Primer Hiperparatiroit Nedir? Endişelenmeli Miyim?
Paratiroit bezleri, tiroit bezinin yakınında ya da arkasında ve Âdem elmasının altında bulunan 4 adet ufak salgı bezidir. (Âdem elması kadınlarda da bulunur fakat erkeklere oranla daha küçüktür.) bu salgı bezleri paratiroit hormonunu (PTH) üretir.
Primer Hiperparatiroit Kısaca
Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.
- Dikkat
- Normal
Endişelenmeli miyim?
Genellikle belirti göstermez yada hafif belirtiler ile kendine belli eder. Fakat doktor gözetimi önemlidir.
Ne Zaman Ameliyat Gerekir?
Şiddetli belirtiler görülüyorsa ameliyat yapılır ve bu ameliyat neredeyse bütün vakalara çözüm olabilmektedir.
Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?
Primer hiperparatiroit için Endokrinoloji Ve Metabolizma Hastalıkları bölümüne gidilir.
Primer Hiperparatiroit
Paratiroit bezleri vücutta bulunan kalsiyum, fosfor ve D vitamini seviyelerini kontrol eder. PTH hormonunun ana üretim veya salgılanma tetikleyicisi kandaki kalsiyum seviyesidir. PTH vücuttaki kalsiyumun dengelenmesini sağlar. Eğer kalsiyum seviyeniz düşük ise PTH vücudunuza daha fazla kalsiyum alınmasına yardım eder. Bunu bağırsaklardan ve kemiklerden daha fazla kalsiyum emilmesini sağlayarak başarır. PTH ayrıca idrar yolu ile daha az kalsiyum kaybedilmesini sağlar.
Paratiroit bezleri normalde çok küçüktür. Genel olarak tek pirinç tanesi büyüklüğündedirler. Bazen bir ya da daha fazla paratiroit bezi genişler. Bunun ardından çok fazla paratiroit salgılar. Diğer vakalarda ise bu salgı bezlerinden birinin fazla büyümesi onun daha fazla PTH üretmesine yol açar.
Çok fazla PTH üretimi vücutta çok fazla kalsiyum birikmesine neden olur. Bu duruma hiperkalsimi adı verilir.
Neden olduğu değişik belirtiler:
- Sık sık idrara çıkmak
- Mide sorunları
- Kafa karışıklığı
- Yorgunluk
Hiperparatiroit Belirtileri Nelerdir?
Primer hiperparatiroitin genellikle belirtisi yoktur. Eğer belirtiler meydana gelirse hafif seviyede olurlar. Uluslararası Endokrinoloji Dergisi’nin yayınladığı bir araştırmaya göre en çok postmenopozal kadınlarda görülür. Yüksek kan basıncı genel olarak hiperparatiroite eşlik eder. Hiperparatiroit tedavi edildiği zaman yüksek kan basıncının da normale inmesi beklenir.
Hiperparatiroit ile bağlantılı olan belirtiler genellikle özgül değildir. Bunun anlamı bu belirtilerin hiperparatiroite özel olmadığıdır.
Hissedebileceğiniz belirtiler:
- Kas zayıflaması
- Uyuşukluk
- Yorgunluk
- Kaslarda ağrı
- Depresyon
Eğer durumunuz ciddi ise hissedebilecekleriniz:
- Böbrek taşı
- Sık sık idrara çıkmak
- Karın ya da mide ağrısı
- Bulantı ve kusma
- Kafa karışıklığı
- Hafıza sorunları
- Kişilik değişiklikleri
- Kabızlık
- Kemik incelmesi ve çatlakları
- Koma (Nadir olarak)
Primer Hiperparatiroit Nedenleri Nelerdir?
Primer hiperparatiroit, paratiroit bezlerinizin çok fazla PTH üretmesi durumunda görülür.
Hiperparatiroite yol açabilen durumlar:
1 Adenoma
2 Paratiroit Bezi Genişlemesi
3 Paratiroit Kanseri
Primer Hiperparatiroit Nasıl Teşhis Edilir?
Primer hiperparatiroit genellikle kan tahlili ile teşhis edilir.
Bu durumun işaretleri:
- Yüksek PTH seviyesi.
- Yüksek kan kalsiyum seviyesi.
- Yüksek alkali fosfat seviyesi.
- Düşük fosfor seviyesi.
Doktorunuz hiperparatiroitten şüphelendiği zaman kemik yoğunluğunuza bakacaktır. Çok fazla PTH’e sahip olmak kandaki kalsiyum seviyesini yükseltir. Vücudunuz bu kalsiyumu kemiklerinizden çeker. X-Ray taraması doktorunuzun incelme ve çatlaklar gibi kemik sorunlarını bulmasına yardım eder.
Primer Hiperparatiroit Nasıl Tedavi Edilir?
Primer Hiperparatiroitin ciddiyeti büyük oranda değişebilir. Bütün vakalar için uygun olan tek bir tedavi yöntemi yoktur. Doktorunuz sizin durumunuza uygun olan bireysel tedaviyi belirlemek için çalışacaktır.
Eğer herhangi bir belirtiniz yoksa acil tedaviye ihtiyacınız olmayabilir. Bunun yerine doktorunuz basit bir şekilde durumunuzu gözlem altına alır ve kötüye gitmediğinden emin olur.
Doktorunuzun gözlem altında tutacağı değerler:
- Kalsiyum seviyesi
- Böbrek fonksiyonları
- Kemik yoğunluğu
- Böbrek taşının oluşup oluşmadığı
Eğer tedaviye ihtiyacınız varsa ameliyat neredeyse bütün vakaları çözebilen ve en yaygın tedavi yöntemidir. Sadece etkilenen salgı bezleri alınır. Eğer 4 salgı bezi de genişlemiş ise paratiroit aktivitenizin devam etmesi için bezlerden bir tanesinin parçası yerinde bırakılır.
Doktorunuzun ameliyatı önerebileceği durumlar:
- Kalsiyum seviyenizin normal olan 8,5-10,2 mg/dl seviyesinin 1,0 mg/dl üzerinde olması.
- Kemik yoğunluğunuzun çok düşük olması.
- Yüksek kalsiyum seviyesine bağlı belirtilerinizin olması.
- 50 yaşın altında olmanız.
Bazen primer hiperparatiroite bağlı karmaşıklıkların engellenmesi için ilaçlar önerilir.
Örneğin:
- Bifosfonatlar (Fosamax); kemik döngüsünü azaltmak için.
- Sinakalset (Sensipar); kandaki kalsiyum seviyesinin normale dönmesi için verilir.
Postmenopozal kadınlar için östrojen terapisi verilebilir.
Kaynak: https://www.healthline.com
Yorumlar (0)