Lityum Nedir? Ne için Kullanılır?

1970’li yıllarda kullanımı onaylanan lityum, bipolar bozukluğu tedavi etmek için kullanılan en etkili yöntemdir. Etkili olsa da lityumun yan etkileri bulunmaktadır. Bipolar teşhisi konulan kişilere ilacın zarar vermediğinden emin olunması için sık sık doktora kontrole gitmeleri gerekmektedir. İlaç, bipolar tedavi planının bir parçası olarak düşünülür ve lityum genellikle duygu durumunu düzenlemek için en yaygın kullanılan, en önemli ilaçtır.

Lityum Ne Yapıyor?

Lityum, duygu durumunu düzenleyici bir ilaçtır. Bipolar bozukluğun mani ve depresyon aşamalarındaki belirtilerini hafifletir ve kişinin bu aşamaları yaşama olasılığını azaltır. Lityum kullanılmaya başladığında etkisinin ortaya çıkması için birkaç hafta geçmesi gerekmektedir. Ani ya da akut bipolar nöbetlerde, lityum hastanın sisteminde optimal seviyeye ulaşmadıysa başka ilaçlarla birlikte kullanılması gerekebilir.

Kimler Kullanabilir?

Lityum, bipolar bozukluk için yaygın olarak verilen bir ilaçtır ama bazı hastalıkları olan kişilerin bu ilacı dikkatli bir şekilde kullanması gerekmektedir.

Böbrek ve tiroit sorunları olanlar, hamile ya da hamile kalmayı düşünen kadınlar lityumu dikkatli bir şekilde kullanması gereken kişilerin arasındadır.

Lityum tedavisine başlayan hastaların doktorlarına kullandıkları diğer ilaçları söylemeleri gerekmektedir. Böylece sistemlerine giren lityumla ilgili sorunlar önlenebilir veya en aza indirilebilir.

Lityumun Yan Etkileri

Kişinin sistemindeki lityumun dozunun ve seviyesinin düzenli olarak kontrol edilmesi, vücutta gerekli seviyenin sağlanıp sağlanmadığının anlaşılabilmesine yardımcı olur.

Çok fazla lityum kullanılması kişi için zehirleyici olabilir ve zarara yol açabilir. Kişinin sağlık durumu lityumun dozuna karar verilmesini sağlar.
Zehirlenme belirtileri arasında bulantı ve ishal, koordinasyon bozukluğu, sersemlik ve yönelim bozukluğu bulunmaktadır. Ciddi vakalarda ise zehirlenme kişiyi komaya sokabilir.
Lityum, böbreklere zarar verebilir ve tiroit fonksiyonlarını etkileyebilir ama doktor tarafından sık sık kontrol edilmek, bu sorunların ciddileşmeden önce önlenebilmesine yardımcı olur.
Hamileyken lityum kullanan kadınların kalp kaslarında kusura neden Ebsteinanomalisiyle ilişkisi olduğu düşünülmektedir. Kas zayıflığı, tiroitlerde ve böbrek fonksiyonlarında anormallikler de yeni doğanlarda görülebilecek sorunlar arasındadır.

Emziren annelerin lityum kullandıklarında anne sütü aracılığıyla bebeklerine lityum geçebileceğinin farkında olmaları gerekmektedir.

Rastlanabilecek diğer yan etkiler:

Sık sık idrara çıkma
Aşırı susama
Kilo alma
Hafıza sorunları
El titremesi
Akne
Ödem

Bu etkilerle doz azaltılarak başa çıkılabilir.

Lityum İçeren İlaçlar

Lityum genellikle Eskalith ve Lithobid denilen ilaçlarla verilmektedir. Duralith, Lithane ve Lithotabs gibi ilaçlar da kullanılabilir. Lityum, hap şeklinde veya şurup şeklinde olabilir.

Önemli Noktalar

Lityum, bipolar bozukluğu tedavi etmek için kullanılan ilk etkili ilaçtır. Yıllardır kullanılıyor olmasına rağmen hala yaygın olarak tercih edilen ve bu hastalığın tedavisinde en etkili olan ilaçtır. Lityumun yan etkileri olsa da ciddi yan etkileri oldukça nadirdir ve çoğu vakada yan etkiler kontrol altına alınabilir.

Uzmanların Görüşleri

Los Angeles’ta psikiyatrist olan Dr. SoroyaBacchus, lityumun tek başına kullanımının ve bipolar bozukluğu tedavi etmek için kullanılan antikonvülsan ya da antipsikotik ilaçların birlikte kullanımının mani ve depresyon belirtilerinde oldukça etkili olduğunu belirtmektedir.

Dr. SoroyaBacchus lityumun, bipolar bozukluğu tedavi etmek konusunda altın esas olduğunu belirtmektedir.

Kaynak: Healthline