Lenf kanseri (lenfoma), lenf sisteminde üretilen kan hücrelerinde tümör oluşmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır. 90’lı yıllardan itibaren tedavi ve korunma oranları hızla yükselmektedir. Erken dönemde teşhis edilmesi zordur. Bu yüzden şişliği inmeyen lenf bezlerinin vakit kaybedilmeden doktora gösterilmesi büyük önem taşır.
Lenf Kanseri Belirtileri
Lenf kanserinin ilk dönem belirtileri grip ve nezle gibi hastalıklara çok benzer. Bu yüzden teşhisi gecikebilir. Yaygın görülen belirtiler şunlardır:
- Lenf bezi şişmesi: Sık sık boyun ve koltuk altında bulunanlar şişmektedir. Kulak, karın ve kasıkta da şişlik olabilir ancak çoğu zaman kişi bu şişlikleri fark etmez.
- Lenf bezlerinin şişerek baskı yaptığı organlarda ağrı (örneğin basit bir sırt ağrısı gibi hissedilebilir)
- Karın bölgesinde kramplar
- Gece terlemeleri, yüksek ateş
- Açıklanamayan kilo veya iştah kaybı
- Titreme
- Alışık olunmayan kaşıntılar
- Genel halsizlik
- Kalıcı öksürük, göğüs ağrısı
- Bademcik şişmesi
- Baş ağrısı
- Nefes darlığı
Birçok iltihaplı hastalık lenf bezlerinin şişmesine yol açabilir. Lenf bezlerindeki şişlikler zamanla inmiyorsa lenf kanseri kontrolü için doktora gidilmelidir.
Lenf Kanseri Neden Olur?
Lenf kanserinin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak lenf kanserinin bazı insanlarda daha sık görülmesine neden olan risk faktörlerini aşağıda sıralıyoruz:
1) Yaş
Bazı lenf kanseri türleri (Non-Hodgkin) 60 yaş üzerinde daha sık görülmektedir. Diğerleri ise (Hodgkin’s lenfoma) 20’li yaşlarda olan insanları ve 55 yaşından büyükleri daha çok etkilemektedir.
2) Kimyasallar ve radyasyon
Bazı tarım ilaçlarına (böcek ilacı, pestisit, herbisit, benzen…) ve radyasyona maruz kalmak lenf kanseri riskini artırmaktadır.
3) Zayıf bağışıklık sistemi
AIDS olmak veya organ nakli nedeni ile baskılayıcı ilaç kullanmak gibi bağışıklık sistemini zayıflatan etkenler lenf kanseri riskini artırır.
4) Otoimmun hastalıklar
Bağışıklık sisteminin hata ile sağlıklı vücut hücrelerine saldırdığı doğuştan gelen bazı hastalıklar lenf kanseri riskini artırmaktadır.
5) Bazı bulaşıcı hastalıklar
Helicobacter bakterisinin ve Epstein Barr virüsünün neden olduğu iltihaplı hastalıklar lenf kanseri riskini artırmaktadır. Öpüşme hastalığı gibi. Lenf kanseri hepatit B ve C hastalarında da daha sık görülmektedir.
6) Genetik
Ailesinde lenf kanserine yakalanmış biri olan kişi daha büyük risk altındadır.
Lenf Kanseri Tedavisi
1) Radyasyon Tedavisi
Radyasyon tedavisinde kanserli hücreleri öldürmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılır.
- Işınlar kanserli olan lenf bezine gönderilir. Yayılmış olduğundan endişeleniliyorsa civar doku ve organlara da ışın gönderilebilir.
- Genellikle haftada beş gün boyunca kısa süreli şoklamalar kullanılır. Bu işlem birkaç hafta sürebilir. Bu sayede radyasyon tedavisinin yan etkilerinden korunmaya çalışılır.
2) Kemoterapi
Kemoterapide kanserli hücreleri öldürmek için güçlü ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar kan dolaşımına girdiği için tüm vücudu etkilerler.
- Kemoterapinin ilacın cinsine ve dozuna göre değişen ciddi yan etkileri olabilir.
- Ağız yolu ile, damar yolu ile veya bölgesel şırıngalar kullanılarak verilebilir.
- Tedavi birkaç gün süren döngüler halinde uygulanır. Bu döngü dört veya altı kez tekrarlanabilir.
- Lenf kanseri yayılmış ise daha yüksek dozda uygulanabilir.
3) Biyolojik Tedavi
Biyolojik tedavi bağışıklık sistemi tedavisi olarak da bilinir. Bağışıklık sisteminin etki gücünü artırmaya yöneliktir. Diğer tedavi türlerine göre daha hafif yan etkileri vardır. Aşağıdaki türleri lenf kanserinde en etkili olanlardır:
Monoklonal antikorlar: Antikorlar vücudumuzun zararlı etkenlerle mücadele etmek için salgıladığı bileşenlerdir. Monoklonal antikor ilaçlar sayesinde antikorlar hedef alınan lenf kanseri hücrelerini daha kolay bularak hemen yok ederler.
Sitokinler: Stokin ilaçlar bağışıklık sistemini teşvik ederek vücuda daha güçlü bir savunma kazandırırlar. İnterferon ve interlokin gibi örnekleri vardır.
Kanser aşıları: Bağışıklık sisteminin lenf kanseri hücrelerini tanıyacak şekilde programlanmasını sağlarlar. Özellikle erken dönemde teşhis edilmiş lenf kanseri vakalarında çok etkili sonuçlar verebilir.
4) Kök Hücre Nakli
Lenf kanseri vakalarında kök hücre nakli genellikle ilk tercih edilen tedaviler arasında yer almamaktadır. Daha çok tedavi edilmiş ama tekrarlamış vakalarda kullanılır.
- Uzun süreli hastane yatışı gerektirebilir.
- Çok yüksek dozda kemoterapi ile birlikte uygulanması gerekebilir.
- Kemik iliği ve kan nakilleri gerekebilir.
5) Alternatif Tedaviler
Alternatif tedavilerin şu ana kadar sayılan tedavi türlerinden daha etkili olduğunu gösteren herhangi bir çalışma yoktur. Ancak en azından lenf kanseri belirtilerinin giderilmesinde yardımcı olabilirler:
- İskelet-kas problemlerinin iyileşmesi için akupunktur tedavilerinin etkili olduğu saptanmıştır.
- Koenzim Q10 ve polisakkarit K (PSK) takviyeleri bağışıklık sistemini teşvik etmektedir ancak değerlendirme çalışmaları halen devam etmektedir.
Doktorunuzla konuşmadan bu yöntemleri uygulamayınız.
