Parathormon (PTH) Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Parathormon (PTH) paratiroid bezlerinde üretilen ve vücudun fosfor-kalsiyum dengesinin sağlanmasında çok önemli rolü olan bir hormondur. Parathormon testi sayesinde böbrek hastalıkları, vitamin dengesizlikleri gibi konularda fikir sahibi olunabilir.

Normal Parathormon (PTH) Değerleri Nedir?

Parathormonun (PTH) normal değer aralığı bir mililitrede 10 – 55 pikogramdır (pg/mL). Bu değer aralığı farklı laboratuvarlarda bir miktar esneyebilir veya laboratuvar başka bir ölçüm birimi kullanıyor olabilir.

Sağlıklı çıkarımlar yapabilmek için parathormon seviyesi kalsiyum ve fosfor değerleri ile birlikte değerlendirilmelidir.

Parathormon (PTH) Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Parathormon yüksekliği, fosfor yüksekliğine neden olabilen bir böbrek hastalığının belirtisi olabilir. Vücut parathormona karşı direnç gösteriyor olabilir veya paratiroid bezlerinin aşırı çalışmasına neden olan bir etken söz konusu olabilir.

– Parathormon (PTH) Yüksekliği Neden Olur?

1) Fosfor Yükselmesi
Kandaki fosfor veya fosfat seviyelerinin yükselmesi parathormon (PTH) yüksekliğine neden olur. Aşağıdaki nedenlerle kandaki fosfor seviyesi yükselebilir:

• Böbrek sorunları: En sık görülen nedendir. Böbreklerin fosforu süzerek dışarı atamaması ile ortaya çıkar.
• Beslenme yolu ile aşırı miktarda fosfor almak
• Laksatiflerin fazla kullanımı, lavman yaptırmak
• Kalsiyum veya magnezyum yetersizliği
• Vücutta aşırı miktarda D vitamini bulunması
• Şiddetli bulaşıcı hastalıklar
• Kemoterapi gibi etkenler yüzünden vücuttaki hücre yıkımının hızlanması
• Respiratuar asidoz: Vücutta üretilen karbondioksitin beklenen verimle dışarı atılamaması ile karakterize olan solunum rahatsızlığı
• Ağır egzersiz sonrasında kasların hasar görmesi, rabdomiyoliz

2) Psödohipoparatiroidi
Psödohipoparatiroidi hastalığı vücudun parathormona yanıt verememesi durumudur. Yani yeterince parathormon üretilmesine rağmen vücut direnç göstererek parathormonun etki gösterememesine neden olur. Bu durumda istenen etkiyi sağlamaya çalışan vücutta parathormonun yüksekliği görülür. Genetik bir hastalıktır.

3) Kalsiyum Eksikliği
Vücutta aşağıdaki nedenlerle ortaya çıkan kalsiyum eksikliği parathormon yüksekliğine neden olabilir:

• Besin yolu ile yeterince kalsiyum alamamak
• Sindirim sisteminde kalsiyumu emememek
• Böbrek sorunları vb. nedenlerle idrarda çok fazla kalsiyum bulunması

4) D Vitamini Eksikliği
D vitamini eksikliği, yeterince güneş ışığı almamak, bağırsaklarda D vitamininin emilememesi ya da kullanılamaması neticesinde ortaya çıkar. D vitamini kalsiyum emiliminde görev aldığı için, bu durum kalsiyum eksikliğine, bu da parathormon yüksekliğine neden olabilir.

5) Paratiroid Bezi Sorunları
Paratiroid bezlerini ilgilendiren aşağıdaki sorunlar parathormon yüksekliğine neden olabilir:

• Primer hiperparatiroidi: Paratiroid bezlerinin şişmesi durumu
• Paratiroid bezi tümörleri (adenoma)

6) Hamilelik
Nadiren hamilelik veya emzirme ile bağlantılı parathormon yüksekliği de görülmektedir.

Parathormon (PTH) Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Parathormon düşüklüğünde vücudun kalsiyum seviyelerinde düşüklüğe yol açan bir etkenden şüphe edilebilir. Veya paratiroid bezlerini etkileyerek parathormon salgısının azalmasına ve hipoparatiroidiye yol açan bir etken söz konusu olabilir.

– Parathormon (PTH) Düşüklüğü Neden Olur?

1) Bazı Ameliyatlar
Parathormon paratiroid bezlerinde üretilir. Hata ile paratiroid bezlerinin hasar gördüğü veya alındığı boyun ameliyatları parathormon düşüklüğüne neden olabilir.

2) Bazı Kanserler
Göğüs, akciğer veya kolon kanseri gibi vücudun başka yerlerinde ortaya çıkarak sonradan kemiklere yayılan kanser türleri parathormon düşüklüğüne neden olabilir.

3) Mineral Dengesizlikleri
Aşağıdaki vitamin ve mineral dengesizlikleri parathormon düşüklüğüne neden olabilir:

• Vücutta uzun süre ile kalsiyum fazlalığı olması. Çok miktarda kalsiyum desteği kullanmak veya sodyum karbonat – kalsiyum karbonat içeren asit giderici ilaçlar almak nedeni ile ortaya çıkabilir.
• Kan dolaşımındaki magnezyum miktarının az olması
• Aşırı miktarda D vitamini almak

4) Diğer Nedenler
Aşağıdaki etkenler de parathormon düşüklüğüne yol açabilir:

• Sarkoidoz hastalığı
• Paratiroid bezlerinin radyasyona maruz kalması
• Paratiroid bezlerine hasar veren otoimmün hastalıkların varlığı