Protein Elektroforez Serum Testi Nedir?

Serum protein elektroforez (SPEP) testi bir kan örneğindeki belli protein tiplerinin seviyelerini belirlemede kullanılan bir laboratuar tekniğidir. Bir doktorun bu testi istemesi için birçok sebep bulunmaktadır. SPEP anormal proteinlere ve protein seviyelerine sebep olan birçok farklı hastalığın ve bozukluğun teşhisinde ve gözlemlenmesinde kullanılır.

Elektroforez genellikle bir hastalığın teşhisinde tek başına kullanılmaz. Onun yerine teşhisi sağlayacak diğer laboratuar testleriyle birlikte kullanılır.

SPEP’i anlamanın en iyi yollarından birisi her kelimeyi tek tek incelemektir.

Serum

Serum kanınızın sıvı olan kısmıdır. Kan göze tek parça bir sıvı gibi görünebilir, ancak birçok farklı bileşikten oluşur. Her iki kan hücresi tipi (kırmızı ve beyaz) ve pıhtı hücreleri katıdır. Bunlar çıkarıldığında bir sıvı kalır arkada. Bu serumdur.

Protein

Proteinler aminoasitler adındaki küçük kimyasallardan oluşan maddelerdir. Birçok rolleri vardır:

• Vücuda yapı sağlarlar
• Besinleri taşırlar
• Vücudun hastalıklarla savaşmasına yardım ederler

Çok fazla veya çok az protein sorunlara sebep olabilir. SPEP testlerinde 5 farklı protein grubu değerlendirilir:

• Albümin: Bu protein besinleri taşır ve dokunun büyümesi ve iyileşmesi rolünü üstlenir.
• Alfa-1 globulinler: Başlıca alfa-1 globuline alfa-1-antitripsin denir. Akciğer ve karaciğerlerde üretilen bu protein iltihaplı hastalıklarla savaşırlar.
• Alfa-2 globulinler: Bu protein sınıfının birçok fonksiyonu vardır ve iltihaba karışır.
• Beta globulinler: Bu proteinler maddeleri taşır, bağışıklığı destekler ve çoklu miyelom ve yüksek kolestrol, aterosklerosis gibi durumlarda sayısı artar.
• Gamma globulinler: Bunlar bağışıklık sistemini destekler ve çoklu miyelomda artarlar, aynı şekilde bazı otoimmün durumlarda da.

Elektroforez kan serumundaki proteinleri ayırmakta kullanılan bir laboratuar tekniğidir. Bu onları ayrı ayrı incelemeye yardımcı olur. Serum özel bir jel türünün içine yerleştirilerek elektrik akımına tabi tutulur. Bu farklı protein tiplerinin hareket etmesine ve biraraya gelmesine sebep olur. Bu proteinler jel üstünde farklı gruplar oluştururlar ve laboratuar ortamında analiz edilebilirler.

Doktorunuz kan serumunuzdaki proteinleri etkileyen bir durumun semptomlarını yaşıyorsanız bu testi isteyebilir. Bu semptomlara şunlar dahildir:

• Açıklanamayan kilo kaybı
• Kemik ağrısı ve sık sık tekrarlanan çatlaklar
• Yorgunluk
• Zayıflık
• Mide bulantısı
• Kabızlık
• Aşırı susuzluk
• Sırt ağrısı

Bu semptomlara sebep olan bazı durumlar ise şunlardır:

• Kanser
• Tiroid sorunları
• Diyabet
• Anemi
• Karaciğer hastalıkları
• Besin yetersizliği
• Belli otoimmün hastalıkları
• Çoklu skleroz

Bu test için hazırlığa gerek yoktur. Bir sağlık uzmanı iğne ile basitçe kanınızı alacaktır. Bazı insanlar iğne batırıldığında hafif ağrı hissedebilirler. Ardından çürük oluşabilir.

Aşağıdaki tablo SPEP testinde normal kabul edilen değerleri gösteriyor. Bu değerler tesisten tesise gore değişebilir.

Çeşitli proteinler farklı fonksiyonlar uygularlar. Bunun anlamı 5 protein tipinin az veya çok olması farklı hastalıklara işaret ediyor demek olabilir. Bunların sadece ipuçları olduğunu aklınızda tutun. Daha kesin bir teşhis için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulur genellikle.

Albumin

Beta globulin

Kan serumundaki yüksek veya düşük protein seviyelerinin anlamı her zaman bariz olmayabilir. Doktor teşhis koymaya veya tedavi yöntemine karar verebilir.

Aynı zamanda daha fazla test de isteyebilir. Bu test gelecekte tekrarlanabilir. Bu doktorlarınızın terapilerin ve tedavinin ne kadar iyi işlediğini görmesini sağlar.

Kaynak: Healthline