Pankreas Kanseri Belirtileri ve Tedavisi

1) Ağrı

Her on pankreas kanseri hastasının yedisi, doktora ilk defa karın, sırt veya bel ağrısı şikayeti ile gelmektedir. Bu ağrı mide civarında başlayarak sırta yayılabilir. Ağrı hafif ama sürekli olabilir, uzanınca ve yemek sonrasında şiddetlenebilir.

2) Sarılık

Pankreas kanseri hastalarının yarısına, doktora ilk gittiklerinde sarılık teşhisi de konmaktadır. Sarılık, cildin ve göz beyazının sararması durumudur. Şişen pankreasın safra kanallarını tıkaması yüzünden ortaya çıkar. Sarılık teşhisi konulan her on pankreas kanseri hastasının dokuzunda ağrı da olmaktadır.

3) Kilo kaybı

Pankreas kanseri hastalarında gözle görünür bir neden olmaksızın ileri derecede kilo kaybı olabilmektedir. İleri derece denmesi için bu kaybın hastanın kilosunun 10%’una ulaşması gerekir.

4) Şeker hastalığı

Pankreas kanseri teşhisi konulan hastaların bir kısmına aynı anda şeker hastalığı teşhisi de konmaktadır (şeker hastalığı teşhisi bir yıl öncesinde de konmuş olabilir). Bu kişilerde susuzluk, sık idrara çıkma, halsizlik ve ani açlıklar baş gösterir.

5) Pankreas kanserinin diğer belirtileri

• Dışkının daha yağlı, açık renkli ve daha hacimli olması
• İltihap kapan dokuların neden olduğu yüksek ateş
• Hazımsızlık

Daha nadir görülen bazı pankreas kanseri türleri ise aşağıdaki belirtilere yol açabilir:

• Vücutta çok fazla insülin üretilmesi, sersemlik ve enerji düşüklüğü
• İshal, safrakesesi taşları
• Yüksek tansiyon
• Ciltte ülser, ağız yaraları, kansızlık

Pankreas kanserinin nedeni tam olarak bilinmiyor, ancak aşağıdaki etkenler görülme riskini artırmaktadır:

1) Yaşlanmak

Pankreas kanseri her yaşta görülebilir, ancak en fazla 50-80 yaşları arasında görülmektedir. Vakaların neredeyse yarısı 75 yaş ve üzeri kişilerde görülmektedir.

2) Sigara

Sigara ve diğer tütün mamulleri içerdikleri toksinler ve kimyasallar yüzünden kalıcı tahrişe ve pankreas kanserine neden olur. Araştırmalar her üç pankreas kanseri vakasından birinin sigara ile bağlantılı olduğunu ortaya koymuştur. Çiğnenebilen tütün türevleri de aynı sigara gibi tehlikelidir.

3) Pankreas İltihabı

Pankreas kanseri nadiren kronik pankreas iltihabı nedeniyle ortaya çıkar. Uzun süre ile çok miktarda alkol tüketmek kronik pankreas iltihabına neden olabilir.

Kalıtsal pankreas iltihabı olan kişilerin pankreas kanserine yakalanma riski 50% daha fazladır. Ancak kalıtsal pankreas iltihabı çok nadir görülen bir hastalıktır.

4) Diğer Risk Faktörleri

Aşağıdaki etkenler de pankreas kanseri riskini artırır:

• Uzun süredir var olan hepatit (karaciğer iltihabı)
• Diş ve diş eti hastalıkları
• Çok fazla alkol tüketmek
• Önceden başka bir kansere yakalanmış olmak
• Radyasyon tedavisi almış olmak
• Kötü beslenmek, aşırı kilolu olmak ve egzersiz yapmamak

Ayrıca;

• Şeker hastalığının ve helicobacter pylori bakterisinin neden olduğu iltihapların da pankreas kanseri riskini artırabileceği düşünülüyor.
• Her on pankreas kanseri vakasının biri, kalıtsal etkenlerle ortaya çıkmaktadır.

Uygulanacak tedavi hastanın yaşına, genel sağlık şartlarına ve tercihlerine göre değişkenlik gösterir.

1) Cerrahi Müdahale

Pankreas kanserinin tamamen iyileşmesi için genellikle ameliyat gerekir. Ancak hangi aşamada olduğuna bağlı olmak üzere vakaların %15-20’sinde ameliyat uygulanamamaktadır. Kanser yayılmışsa, ameliyat yeterli bir tedavi olmayabilir. Cerrahi müdahalede aşağıdaki seçenekler söz konusudur:

Whipple ameliyatı: Pankreas başının alınması ameliyatıdır, en sık uygulanan ameliyat türüdür. İnce bağırsağın ilk kısmının, safra kesesinin ve bazı safra kanallarının da alınması gerekir. Bazen midenin bir kısmının alınması da gerekebilir.

• Safra kanalının sonu ve pankreasın kalan kısmı ince bağırsağa bağlanır. Bu sayede pankreasta üretilen hormon ve enzimler vücutta kalmaya devam eder.
• Bu ameliyatı geçiren her üç kişiden birinin hazmı kolaylaştıran ilaçlar alması gerekli hale gelmektedir.

Distal pankreatektomi: Pankreas gövdesi ve kuyruğunun alınması ameliyatıdır. Genellikle dalağın da alınması gerekir. Mide, bağırsak, sol böbreküstü bezi, sol böbrek veya sol diyaframın bir kısmının da alınması gerekebilir.

Total pankreatektomi: Tüm pankreasın alınması ameliyatıdır. Tümörün (kanserli dokuların) nerede olduğuna bağlı olmak üzere gerekli hale gelebilir. Operasyon esnasında aşağıdaki doku ve organlar da alınır:

• Safra kesesi
• Safra kanalları
• Dalak
• Küçük bağırsağın bir kısmı
• Bazen midenin bir kısmı
• Civardaki lenf bezleri

Ameliyat sonrasında kişide aşağıdaki değişimler olur:

• Gıdaların sindirilebilmesi için ilaç alınması gerekli olur.
• Pankreasta üretilen insülin hormonu kalmayacağı için kişi şeker hastası olur, insülin takviyesi kullanması gerekir.
• Düzenli olarak penisilin alınması ve aşı yaptırılması gerekebilir.

ERCP: Bu ameliyat pankreas kanserini iyileştirmez, ancak safra kanallarının açılmasını sağlayarak hastanın sarılıktan kurtulmasını sağlar. Pankreas kanserinin neden olduğu diğer belirtilerin yatışması için başka tedaviler de önerilebilir.

2) Kemoterapi

Kemoterapide kanserli hücrelerin öldürülmesi ve çoğalmalarının engellenmesi için güçlü ilaçlar kullanılır.

• Ameliyat öncesinde uygulanabilir. Bu sayede tümör küçülür ve cerrahın tüm kanseri alabilme şansı artar.
• Ameliyat sonrasında uygulanabilir. Bu sayede pankreas kanserinin geri dönmesi riski azaltılır.
• Cerrahi müdahalenin mümkün olmadığı vakalarda uygulanabilir.

3) Radyasyon Tedavisi

Tedavide kanserli hücrelerin öldürülmesi ve tümörün küçültülmesi için yüksek enerjili x ışınları kullanılır.