Baş ağrısı
• Nefes darlığı

Birçok iltihaplı hastalık lenf bezlerinin şişmesine yol açabilir. Lenf bezlerindeki şişlikler zamanla inmiyorsa lenf kanseri kontrolü için doktora gidilmelidir.

Lenf kanserinin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak lenf kanserinin bazı insanlarda daha sık görülmesine neden olan risk faktörlerini aşağıda sıralıyoruz:

1) Yaş

Bazı lenf kanseri türleri (Non-Hodgkin) 60 yaş üzerinde daha sık görülmektedir. Diğerleri ise (Hodgkin’s lenfoma) 20’li yaşlarda olan insanları ve 55 yaşından büyükleri daha çok etkilemektedir.

2) Kimyasallar ve radyasyon

Bazı tarım ilaçlarına (böcek ilacı, pestisit, herbisit, benzen…) ve radyasyona maruz kalmak lenf kanseri riskini artırmaktadır.

3) Zayıf bağışıklık sistemi

AIDS olmak veya organ nakli nedeni ile baskılayıcı ilaç kullanmak gibi bağışıklık sistemini zayıflatan etkenler lenf kanseri riskini artırır.

4) Otoimmun hastalıklar

Bağışıklık sisteminin hata ile sağlıklı vücut hücrelerine saldırdığı doğuştan gelen bazı hastalıklar lenf kanseri riskini artırmaktadır.

5) Bazı bulaşıcı hastalıklar

Helicobacter bakterisinin ve Epstein Barr virüsünün neden olduğu iltihaplı hastalıklar lenf kanseri riskini artırmaktadır. Öpüşme hastalığı gibi. Lenf kanseri hepatit B ve C hastalarında da daha sık görülmektedir.

6) Genetik

Ailesinde lenf kanserine yakalanmış biri olan kişi daha büyük risk altındadır.

Lenfoma kanseri ne kadar yaşar? Lenfoma çeşitleri: Hodgkin türü lenf kanseri (HL) ve Hodgkin olmayan lenf kanseri (NHL). HL nispeten daha az görülen ve 15-40 yaş arasında yaygın olan bir tür iken, NHL hastalarının yaklaşık %50’si 66 yaşın üstünde olanlardır.

Lenfoma Evreleri:

Hodgkin türü lenf kanseri

Evre 1
Bu evrede tümör bir lenf bezi bölgesinde yayılmıştır. Ölüm riski en az olan evredir.

Birinci evre Hodgkin türü lenf kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %90’dır.

Evre 2
Bu evrede tümör diyaframın aynı tarafında bulunan iki ya da daha fazla lenf bezi bölgesinde yayılmıştır.

İkinci evre Hodgkin türü lenf kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %90’dır.

Evre 3
Bu evrede tümör diyaframın her iki tarafında, yani altında ve üstünde, lenf bezleri bulunan yerlerde yayılmıştır.

Üçüncü evre Hodgkin türü lenf kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %80’dır.

Evre 4
Bu evrede tümör ilk oluştuğu lenf bezlerinin yakınında olmayan bir organa, karaciğer, kemik iliği, ya da akciğer gibi bir bölgeye sıçramıştır.

Dördüncü evre Hodgkin türü lenf kanserinde 5 yıl hayatta kalma oranı %65’tir.

Hodgkin türü olmayan lenfoma (NHL)

NHL’de de Hodgkin türü lenf kanseri benzeri bi evreleme yöntemi kullanılmaktadır:

Evre 1
Bu evrede tümör bir lenf bezi bölgesinde yahut lenfatik sistemde bulunmayan bir organda veya bölgede görülür.

Birinci evre NHL’de 5 yıl hayatta kalma oranı yaklaşık %65’tir.

Evre 2
Bu evrede tümör diyaframın aynı tarafında bulunan iki veya daha fazla lenf bezi bölgesinde yahut, diyaframın aynı tarafında bulunan bir organ ve bir lenf bezi bölgesinde yayılmıştır.

İkinci evre NHL’de 5 yıl hayatta kalma oranı yaklaşık %70’tir.

Evre 3
Bu evrede tümör diyaframın her iki tarafında olacak şekilde lenf bezi bölgelerinde yayılmıştır.

Üçüncü evre NHL’de 5 yıl hayatta kalma oranı yaklaşık %50’dir.

Evre 4
Bu evrede tümör lenfatik sistemde olmayan bir organın tamamında ya da karaciğer, akciğer, kemik iliği, beyin omurilik sıvısı gibi bölgelerde yayılmıştır.

Dördüncü evre NHL’de 5 yıl hayatta kalma oranı yaklaşık %50’dir.

1) Radyasyon Tedavisi

Radyasyon tedavisinde kanserli hücreleri öldürmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılır.

• Işınlar kanserli olan lenf bezine gönderilir. Yayılmış olduğundan endişeleniliyorsa civar doku ve organlara da ışın gönderilebilir.
• Genellikle haftada beş gün boyunca kısa süreli şoklamalar kullanılır. Bu işlem birkaç hafta sürebilir. Bu sayede radyasyon tedavisinin yan etkilerinden korunmaya çalışılır.

2) Kemoterapi

Kemoterapide kanserli hücreleri öldürmek için güçlü ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar kan dolaşımına girdiği için tüm vücudu etkilerler.

• Kemoterapinin ilacın cinsine ve dozuna göre değişen ciddi yan etkileri olabilir.
• Ağız yolu ile, damar yolu ile veya bölgesel şırıngalar kullanılarak verilebilir.
• Tedavi birkaç gün süren döngüler halinde uygulanır. Bu döngü dört veya altı kez tekrarlanabilir.
• Lenf kanseri yayılmış ise daha yüksek dozda uygulanabilir.

3) Biyolojik Tedavi

Biyolojik tedavi bağışıklık sistemi tedavisi olarak da bilinir. Bağışıklık sisteminin etki gücünü artırmaya yöneliktir. Diğer tedavi türlerine göre daha hafif yan etkileri vardır. Aşağıdaki türleri lenf kanserinde en etkili olanlardır:

Monoklonal antikorlar: Antikorlar vücudumuzun zararlı etkenlerle mücadele etmek için salgıladığı bileşenlerdir. Monoklonal antikor ilaçlar sayesinde antikorlar hedef alınan lenf kanseri hücrelerini daha kolay bularak hemen yok ederler.

Sitokinler: Stokin ilaçlar bağışıklık sistemini teşvik ederek vücuda daha güçlü bir savunma kazandırırlar. İnterferon ve interlokin gibi örnekleri vardır.

Kanser aşıları: Bağışıklık sisteminin lenf kanseri hücrelerini tanıyacak şekilde programlanmasını sağlarlar. Özellikle erken dönemde teşhis edilmiş lenf kanseri vakalarında çok etkili sonuçlar verebilir.

4) Kök Hücre Nakli

Lenf kanseri vakalarında kök hücre nakli genellikle ilk tercih edilen tedaviler arasında yer almamaktadır. Daha çok tedavi edilmiş ama tekrarlamış vakalarda kullanılır.

• Uzun süreli hastane yatışı gerektirebilir.
• Çok yüksek dozda kemoterapi ile birlikte uygulanması gerekebilir.
• Kemik iliği ve kan nakilleri gerekebilir.

5) Alternatif Tedaviler

Alternatif tedavilerin şu ana kadar sayılan tedavi türlerinden daha etkili olduğunu gösteren herhangi bir çalışma yoktur. Ancak en azından lenf kanseri belirtilerinin giderilmesinde yardımcı olabilirler:

• İskelet-kas problemlerinin iyileşmesi için akupunktur tedavilerinin etkili olduğu saptanmıştır.
• Koenzim Q10 ve polisakkarit K (PSK) takviyeleri bağışıklık sistemini teşvik etmektedir ancak değerlendirme çalışmaları halen devam etmektedir.

Doktorunuzla konuşmadan bu yöntemleri uygulamayınız.