PCT Nedir? Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

PCT (prokalsitonin) testi, sepsis (halk dilindeki adı kan zehirlenmesi) şüphesi bulunan hastalara uygulanan bir kan testidir. PCT değeri, ciddi bir enfeksiyon olan sepsisin teşhisi için yol göstericidir.

Prokalsitonin (PCT) Nedir?

Prokalsitonin, kalsitonin hormonunun yapımında rol alan bir bileşendir. 116 aminoasitten oluşmuştur. Tiroid bezinde, akciğerde ve bağırsaklarda üretilebilir. Prokalsitonin seviyesi genellikle bir enfeksiyon sebebiyle artar.

PCT Değeri Ne Anlama Gelir?

Sağlıklı bir insanda, PCT değeri genellikle yükselmez. Ama tek başına PCT değeri, bir insanda enfeksiyon olduğunu veya enfeksiyonun türünü söylemez. Bunun yerine enfeksiyon ihtimali hakkında bilgi verir.

0 – 0,05 µg/L Arasındaki PCT Değerleri
Genelde sağlıklı bir bireyde görülür.

0,05 – 0,5 µg/L Arasındaki PCT Değerleri
Bir enfeksiyon varlığına işaret etse de, sepsis gibi ciddi bir sistemik enfeksiyonun (tüm vücudu etkileyen bir enfeksiyonun) muhtemelen hastada var olmadığını da söyler. Örneğin, diş iltihabı veya üst solunum yolu enfeksiyonu olabilir.

0,5 – 2 µg/L Arasındaki PCT Değerleri
Sistemik bir enfeksiyonun olabileceğini söyler. Ama sepsis teşhisi için yeterli değildir.

2 – 10 µg/L Arasındaki PCT Değerleri
Sepsisin muhtemel olduğuna işaret eder.

10 µg/L Ve Üstündeki PCT değerleri
Ciddi sepsis olma ihtimalinin yüksek olduğunu söyler.

Eğer sepsis şüphesi varsa, ayrıca kan kültürü ve tam kan testi (CBC) istenebilir. Bu testler sepsisin varlığını kanıtlamak ve hangi organizmanın buna yol açtığını bulmak için yapılır.

PCT Yüksekliği

PCT yüksekliği sepsis ve sepsis gibi diğer enfeksiyonlar (bakteriyel zatürre, menenjit gibi) nedeniyle yükselebilir. Bunun dışında birkaç durumda daha yükselebilir.

Yeni doğan çocuklarda PCT değeri enfeksiyon olmasa da yüksektir. Bazı ilaçlar, şok durumu, tiroid kanseri ve organlara oksijen taşınmasını azaltan diğer tıbbi durumlar (kan pıhtısı gibi) PCT değerini yükseltebilir.

PCT Düşüklüğü

Düşük PCT değeri genelde herhangi bir soruna işaret etmez. Ama PCT değeri yüksek olmasına rağmen sepsis olmayan hastalar olabileceği gibi, PCT düşüklüğü olup, sepsis bulunan hastalar da olabilir. Eğer test hastalığın erken evrelerinde yapılmışsa, PCT değerleri düşük olabilir. Ama birkaç saat içerisinde muhtemelen yükselecektir.

Bir enfeksiyonun kaynağı tam belirli olmadığında da düşük PCT ile karşılaşılabilir. Enfekte olmuş endokardit gibi bazı enfeksiyonların yerinin saptanması zordur.

PCT Testinin Önemi

PCT testi başka testlerin yerine geçmez, sadece ek bilgi sağlar. Sistemik, bakteriyel enfeksiyonlar hızlıca vücutta yayılarak hayatı tehdit eder hâle gelebilir. Bu yüzden erken teşhis çok önemlidir. PCT değeri de bu konuda yol göstericidir.