Prostat Kanserini Gleason Skoru İle Anlamak

Rakamları Anlamak

Eğer size ya da sevdiğiniz birisine prostat kanseri teşhisi konulmuş ise Gleason skoruna aşina olabilirsiniz. Bu skor Dr. Donald Gleason tarafından 1960 yılında geliştirilmiştir. Bu sistem ile prostat kanserinin agresiflik düzeyi anlaşılır.

Bir patolog prostat biyopsisini mikroskop altında incelemeye başlar. Gleason skorunu belirlemek için kanser hücrelerinin örüntülerini normal hücrelerin örüntüleri ile karşılaştırır.

Ulusal Kanser Enstitüsü’ne (NCI) göre normal dokuya benzeyen kanser dokuları seviye 1’dir. Eğer kanser prostat genelinde yayılır ve normal hücrelere oranla fazla sapmış ise bu seviye 5’tir.

İki Rakamın Toplamı

Patolog prostat dokusu örneğinde iki farklı hâkim kanser hücresinin örüntüsünü inceler. İlk rakamı prostat kanseri hücrelerinin en yaygın oldukları noktayı gözlemleyerek belirlerler. İkinci rakamı ise hücrelerin neredeyse yaygın olduğu noktadır.

Bu iki rakamın toplamı Gleason skorunu oluşturur. Bu skor 2-10 arasındadır. Rakamın büyük olması kanserin büyük ihtimalle yayılacağı anlamına gelmektedir.

Doktorunuzla Gleason skorunu konuştuğunuz sırada birinci ve ikinci rakamın değerlerini sorun. Çünkü Gleason skoru iki rakamın toplanması ile bulunur. Birinci ve ikinci rakam, örneğin 3+4 ya da 4+3. Bu çok önemli olabilir çünkü ilk rakamın 3 olması hâkim kanser hücrelerinin ikincil alana göre daha az agresif olduğu anlamına gelir. İlk rakam 4 ve ikinci rakam 3 ise etkinin tersine çevrilmesi gerçektir.

Birçok Faktörden Biri

Gleason skoru kanserin ilerleme riskini belirlemek ve tedavi opsiyonlarını değerlendirmek için dikkate alınır. Doktorunuz yaşınızı ve genel sağlığınızı, kanserin aşamasını ve risk seviyelerini belirleyen ek testler ile birlikte göz önüne alır. Bu testler:

Dijital rektal muayene (DRE)
Kemik taraması
MRI
Bilgisayarlı tomografi

Doktorunuz aynı zamanda prostat bezi tarafından üretilen bir protein olan prostat spesifik antijen (PSA) seviyenizi de göz önüne alacaktır. PSA milimetrede nanogram (ng/ml) olarak hesaplanır. PSA prostat kanserinin ilerleme riskini belirlemek için kullanılan bir diğer faktördür.

Gleason Skoru Ne Anlama Gelmektedir?

Düşük Risk

NCI’ya göre Gleason skoru 6 ya da altında olan, PSA seviyesi 10 ng/ml ya da daha az ve erken aşamadaki tümör sizi düşük risk kategorisine alır. Bu faktörlerin birlikte olması prostat kanserinin yıllar boyunca büyümeyeceği ya da yayılmayacağı anlamına gelmektedir.

Bu risk kategorisindeki erkekler prostat kanserlerini aktif gözetim ile takip edeceklerdir. Sık sık kontrole gideceklerdir. Bu kontrollerin içerebilecekleri:

- DRE
- PSA testi
- Ultrason ve diğer görüntüleme testleri
- Ek biyopsiler

Orta Risk

Yüksek Risk

Gleason skorunun 8 ya da daha fazla olması, PSA seviyesinin 20 ng/ml’den yüksek olması ve daha ileri seviyedeki tümör aşaması kanserin ilerleme riskini önemli oranda arttırır. Yüksek riskli vakalarda kanser hücreleri normal hücrelerden çok farklı görünür. Bu kanser hücreleri zaman zaman “kötü diferansiye” olarak tanımlanır. Eğer kanser henüz yayılmamış ise hala erken aşama olarak kabul edilir. Yüksek risk kanserin birkaç yıl içerisinde ilerleyeceği ve yayılacağı anlamına gelmektedir.

Rakamlara Bakış Açısı

Yüksek Gleason skoru genel olarak kanserin hızla büyüyeceğini öngörür. Ancak skorun tek başına tanıyı öngöremeyeceğini unutmayın. Doktorunuzla birlikte tedavi risklerini ve faydalarını tartışırken kanserin aşamasını ve PSA seviyesini anladığınızdan emin olun. Bu bilgi aktif gözlemin uygun olup olmadığını anlamanıza yardım eder. Ayrıca size en uygun tedaviyi seçmenize yardım eder.

Kaynak: https://www.healthline.com