Multiple Sklerozun (MS) Steroidlerle Tedavisi

Multiple Sklerozda Steroid Kullanımı

MS tedavisinde kullanılan steroidlere glukokortikoidler denir. Bu ilaçlar, vücudunuzda doğal olarak üretilirler.

Glukokortikoidler, inflamatuvar hücrelerin merkezi sinir sistemine geçmesini engelleyen kan damarlarıyla beyin arasındaki bariyeri kapatmaya yararlar. Böylece iltihap bastırılır ve MS’in belirtileri hafifler.

Yüksek dozda steroid kullanımı genellikle üç veya beş günde bir damarın içine yapılacak şekilde uygulanır. Bu uygulama hastanede yapılmalıdır. Ciddi sağlık sorunlarınız varsa hastanede kalmanız gerekebilir.

Steroidlerin enjekte edilmesinin ardından bazı durumlarda bir veya iki hafta boyunca doz yavaşça artılırken steroidlerin ağız yoluyla alınması istenir. Bazı vakalardaysa, oral steroidler altı hafta kadar uzun bir süre boyunca kullanılabilir.

MS hastalığında steroid tedavisi için belirlenmiş standart bir doz yoktur. Doktorunuz belirtilerinizin ciddiyetini düşünerek mümkün olan en düşük dozla tedaviye başlamak isteyecektir.

MS tedavisinde kullanılan steroidlerden bazıları:

1 Solumedrol
Solumedrol MS’i tedavi etmek için en sık kullanılan steroid ilaçtır. Oldukça etkili olup ağır MS nöbetlerinde kullanılır.

Dozu günlük 500 miligramdan 1000 miligrama kadar değişebilir. Vücut ağırlığınız düşükse dozunuzda ona göre düşük olabilir.

Solumedrol hastanede damarın içine enjekte edilerek uygulanır. Solumedrolün damarınızdan vücudunuza aktarılması bir saati bulabilir. Bu işlem sırasında, ağzınızın içinde metalik bir tat hissedebilirsiniz ama bu his kısa süre içerisinde kaybolacaktır.

Tedaviye nasıl yanıt verdiğinize bakarak üç ila yedi gün boyunca solumedrol tedavisi uygulanabilir.

2 Prednizon
Oral yollaprednizon kullanılabileceği gibi, damardan da verilebilir. Bu ilaç hafif ya da orta şiddetli ataklar geçirdiğinizde kullanılır.

Prednizon daha ağır steroidlerden sonra doz azaltma sürecinde de kullanılabilir. Doz azaltma yapılırken ilk dört gün 60 miligram, sonraki dört gün 40 miligram ve sonraki dört günde 20 miligram kullanılarak azaltma yapılabilir. Doz azaltma şekline doktorunuz durumunuza bakarak karar verecektir.

3 Deksametazon

İşe Yarıyor mu?

Kortikosteroidlerin MS’in gidişatını değiştirmesi ya da uzun süreli kullanımlarda fayda sağlaması beklenmez.

Steroid kullanıldığında yaşadığınız ataklardan çok daha hızlı kurtulabileceğinizi gösteren kanıtlar vardır. MS belirtilerinizin kaybolması birkaç günü bulabilir.

MS’in belirtileri kişiden kişiye göre değiştiği gibi steroid tedavileri de değişkenlik gösterir. Steroid kullanımının sizi ne kadar iyileştireceği ya da bu tedaviyi ne kadar süre almanız gerektiği tahmin edilemez.

Yapılan birçok ufak çaplı çalışma, yüksek doz kullanılan ve damardan verilenmetilprednizolonun yerine oral kortikosteroidlerin kullanılabileceğini gösteriyor.

2017 yılında yapılan toplu analiz, oral metilprednizolonun, intravenözmetilprednizolondan daha kalitesiz olmadığını ortaya koyuyor. Bu analize göre iki kullanım şekli de eşit derecede güvenli olarak görülüyor.

Oral steroidleri kullanmak daha uygun ve ucuz olduğundan intravenöz tedaviler yerine kullanmak için iyi bir alternatiftirler. Damardan alınan ilaçlar sizin için sorun oluşturuyorsa oral steroidleri tercih etmeniz sizin için çok daha iyi olacaktır.

Kendi hastalığınızda oral steroidlerin kullanımıyla ilgili doktorunuzla görüşebilirsiniz.

MS Hastalığında Steroid Kullanımın Yan Etkileri

Ara sıra yüksek dozda kortikosteroid kullanılması genellikle sorun oluşturmasa da yan etkilerin ortaya çıkması mümkündür. Bazı yan etkileri hemen hissedebilirsiniz. Kimi hastadaysa yan etkiler çok daha uzun süreli tedavilerde ortaya çıkar.

Kısa Vadede Ortaya Çıkan Yan Etkiler
Steroid kullanırken ani bir enerji patlaması yaşayabilirsiniz ve bu durum uyumanızı hatta sabit bir şekilde durarak dinlenmenizi bile engeller. Steroid kullanımı moralinizde ve davranışlarınızda değişikliklere de sebep olabilir. Steroid kullanırken aşırı iyimser hissedebilir ya da düşüncesizce davranabilirsiniz.

Bu durumlar bir araya geldiklerinde kendinizi büyük projelerle mücadele etmek ya da almanız gerekenden fazla sorumluluk yüklenmek isterken bulabilirsiniz.

Ortaya çıkabilecek diğer yan etkiler:

Sivilce

Yüzde kızarıklık

Alerjik reaksiyon

Depresyon

Ellerde ve ayaklarda sıvı ve sodyumun tutulmasından kaynaklanan ödem oluşumu

Baş ağrısı

İştahta artma

Kan şekerinin yükselmesi

Tansiyonun yükselmesi

Uykusuzluk

Enfeksiyonlara karşı düşük direnç

Ağızda metalik tat

Kas zayıflığı

Mide yanması ya da ülser

Bu belirtiler genellikle geçicidir ve ilacı bırakmaya başladığınız anda yavaş yavaş kaybolur.

Uzun Vadede Ortaya Çıkan Yan Etkiler

İlacın Azaltılarak Bırakılması

Doktorunuzun önerilerini dikkate alarak steroidlerin yavaşça bırakılması önemlidir. Steroidleri kullanmayı birden bırakırsanız yoksunluk sendromu yaşayabilirsiniz. Prednizon, özellikle haftada birden çok kez kullanıldığında kortizol üretimini etkiler.

İlacı çok hızlı bir şekilde bıraktığınızı gösteren durumlar:

Vücutta ağrılar
Eklem ağrıları
Yorgunluk
Baş dönmesi
Bulantı
İştah kaybı
Zayıflık

Deksametazonu birden bırakmak şu durumlara sebep olabilir:

Kafa karışıklığı
Sersemlik
Baş ağrısı
İştah kaybı
Kilo kaybı
Kaslarda ve eklemlerde ağrı
Cildin soyulması
Mide bozulması ve kusma

Kortikosteroidler MS’in sebep olduğu nöbetlerin etkilerini kısa sürede yok etmek için kullanılırlar. Hastalığın kendisini tedavi etmezler.

Görüş kaybı dışındaki belirtiler dışında, MS nöbetlerinin tedavisi aciliyet gerektirmez fakat mümkün olduğunca çabuk tedaviye başlanması gerekmektedir.

Steroidlerinfaydaları ve zararları kişisel ihtiyaçlar da göz önünde bulundurularak karşılaştırılır ve buna göre kullanımına karar verilir.

Doktorunuzla bu konuda konuşmanız gerekenler:

Belirtilerinizin ciddiyeti ve bu belirtilerin günlük işlerinizi etkileyip etkilemediği
Steroidlerin sizin için kullanımının uygunluğu
Steroidlerin muhtemel yan etkileri ve bu yan etkilerin sizi nasıl etkileyeceği
Oluşabilecek ciddi komplikasyonlar
Kullandığınız diğer ilaçlarla steroidlerin arasında oluşabilecek etkileşimler
Sağlık sigortanızın steroid tedavisini kapsayıp kapsamadığı
Belirtilerinizi azaltmak için uygulanabilecek başka alternatif tedavilerin varlığı

Doktorunuzla görüştüğünüz zaman bu konuları detaylı bir şekilde görüşmenizde fayda vardır. Böylece, atak geçirmeniz durumunda nasıl bir tedavi izleneceğine dair daha kapsamlı bilgiyi edinmiş olacaksınız.

Kaynak: https://www.healthline.com