Radyasyon Terapisi Nasıl Uygulanır?

Radyasyon Terapisi Neden Yapılır?

Radyasyon terapisi kanserin tedavi edilmesi için önemli bir araçtır ve genellikle diğer tedavi yöntemleri ile birlikte kullanılmaktadır. Örneğin kemoterapi ya da tümör ameliyatı.

Radyasyon terapisinin amacı tümörü küçültmek ve kanser hücrelerini öldürmektir. Terapi sırasında sağlıklı hücreler de ölebilir fakat bu hasar kalıcı değildir. Kanserli olmayan normal hücrelerin radyasyon terapisinden sonra kendini iyileştirme yeteneği vardır. Radyasyon terapisinin vücut üzerindeki etkisini azaltmak için, radyasyon sadece belirli alanlara odaklanır. Radyasyon terapisi kanserin farklı aşamalarında farklı sonuçlar için kullanılır.

Radyasyon terapisinin kullanım şekilleri:

Kanserin son aşamalarında belirtileri hafifletmek için
Kanser için birincil tedavi olarak
Diğer kanser tedavileri ile birlikte
Ameliyat öncesi tümör küçültmek için
Ameliyat sonrası kalan kanser hücrelerini öldürmek için

Radyasyon Terapisin Riskleri

Hangi radyasyon türünün kullanıldığı fark etmeden, yorgunluk ve kıl dökülmesi yaygın yan etkidir. Kıl dökülmesi sadece radyasyonun kullanıldığı bölgede olur. Radyasyon ayrıca cilt hücrelerini de etkiler.

Ciltte meydana gelen değişiklikler:

Radyasyonun uygulandığı bölgeye göre meydana gelen değişiklikler:

Ulusal Kanser Enstitüsü’ne göre yan etkilerin büyük çoğunluğu tedaviden sonraki iki ay içerisinde tamamen geçmektedir. Nadir vakalarda ise yan etkiler 6 ay ya da daha uzun süre devam etmektedir.

Uzun süren yan etkiler:

Ağız sorunları
Eklem sorunları
Lenf ödemi
Kısırlık
Muhtemel ikincil kanser

Bunlar bazen terapiden yıllar sonra ortaya çıkmaktadır. Yan etkilere dair endişeleriniz varsa doktorunuzla konuşun.

Radyasyon Terapisi İçin Nasıl Hazırlanılır?

Radyasyon terapisinin ilk adımı, bunun sizin için en iyi yöntem olup olmadığını belirlemektir. Ayrıca doktorunuz sizin kanser türünüze ve aşamanıza bağlı olarak doğru radyasyon dozunu ve frekansını belirlemesi gerekir. Bazı durumlarda doktorunuz radyasyon terapisinin daha ileri bir aşama için uygun olacağına karar verir ve size daha farklı bir kanser tedavisi önerir.

Radyasyon terapisine hazırlanmak radyasyon simülasyonunu da içerir. Radyasyon simülasyonunun aşamalarını aşağıda bulabilirsiniz.

Radyasyon Simülasyonu

Terapide kullanılacak olan masanın bir benzeri üzerinde gerekli pozisyonda uzanırsınız.
Hareketsiz bir şekilde uzanmak ve doğru açıda olmak terapinin başarısı için önemlidir. Bu nedenle sağlık ekibiniz yastıklar ve kemerler ile tedavi için en iyi pozisyonda yatmanızı sağlar.
Ardından kanserinizin bütün uzantılarının ve terapinin uygulanacağı bölgelerin belirlenmesi için bilgisayarlı tomografi ve X-Ray taramasında geçirilirsiniz.
Bölgelerin belirlenmesinin ardından sağlık ekibiniz bu bölgeleri ufak dövmeler ile işaretler. Bu dövmeler genellikle bir çil büyüklüğündedir. Belirli vakalarda kalıcı dövmeye ihtiyaç yoktur.
Artık radyasyon terapisine başlamaya hazırsınız.

Radyasyon Terapisi Nasıl Uygulanır?

Radyasyon terapisi teknik olarak 1-10 hafta arasında değişen bir sürede ve haftada 5 defa uygulanan bir terapidir. Toplam sayı kanserinizin çeşidine ve aşamasına göre değişiklik gösterir. Her bir seans genel olarak 10-30 dakika aralığında sürer. Genellikle bireylere normal hücrelerinin iyileşebilmesi için hafta sonları tatil olarak verilir.

Her bir seansta tedavi masası üzerinde uzanırsınız ve ilk girdiğiniz radyasyon simülasyonunda olduğu gibi sağlık ekibiniz yastık ve kemerler ile doğru pozisyonda olmanıza yardım eder. Gereksiz radyasyondan korunmanız için koruyucu kaplamalar ya da kalkanlar ile vücudunuzun diğer bölümleri koruma altına alınır. Radyasyon terapisi lineer hızlandıra cihazı kullanarak radyasyonun doğru noktalara yönlendirilmesini sağlar. Makine radyasyonu uygun noktalara vermek için masa etrafında dönebilir. Ayrıca makine çalışırken uğultulu bir ses çıkartır, bu son derece normaldir.

Bu test sırasında hiçbir ağrı hissetmemeniz gerekir. Eğer ihtiyaç duyarsanız bulunduğunuz odanın iletişim ağı sayesinde sağlık ekibiniz ile iletişim kurabilirsiniz. Test sırasında doktorunuz ve ekibiniz kontrol odasından testi gözlemliyor olacaktır.

Radyasyon Terapisinin Ardından

Terapinin uygulandığı haftalar boyunca sağlık ekibiniz tedavi programını, radyasyon dozunu ve genel sağlığınızı yakından takip edecektir.

Tedavinin nasıl ilerlediğinin görülebilmesi için birkaç defa görüntüleme testlerinden geçmeniz gerekecektir. Bu taramalar ve testler tedavinizde herhangi bir değişikliğin yapılıp yapılmaması gerektiğini de söyleyecektir.

Eğer radyasyondan kaynaklanan yan etkiler görürseniz -bunların görülmesi bekleniyor olsa bile- bir sonraki randevunuzda doktorunuza söyleyin. Bazen çok ufak değişimler bile yan etkilerin azalmasında çok büyük değişikliklere yol açabilir. En azından bu yan etkilerin azalması için ilaç verilebilir.

Kaynak: https://www.healthline.com