Majör Depresif Bozukluk (Klinik Depresyon)

Doktorunuz ya da terapistiniz belirtilerinize, hislerinize ve davranışlarınıza bakarak majör depresif bozukluk teşhisi koyabilir. Majör depresif bozukluğun olduğuna karar verebilmek için belli soruların bulunduğu bir anket yapmanız gerekebilir.

Bu kriterlere göre şu belirtilerin 5’ini veya daha fazlasını günde en az bir kere 2 haftadan daha uzun bir süredir yaşıyor olmanız gerekmektedir:

• Neredeyse her gün, günün çoğunda kendinizi üzgün veya asabi hissediyorsunuz.
• Eskiden keyif aldığınız şeylerden artık keyif almıyorsunuz.
• Birden bire kilo aldınız veya kilo verdiniz ya da iştahınızda değişiklikler oldu.
• Uykuya dalmakta zorlanıyorsunuz veya eskisine göre daha çok uyumak istiyorsunuz.
• Huzursuzluk hissediyorsunuz.
• Anormal bir şekilde yorgun ve enerjisiz hissediyorsunuz.
• Kendinizi normalde hissetmeyeceğiniz şekilde değersiz ya da suçlu hissediyorsunuz.
• Odaklanmada, düşünmede ve karar vermekte zorlanıyorsunuz.
• Kendinize zarar vermeyi ya da intihar etmeyi düşünüyorsunuz.

Majör depresif bozukluğun tam nedeni bilinmemektedir. Ancak, bu durumun ortaya çıkma ihtimalini artıracak pek çok faktör bulunmaktadır. Genlerin kombinasyonu ve stres beyin kimyasını etkileyebilir ve duygu durumunuzu düzenlemenize yardımcı olabilir. Hormon dengesindeki değişimler de majör depresif bozukluğa neden olabilir.

Majör depresif bozukluğu şu durumlar tetikleyebilir:

• Alkol ve uyuşturucu kullanımı
• Kanser ya da hipotiroidi tedavi etmek için kullanılan ilaçlar
• Steroidler de dâhil olmak üzere bazı ilaç türleri

Majör depresif bozukluk ilaçlarla ve psikoterapiye tedavi edilebilir. Hayat tarzında yapılabilecek bazı değişiklikler belirtilerin rahatlatılmasına yardımcı olabilir. Ağır bir şekilde majör depresif bozukluk yaşayan kişilerin ya da kendilerine zarar vermeyi düşünen kişilerin tedavi sırasında hastanede kalmaları gerekebilir. Bazı kişilerin belirtiler düzelene kadar tedavi programına katılmaları gerekebilir.

I İlaçlar

Doktorunuz, majör depresyon tedavisine başlamanız için antidepresan ilaç verebilir.

Seçici serotonin geri alım engelleyiciler, depresyon için yaygın olarak yazılan ilaçlar arasındadır. Bu ilaçlar, beyindeki serotoninin parçalanmasını engellemeye yardımcı olarak beyinde duygu durumunu düzelten kimyasalların artmasını sağlarlar.

Beyindeki serotoninin mutluluktan sorumlu olduğuna inanılmaktadır. Bu kimyasal, moralinizin düzelmesine yardımcı olabilir ve sağlıklı bir şekilde uyumanızı sağlar. Majör depresif bozukluğu olan kişilerde serotonin seviyesinin düşük olduğu düşünülmektedir. Seçici serotonin geri alım engelleyiciler, beyindeki serotonin miktarını artırarak majör depresif bozukluk yaşayan kişilere yardımcı olmaktadır.

Yaygın olarak kullanılan seçici serotonin geri alım engelleyici ilaçlar arasında fluoksetin (Prozac) ve sitalopram (Celexa) bulunmaktadır. Bu ilaçların çoğu kişinin iyi bir şekilde tolere edebildiği yan etkileri bulunmaktadır.

Tirsiklik antidepresanlar ve atipik antidepresanlar, diğer ilaçlar fayda etmediğinde kullanılabilir. Bu ilaçların, kilo alma ve uyku gibi pek çok yan etkisi vardır.

Majör depresif bozukluğu tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar hamile ve emziren kadınlar için güvenli değildir. Hamileyseniz, hamile kalmayı planlıyorsanız ya da emziriyorsanız doktorunuza bu durumu bildirmelisiniz.

II Psikoterapi

Psikolojik terapi olarak da bilinen psikoterapi majör depresif bozukluğu olan kişiler için etkili bir tedavidir. Bu tedavide düzenli olarak terapiste giderek durumunuzu ve yaşadığınız belirtilere neden olan sorunları konuşmanız gerekmektedir.

Psikoterapi şu durumlara yardımcı olabilir:

• Stresli olaylara ve krizlere uyum sağlama
• Olumsuz inançların ve davranışların olumlu olanlarla değiştirilmesi
• İletişim becerilerinin artırılması
• Zorluklarla daha iyi başa çıkmanın ve sorunları çözmenin yolunu öğrenmek
• Kendine güvenin geliştirilmesi
• Tatmin duygusunun ve hayatın kontrolünün geri kazanılması

Doktorunuz bilişsel davranış terapisi veya kişilerarası terapi önerebilir. Bir başka tedavi yöntemi ise sizin yaşadığınıza benzer sorunları yaşayan kişilerle oturup konuşmanızı sağlayan grup terapilerine katılmanız olacaktır.

III Hayat Tarzında Yapılacak Değişiklikler

İlaç kullanmanın ve terapi yöntemlerinden faydalanmanın yanı sıra majör depresif bozukluğu tedavi etmek için günlük alışkanlıklarınızı değiştirilebilirsiniz.

1) Doğru Beslenin

Omega-3 yağ asidi içeren somon gibi yağlı balıkları beslenme düzeninize eklemeyi düşünün. B vitamini bakımından zengin olan fasulye, tam tahıllar gibi yiyeceklerin de majör depresif bozukluğu olan kişilere yardımcı olduğu görülmektedir. Magnezyum da majör depresif bozukluğun belirtileriyle mücadele etmekle ilişkilendirilmektedir. Magnezyum; kuruyemişlerde, tohumlarda ve yoğurtta bulunur.

2) Alkolden ve İşlenmiş Yiyeceklerden Uzak Durun

Alkol, sinir sistemini yatıştıracağından belirtilerinizi daha da kötüleştirecektir. Bu nedenle alkolden uzak durmanız faydalı olacaktır. Ayrıca, bazı işlenmiş veya kızartılmış yiyeceklerde Omega-6 yağ asitleri bulunur ve bu yiyecekler majör depresif bozukluğun ortaya çıkmasında katkı sağlayabilir.

3) Bol Egzersiz Yapın

Majör depresif bozukluk çok yorgun hissetmenize neden olsa da fiziksel olarak aktif olmanız önemlidir. Özellikle dışarıda doğrudan gün ışığını alabileceğiniz şekilde egzersiz yapmanız moralinizi düzeltip daha iyi hissetmenizi sağlayacaktır.

4) İyi Uyuyun

Her akşam 6 – 8 saat arası uyumak çok önemlidir. Uyumakla ilgili sorun yaşıyorsanız doktorunuzla görüşün.

Majör depresif bozukluğu olan kişiler zaman zaman umutsuz hissedebilirler ancak bu hastalığın başarılı bir şekilde tedavi edilebileceğini hatırlamaları önemlidir. Hastalığın gidişatını geliştirmek için tedavi planına bağlı kalınması çok önemlidir.

Tedaviye rağmen kendinizi üzgün hissettiğiniz zamanlarda randevunuza veya seansınıza vakit varsa daha yakın bir tarihte doktorunuzla görüşmek için bir ayarlama yapabilirsiniz. Böyle zorlu zamanlarda yakınınızdaki kişilerden yardım almanız da etkili olacaktır.

Kaynak: Healthline