Prostat Kanseri Hakkında Bilmek İstediğiniz Her Şey
Prostat kanseri, her yıl orta yaşlı veya yaşlı binlerce erkeği etkileyen ciddi bir hastalıktır. Prostat kanseri vakalarının çoğu 65 yaş üstü erkek hastalarda meydana gelmektedir. Amerikan Kanser Derneği (American Cander Society), 2017 yılında 161.360 Amerikalı erkeğe prostat kanseri teşhisi konacağını tahmin etmektedir. Prostat, bir erkeğin alt karnında bulunan küçük bir bezdir. Mesane altındadır ve idrar yolunu çevreler. Prostat, testosteron hormonu tarafından düzenlenir ve meni olarak da bilinen seminal sıvıyı üretir. Meni, boşalma sırasında üretradan çıkan spermi içeren maddedir. Prostatta anormal, tümör olarak adlandırılan hücrelerin kötü huylu olarak büyümesi prostat kanseri olarak adlandırılır. Bu kanser vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Bu durumda kanser, prostat hücrelerinden geliştiğinden prostat kanseri denir. Üroloji Bakım Vakfı(Urology Care Foundation)’na göre, prostat kanseri ABD'de erkekler kansere bağlı tüm ölümlerin arasında en yaygın üçüncü nedendir. Bununla birlikte, prostat kanseri olan Amerikalı erkeklerin sayısı giderek azalmaktadır.
Prostat Kanseri Kısaca
Yaşam editörleri tarafından hazırlanan hastalık kartlari ilgili hastalığa ait en çok merak edilen sorulara kısaca yanıt verir.
- Dikkat
- Normal
Endişelenmeli miyim?
Prostat kanseri ilk aşamalarında belirti göstermez. Eğer erken aşamada belirti oluşursa bu belirtiler çok azdır. Ancak prostatın idrar kanalının çevresini sarması ve rektuma yakın olması nedeniyle idrar, boşaltım ve cinsel sorunlara yol açabilir.
Neye Dikkat Etmeliyim?
Tüm kanser çeşitlerinde olduğu gibi erken teşhis çok daha iyi sonuçlar alınmasını sağlar. Bu nedenle risk grubunda iseniz düzenli kontrollere gitmeniz en doğru karar olacaktır.
Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?
Prostat kanseri tanı ve tedavisi için Üroloji (Bevliye) bölümüne gidilir.
Prostat Kanseri Türleri
Prostat kanseri vakalarının çoğu, adenokarsinom adı verilen bir kanser türüdür. Bu kanser türü, prostat bezi gibi bez dokusunda büyüyen bir kanserdir.
Prostat kanseri ne kadar hızlı büyüdüğüne göre sınıflandırılır. İki tür büyüme görülür:
- Agresif veya hızlı büyüyen
- Saldırgan olmayan veya yavaş büyüyen
Saldırgan olmayan prostat kanser varsa tümör ya zamanla çok az büyür ya da hiç büyümez. Agresif prostat kanser varsa tümör hızlı bir şekilde büyüyebilir ve kemikler gibi vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.
Prostat Kanserinin Nedenleri ve Risk Faktörleri
Prostat kanseri için bilinen bir neden yoktur. Tüm kanserler gibi, aile geçmişinde bulunması veya belirli kimyasallara maruz kalma gibi birçok şeyden kaynaklanabilir. Etkileyen faktör ne olursa olsun kanser, prostatta hücre mutasyonlarına ve kontrolsüz hücre büyümesine yol açar.
Kimler Risk Altındadır?
Prostat kanseri erkeklerde ortaya çıkabilen bir hastalık olsa da bazı faktörler hastalık riskini artırır.
| Bu risk faktörleri şunlardır: |
|---|
| Yaşlılık |
| Prostat kanserinin ailede görülmesi |
| Etnik köken ya da ırk (Afro-Amerikan erkeklerin prostat kanseri geçirme riski daha yüksektir.) |
| Şişmanlık |
| Genetik değişiklikler |
Yaşadığınız yer prostat kanseri riskinde rol oynayabilir.
Prostat Kanserine Yakalanma Yaşı
Yukarıda belirtildiği gibi, yaş, prostat kanseri için birincil risk faktörüdür. Hastalık genellikle 65 yaşından büyük erkeklerde görülür.
Prostat Kanserinin Belirtileri
Bazı prostat kanseri türleri saldırgan değildir. Bu nedenle herhangi bir belirti yaşamayabilirsiniz. Ancak, ilerleyen prostat kanserleri sıklıkla belirtilere neden olur.
Prostat kanserinin belirtileri arasında idrar problemlerini, cinsel problemleri, ağrı ve uyuşukluğu bulunur.
1 İdrar Sorunları
2 Cinsel Sorunlar
3 Ağrı ve Uyuşma
Prostat Kanserinin Erken Belirtileri
Yukarıdaki belirtilerden herhangi birini yaşamak prostat kanserine sahip olduğunuzu gösteren ilk belirtiler olabilirken, idrarla alakalı belirtilerin diğer belirtilerden daha erken ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir.
Bununla birlikte, bu koşullardan hiçbiri, idrarınızda kan görünmesine neden olmaz. Bu belirtiye sahipseniz, hemen doktorunuzu arayın. İdrarınızdaki kan kansere bağlı bir şeyden kaynaklanabilir. Ancak mümkün olan en kısa zamanda teşhis konulması iyi olacaktır.
Prostat Kanseri Taraması ve Teşhis Konulması
Ayrıca, taramanın bir parçası olabilecek prostat spesifik antijen testinden elde edilen sonuçların, kanserin yanlış teşhisine yol açabilmektedir. Her iki nedenden dolayı, tarama gereksiz endişelere ve gereksiz tedaviye neden olabilir.
Tarama Önerileri
| Bu konuşma, şu yaş grubundaki kişiler için önerilmektedir: | |
|---|---|
| 40 Yaş: | Yüksek risk altındaki 65 yaşından küçük yaşta prostat kanseri olan baba, erkek kardeş veya çocuk gibi birinci derece akraba varsa |
| 45 Yaş: | Yüksek risk altındaki erkekler, Afro Amerikalı erkekler ve 65 yaşın altında birinci derece akrabasına tanı konan erkekler |
| 50 Yaş: | Ortalama bir prostat kanseri riski olan ve en az 10 yıl daha yaşaması beklenen erkekler |
Teşhis için Kullanılan Araçlar
Siz ve doktorunuz, prostat kanseri taramasının sizin için iyi bir seçenek olduğuna karar verirseniz, doktorunuz muhtemelen muayene yapıp sağlık geçmişinizi anlatmanızı ister.
Ayrıca aşağıdakileri içeren bir veya daha fazla test de yapacaktır:
| Testler | |
|---|---|
| Dijital rektal muayene: | Bu testle doktorunuz prostatınızı incelemek için eline eldiven geçirip rektumunuza parmağını sokacaktır. Prostat bezinde tümör olabilecek sert topaklar varsa hissedebilirler. |
| Prostat spesifik antijen testi: | Bu kan testi, prostat tarafından üretilen bir protein olan prostat spesifik antijen seviyesini tespit eder. |
| Prostat biyopsisi: | Doktorunuz prostat kanseri tanısını doğrulamak için biyopsi isteyebilir. Biyopsi için doktorunuz prostat bezinin küçük bir parçasını çıkarır. |
| Diğer testler: | Doktorunuz ayrıca manyetik rezonans görüntüleme (MR), kemik taraması veya bilgisayarlı tomografi taraması yapabilir. |
Doktorunuz sizinle bu testlerin sonuçlarını tartışacak ve sonraki adımlar için gerekli olabilecek önerilerde bulunacaktır.
1 Prostat Spesifik Antijen Testi
2 Gleason Ölçeği
Prostat Kanseri Aşamaları
Doktorunuz muhtemelen hem prostat spesifik antijen testinizden hem de Gleason skorunuzdan alınan sonuçları prostat kanserinizin evresini belirlemeye yardımcı olacak şekilde kullanacaktır. Aşama, kanserin ne kadar ilerlediğini gösterir. Bu bilgi, doktorunuzun tedavinizi planlamasına yardımcı olur.
Prostat kanserinin aşamasının belirlenmesinde kullanılan bir diğer araç ise Amerikan Ortak Kanser Komitesi (American Joint Committee on Cancer) TMN evreleme sistemidir.
Diğer birçok kanser türünde olduğu gibi prostat kanserinde de şu koşullara bağlı olan bu sistem kullanılır:
- Tümörün boyutu
- İlgili lenf düğümlerinin sayısı
- Kanserin diğer bölgelere ve organlara yayılıp yayılmadığı (metastaz)
Prostat kanseri aşamaları 1 ile 4 arasındadır. Hastalık 4. aşamada en ileri düzeydedir.
Prostat Kanserinin Tedavisi
Doktorunuz, yaşınız, sağlık durumunuz ve kanserinizin aşamasına göre kanseriniz için uygun bir tedavi planı geliştirecektir.
Kanser agresif değilse, doktorunuz aktif gözetim olarak da adlandırılan dikkatli bir gözlemi tavsiye edebilir. Bu durum, tedavinin erteleneceği anlamına gelir ancak kanseri izlemek için doktorunuzla düzenli olarak görüşmeniz gerekir.
| Daha agresif kanser türleri diğer seçenekler ile tedavi edilebilir: |
|---|
| Ameliyat |
| Radyasyon |
| Kriyoterapi |
| Hormon tedavisi |
| Kemoterapi |
| Stereotaktik radyocerrahi |
Kanseriniz çok agresifse ve metastaz olursa kemiklerinize yayılma ihtimali vardır. Kemiğe yayılan kanserlerde yukarıdaki tedavi yöntemlerinin dışında başka tedaviler de uygulanabilir.
Prostatektomi
Prostatektomi, prostat bezinin bir kısmının veya tümünün alındığı cerrahi bir prosedürdür. Prostat dışına yayılmamış bir prostat kanseri varsa doktorunuz radikal prostatektomiye yapılabileceğini düşünebilir. Bu prosedürle tüm prostat bezi çıkarılır.
Farklı radikal prostatektomi türleri vardır. Bazıları açıktır, yani alt karnınıza büyük bir kesi atılarak yapılır. Bazı ameliyatlar ise laparoskopiktir, yani karnınızda birkaç küçük kesik olacaktır.
Prostat Kanserinde Sağ Kalma Oranı
Prostat kanseri erken teşhis edilirse ve tümör yayılmamışsa, gidişat genellikle iyidir. Erken tespit ve tedavi, olumlu sonuçlar alınmasını sağlar. Yani prostat kanseri belirtileriniz olduğunu düşünüyorsanız, hemen doktorunuzdan randevu almanız gerekir.
Ancak eğer kanser ilerler ve prostatın dışına yayılırsa, bu sizin bakış açınızı etkileyecektir.
Prostat Kanserini Önleme
Prostat kanseri için yaş gibi kontrol edilemeyen belirli risk faktörleri vardır. Ancak, diğer etkenleri kontrol edebilirsiniz.
Örneğin, sigarayı bırakmak, prostat kanseri riskini azaltabilir. Araştırmalar sigaranın prostat kanseri riskini artırdığını göstermiştir. Diyet ve egzersiz de prostat kanseri riskinizi etkileyebilecek önemli faktörlerdendir.
1 Diyet
2 Egzersiz
Doktorunuzla Konuşun
Prostat kanseri, yaşlandıkça tüm erkekler için bir risktir ancak prostat kanseri erken teşhis edilir ve tedavi edilirse, gidişat genellikle çok iyidir. Yaşlandıkça, doktorunuzla prostat kanseri riskiniz hakkında açıkça konuştuğunuzdan emin olun.
Prostat kanserinin neden olabileceğini düşündüğünüz herhangi bir belirtiniz varsa hemen doktorunuzla konuşun. Belirtileriniz olmasa bile, riskinizi azaltmak için sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemeyi düşünün. Sebze ve balık bakımından zengin ve tam yağlı süt ürünleri ve kırmızı et bakımından fakir bir beslenme planı ile doktorunuz tarafından onaylanmış bir egzersiz programı prostat kanseri riskini azaltmanıza ve sağlık durumunuzun gelişmesine yardımcı olacaktır.
Kaynak: Healthline
Yorumlar (0)